Новость на родном

Хала бегIтала наслу сарра

«Дарган дарган вирусив, дарган мез хӀедалуси». ГIяхIмадхан Абу-Бакар Ассаламу гIялайкум, хIурматла дарганти. Кьудратла ВегIла ахъриличил цацабехIти бегIти бетаурли саби. ЦархIилтас биалли, нешдешла-дудешдешла цаибти хIялани дагьес чевкъар. Нешла ниъличил дарх дурхIялизи минадиахъес хIяжатти лерилра адамдешла къиликъунала дурарад, нешла мезличи ва миллатла культураличи дигира илдазир адикьес гIягIнити сари. Нушала бегIтани чула мез дални — хала бегIтала къуллукъ...

Новость на родном

Цадешлизиб саби нушала цlакь

Инсаниятла тарихлизир, чум дус ардукьяллира, хъумхlертути анцlбукьуни лерти сари. Илдигъунтазибад цали бетарули саби — Чебяхlси Ватlа дергъ. 1941-1945 — ибти кьяркьти дусми улкала халкьла гьанбикуназир даимлис кавлан. Халаси-виштlаси хlеили, хьунул адамти, мурул адамти, хала дудешуни ва жагьилти Чедибдеш сархес бузутири. Хlера, ишдус ил дергълизиб Чедибдеш сархибхlейчирад 80 дус дикили сари. Россияла лерилра регионтазиб ва субъектуназиб...

Новость на родном

Кахти дусмала бикьруми

ЧебяхI Мулеб­кIи­ла ши­ли­зибадти Че­бяхI­си ВатIа дергъла ман­­зил­лизиб тыл­ли­зиб бу­зули калунти Мус­тапаев ХIясан ГIяб­дул­кьа­дирович акIубсири 1928 ибил дуслизив, Макаев Мя­хIям­мадрасул Кьур­банович акIуб­сири 1930 ибил дус­лизив. Ил­ди кIелра мурул адам дявила ман­­зил­ли­зиб 11-13 дус биубти дурхIни саб­ри. БиштIати биаллира илдани халаси бузерила пай кабихьиб Че­бяхIси Чедибдеш сархнилизи: хандакьуни укъули, хъуми делгIули, ми­цIираг адилкьу­ли, бегIтас кумек­бикIули. Дергълис гIергъити...

Новость на родном

Кахти дусмала бикьруми

МухIела шилизибадти ПатIимат ва Рукьият ДаудхIя­жие­вахъали акIубти саби гIядатла хъалибарглизиб. Па­тIимат акIубси сари 1926 ибил дуслизир, Рукьият – 1930 ибил дуслизир. ПатIиматли ва Рукьиятли ЧебяхIси ВатIа дявила дусмазир бахъал цархIилтани кьяйдали, гIяхIцад къиян-жапа дяхIяур. Илдала дурхIядешла гIямру гашала дусмала манзиллизир детаур. ИтхIели биштIатала дурхIядеш жявли кадерхуртири: дявила дусмазиб илдас халати адамтачил цугли бузес чебуркъибсири. Дергълис...

Новость на родном

Дигиличил кьабулбир­ни­личи рирхулра

Гьалабван нушала газетала марси юлдаш, Уркухъан МяхIяммадла гьатIира назмуртала «УркIила дуклуми» бикIуси жуз дурабухъун. Жуз жагали бал­кьаахъурси с­а­би, някълизи ка­сиб­­хIели белчIес иштяхI­духъесли. Илизи кадерхахъурли са­ри декIар-де­кIарти те­ма­ба­чилти, жагали зай­­ди­кIути, мурхьси мягI­на­личилти наз­мурти ва поэма. Хаслира авторли ункъли гьаргбирули саби дургъбала тема. Сунени ва сайгъунти адамтани чIямдарибти децI-ши­шимтала ­асар­лиур акIубти бел­кIани дучIухIели, уркIи кьа­кьа­бикIахъули саби. Ди­гахъаси...

