Новость на родном

Миллатла игитлаван хабардерхурси

Се биэса адамлисХIериэс дунъяличив,Бахълис гIяхIдеш бирули ГIямру деркIес виралли. Нушала шила гьа­лар­ти сагни гьар дус­лизир лер­гIер жа­га­ли вава-кьарла кьал­­тин­та­ни кIапI­дирули ди­ру­тири. Ца дуслизир заб-мар­ка кам­ли­­хIели, илар гьар­да­кIибти вав­нира кьарра дуръулри ва чилилра селра ба­рес вирули ахIенри. Шанти Че­­вяхI­си­ли­зи булгулри бизиси мар­ка барахъес, ва илди ми­цIир­­са­диахъес. Ди­ла неш мур­талра зягIипли рирусири ва илди бур­г­и гIяшдуцили жа­на­гар­ди­рути...

Новость на родном

Суалти дахъал – жавабти агара

Багьла-багьлали байхъала дусцадхIи гьанкӀ ахъили, дунъя ми­цӀир­бирули саби. Илцадра халаси замана я гӀядатла гӀямрули хӀер­кайэс, я вегӀла пикруми ва кьасани детерхахъес имкан агарлири. Ну пикриикӀулра гьанна сецад дарсдарибал нушала гӀямру сагали дакIубиубси, коронавирусла чейхъуси изай. Секьяйда аркьусири ишдус, ил балагь хӀебакӀибси биалри? Сен-биалра, гьанна лебси агиличил баришкадиубли, хӀер­ка­ди­­рес чевкъули саби. Чедиулра, школабира гьаргдирули сари. Циила...

Новость на родном

Даим гIяхIлачи хIерлира

Нушани хIясиббирули, ишдус Рос­­­сияла регионтазибад, ил­кьяй­­­­­дали дурала улкназибад бу­лан­, туристуни имцIали башес бехI­би­хьи­­ли­ саби. Марлира, нушала рес­публика та­рих­ла, туризмала ва вегIла мер-муса руркъ­ни­­лашал тамай бяркъ­хIебяркъурси улка са­­би. Гьарил районна, гьарил шила куль­ту­­рала, гIяда­ту­нала, санигIятунала хасси де­­кIардеш леб. Ашкарливан, турис­ту­­нас ил­гъуна урхIмешули ахIенсили бе­таур­ли са­би Лавашала районна Къуппала шили­зив­си писатель, краевед ва мугIяллим ГIиса ГIя­маровла юртлизибси...

Новость на родном

Дагъиста халкьанала цадешла БархIи

Гьалмагъдеш… Мурталра халкьани-ургарти гьалмагъдешли къиянти замунтазиб миллатуни дерцахъес кумекбирусири, бусягIятра халкьла гIямрулизиб юлдашдешли лайикьси мер бурцули саби. Гьалмагъдеш арагIебли миллатунала бархбасуни чIумадируси халаси цIакь саби. Нушала республикализир декIар-декIарти мезаначилти, гIядатуначилти, культураличилти миллатуни уржили хIердирнили илис гIячихъли бикьридеш дирули сари. Буралли, Дагъистан дунъяличибра бурибси цадешла ва гьалмагъдешла дебаси къала саби. Гьайгьайрагу, нушала тарихлизир гIяхIцад вайти анцIбукьуни...

Новость на родном

Инсаниятла децI

Ил бархӀи сеналра байрамлизи хал­ба­рес хIейрар. Адам­лис секьяйда акӀубсил хӀе­ба­лу­си байрам саби или гьан­би­кес асубирар, амма илала ур­кӀилизир мурхьти ва паш­манти къел кавлахъуси, де­цӀи­га­хъуси тарих саби. 2004-ибил дусла сентябрьла 1-3-ибти бурхӀни. Беслан. Ишди кахти бурхӀназиб къачагъунани Бесланна 1-ибил школала бучӀанти, мугIяллимти ва бучӀантала бегӀти ясирбуциб. Разиси бархӀи сабри — лебилра биштӀати школализи бакӀибси. Алавчарли илдала...