Новость на родном

Шабагъатуначи лайикьвикибси

ЧебяхIси ВатIа дергъла бутIакьянчи МяхIям­мадгIялиев МяхIяммад ГIябдулхIялимович акIубси сай 1916 ибил дуслизив Ахъушала шилизив, хIур­мат­ла хъалибарглизив. М.МяхIяммадгIялиев 1940 ибил дусла май базличив ВатIайс къуллукъбарахъес ХIунтIена ГIярмияла къяянази живарибсири. 1940 ибил дусла июнь базличивад 1941 ибил дусла июль баз дикайчи Карельский фронтла 7-ибил гIярмияла 86 ибил артиллерийский полкла 54 ибил дивизиялизив курсантли калун. 1941 ибил дусла...

Новость на родном

Жагьаннаблизивад вебшибси

1945 ибил дусла февральла 8-личив, цугли 80 дус гьа­лав, старший лей­те­нант Михаил Де­вя­­таев, немецунала аэ­ро­д­ромличибад бом­бар­дировщик «Хей­н­кель» арбукили, конц­лагерь­лизивад веб­шиб­сири. Я илис гьалаб, я илис гIергъи тарихлизиб чи­­на­балра илкьяйдали урехиагардешличил беб­­­­кIа­ла лагерьтазибад гьаббухъунти биубти ахIен­ри. Девятаевличил бебшибтазибад им­цIа­тигъунти дергълизи чарбухъи, гIурра душмантачил бургъули калун. М.Девятаев биалли, чумал баз НКВД-ла лагерьтазив ахтардивирули ватурсири. Илини дурути баянти...

Новость на родном

КIел дергъла бутIакьянчи

ХIямшимала ши­ли­зивадси гIяхI­гъаб­за ГIусманов ХIя­сан ГIя­лиевич ЧебяхIси ВатIа дергъла бу­тIакьянчи сайри. Дергъ бехI­бихьайчи ил ВатIайс къул­лукъ­барахъес гIяр­мия­лизи живарибсири. Финский дергълизив ил верхIел дус ургъули ка­лунсири. Финский дергъ каберхурли гIергъи, 1941 ибил дуслизиб ХIясан ГIусманов ургъуси полк фашистуначи къаршиси дергълизи арбукибсири. Илар бутIакьяндеш дируси замана ил связист вирусири. ХIясан ГIусмановли хъули чарухъи гIергъи, сунела тухумтази бурули...

Новость на родном

ЦIализир хIейгур ва шиннизир кахIейгIур

Дунъяла тарихлизир даршдусми дикал­ли­ра хъум­хIер­тути дахъал анцIбукьуни ва илдала бутIа­кьян­чиби леб­ти саби. ВатIан батахъес ва халкь даршуси заклиуб хIер­би­ахъес къайгъибарибти, мур­талра цаэсти игитунази хал­­бирути саби. Иш макьалала игит, ЧебяхIси Ва­тIа дергъла бу­тIакьянчи, чедиб гьанбу­шиб­та­­ла къяяназивад ца сай. Сулайбанов ГIябдуллагь Мур­ту­загIялиевич ­акIубси сай Сер­го­къалала ­районна Му­регала шилизив 1923 ибил дуслизив, бахъал дурхI­н­а­­­­ла хъалибарглизив. Илала ду­­­деш МуртузагIяли...

Новость на родном

Ванзаличир къел

Ишди бурхIназиб нушани газетализиб гьалабихьес дигуси пьеса хIясибли ГIямарла Батирайла уличилси Даргала театрла гIяртистунани спектакль гьалабихьиб. Буралли, ил дебали ункъли гьалабихьес, хIербикIутази пьесала мягIна аргъахъес халаси къайгъи барни чебаэслири. Ил ахъси даражаличиб бетерхур. Баркалла биаб гIяртистунас, чула халати устадешлис. Даргала театрлизиб гьарли-марти хIянчизарти бузули биъни гьачам-гьатIи марбариб. Пьесализирти анцIбукьуни дявила замана дубурла шилизир кадиркути диъни...