Новость на родном

Туризм кьалли гьалабяхI башули саби…

Туризм гьалабяхI башахъни ну­ша­ла республикалис дебали мягI­ни­чебси саби. Ил кьяли гьалабяхI ба­шахъес, нушала гIяхIцад имкантира лер: урхьу, дубурти, къадурби, жявхIелила памятникуни… Кавказла цархIилти регионталайчир, Дагъиста тIабигIят ва мер-муса жагати сари дикIахIеллира, хатIахIедиркехIе, дила пикрили. Масала, Грузиялизиб туризм жявлил гьалабяхI арбякьи саби. Википедияла (Интернетлизибси энциклопедия) баянти хIясибли, 2016 ибил дуслизиб Грузияли 6 миллионничибра имцIали дурала улкнала...

Новость на родном

Илдала культурала бутIа — Дагъистайзиб

МяхIячкъалализибси Гьал­магъ­деш­ла Юртлизиб мер­ла­ба­рибси Россияла халкьанала гьалмагъдешла Музейлизиб августла 27-личиб цагьатIи стенд (суратуначилси ва мил­латла ваяхIличилси уркьули) абхьиб, «Республика Беларусь», суне­нира Бе­лоруссияла тарихличила ва куль­тура­ли­чила буруси. Илкьяйда илаб Вла­дислав Цыдикла суратунала «Беларусь ишгъунали чебиулра» бикIуси выставкара абхьиб. Дагъиста миллатунала политикала ва динанала къуллукъунала шайчибси Ми­нистерстволи ва «Уздени Дагестана» жа­мигIятла организацияли хIядурбарибси ил балбуцлизир бутIакьяндеш дариб...

Новость на родном

Бархбасуни уржахъуси

«Ца адамли шила багьа буэс­ра ви­рар, илала кьад­ри-кьи­мат ахъдуцесра ви­рар» ибси бу­­­­­­рала лебси саби ду­бурлантала. Ил­кьяй­да­ли абзурли шимира лер, вегIла рес­пуб­­ли­ка­ла­­цунра ахIи, улкалара багьа ва хIур­мат ахъ­дур­­цу­ти. Илгъуна кьиматличи лайикьси саби Дагъиста ванзаличиб жавгьар духуриван даршани дусмазиб, цархIилти шимазибадли декIарбухъунси Кубачила ши. Ил шила пагьмучебти устнани саби Кубачи ахIенну, Дагъистанра дунъяличиб машгьурсили бетаахъурси. Совет хIукуматла...

Новость на родном

Петр I-ибил Дагъистайзив

1722 ибил дуслизив Рос­сияла пача Петр I-ибил сунела гIяс­куртачил Кас­пи урхьуличи (Да­гъистайзи) гьай­виуб. Илала кьас сабри Персиялизирад Индиялизи ва цархIилти востокла улкнази вачар бузахъес багьандан, кадихьибти гьундури Россияла арилизи дуцес. Ил пикри бетархахъес, Персия диргалабулхъулри: ил заманалис Персияли дуцилри Каспи урхьула дубларти мер-муса, Дербентра Бакура ила кадурхутири. Петр I-ибилла пикри бетерхахъес балбикибси заманари: Афганистанна халкьла...

Новость на родном

«Тарихла бикьруми»

Гьарли-марси литература тарихла бикьри саби. Илала декIар-декIарти журабазир гIям­рула анцI­букьуни чуласун хIисаб­ди­рули сари. Мурхьли ва тIинтIли тарих багьес кумек­дирар литературала произведениеби. Ил шайчир Дагъиста халкьла писатель Расул БяхIям­ма­довла белкIани цархIилти лукIанталайзирад гIяхI­цадла де­кIардулхъули сари, хаслира илала очеркуни ва гIергъити дусмазир делкIунти гьанбикуни. Фольклорист сайливан, Р.БяхIям­ма­довли сунени дучибти даргала халкьла мухIлила пагьмула произведениебала чу­мал жуз дураиб:...