ХIиллакардешла миллат, дин лерти ахIен…

Июньна 23-личир Дагъистайзир вайнукьабани чумал кахти хIиллаби дурадеркIиб. ГIядлу-зегъа далтахъути органтани кабизахъурливан, дурала улкала ярагъличил бегIбиубти террористунала кьукьнани цазаманализир Сергокъалала районнизир, Дербентлизибси иудейлантала синагогализир, МяхIячкъалализибси христиантала киласализир палакатдешуни тIинтIдирес бехIбихьиб. Дагъистанлантани гьачамлис хъумартурли ахIен 20-ибил даршдусла ахирлизир ва 21 ибил даршдусла бехIбихьудлизир вайнукьабани дурадеркIибти хIиллабачила. Амма чис гьанбиркив, ишхIелира Дагъистайзир вайнукьаби-радикалистунала кьукьни «мицIирдиэс» дирар или. Сепайда, илди тамай деткахъили дуили ахIен. БегIлара хIейгибизеси, хIиллакартани Дагъистайзир даршдусмадли дузахъули калунти динанала (иудаизм, христианство ва ислам) дурхъати мер-мусаличир чула уряхIти хьулани детерхахъес кьасбарни ва илди динничил дархдасахъни саби. ГIядатла адамлис аргъес къиянни саби, сегъуна мурадличил, се багьандан дурадуркIутил илдигъунти зулмурти. ИлхIелира гIямрула гIяхIти шуртIрачил, гIяхIдешуначил пайдалабикIути адамтала шайзирад. Се хIебиулирив  хIиллакартас, се камлирив? МажахIят, илди суалтас жаваб баргес дииша нушани. Амма ца секIал якьинни саби. Дагъистайзир хIиллаби  дурадеркIибтала сиптакартас бахъал миллатунар ва динанар Дагъистайзиб хIербирути халкь цаличил ца къаршили кабизахъес, илди-ургар гьими-кьяс тIинтIдарес дигни. ХIиллакардешла я миллат, я дин диэс дирути ахIен. Вайнукьабала уряхIти баркьудлумала динничил бархбас лебси ахIен.

Ил бархIи дурадеркIибти хIиллабани республикала диннашалти вакилтала ва ДР-ла МВД-ла, гIядлу-зегъа далтахъути хIянчизартала гIямру ардухиб.

Адамдешла къилликъла чузиб кIантIалра агарти такьсирчибала, уряхIти баркьудлуми дурадеркIибтала я дин, я миллат, я адамдешла дяхI лерти ахIен. Исламла диннизиб гIяйибагарси ца адам кавшни, чидил-дигара миллатла, яра динна вакил виаб ил, лебил инсаният кабуршнилизи халбируси саби, ва илкьяйдали ца адам верцахъни – лебил инсаният берцахънилизи халбируси саби. ХIиллакартала бекIлибиубси мурад — динани-ургарти ва миллатуни-ургарти гьими-кьясдеш тIинтIдарни, халкь-ургар урехила, кьакьадешла хIялани акIахъни сабри, амма илдала хьулани сеннира детхIедурхар.

Адамла гIямру керасес бирути хIиллакартани адамдешла ва адаб-хIяяла къилликъуначил чула сегъуналра бархбас агни тасдикьбариб.

Нушала улкали дявила хасси балбуцлизир экстремизмалис, терроризмалис, миллатчидешлис (неонацизм) къаршидеш дируси замана мер-мерличир илдигъунти кахти хIиллаби дурадуркIнили сегъунти-дигара шуртIри пайдаладарили, улкализибси аги нукьсанбиахъес, халкь бачарбархахъес дигути нушала душмантала гъаргъдеш мягIлумдариб.

Зулмурти ва хIиллаби дурадеркIниличил террористуни халкь урухбарес алавбухъун, амма илдала уряхIти хьулани детерхахъес хIедалта чедибдеш сархес бурсибиубси нушала улкали, гьачамалра чисалра мутIигIхIебакIибси нушала республикали. Дагъистан даршудешла, урехиагардешла, чебяхIси даражаличир гIяхIялдеш дарес балнила лишан сабливан даршдусмазиб кавлан. ЦархIилван биэсра хIебирар.

ИшбархIи нушала бекIлибиубси мурад — Дагъиста жагьилти бархьси гьунчибад чеббалкIунтала кьукьнази хIебиркахъес багьандан нушазибад лябкьусигъуна барни саби. Жагьилтала цIакьани республика гьалабяхI башахъниличи, белчIудиличи, бегIлара гIяхIси мягIнализирти сагакьянчидешличи дяхIчиаэс чебиркур. ИшбархIила нушала черяхIти кьасаназибад дигахъуси саби республикала шаласи челябкьлара.

Цадешлизиб саби нушала дахъал миллатунар ва динанар улка – Россияла, нушала ватIан Дагъиста цIакь. Нушала цадеш бехъахъес чизилра ихтияр хIелугехIе, терроризмаличи, миллатчидешличи къаршили дяхIчиаибти нушала улкала цIакьани гIердурцехIе.

Гьайгьайрагу, кахти хIиллабазиб алхунти игитунала уми нушала уркIбазир, даимдешлизир кавлан. Илди дубкIути ахIен…

Алхунти-ургаб лебри бахъал жагьил адамти, хъайчи кахIебиибти, бара гIямру вавалидяхъибти.

ДР-ла БекI С.А.Меликовли багьахъурливан, Дагъистайзир хIябалра бархIи — июньна 24, 25, 26  пашмандешла бурхIнази халдирути сари. Республикала жамигIятла гIямрулизир дурадуркIути разидешла ва цархIилти далдуцуни хIябалра бархIилис къадагъадарибти сари.

ДР-ла Правительствола ва хIукуматла органтала кумекличирли ил бархIи кадикибти хIиллуртала асарлиур гъятIдиибти ва заядиубти динна объектуни сагадиру. Илкьяйдали зараллизи бикибти халкьлис, алхунти гIяхIгъубзнала бегIтас кумек гIеббиахъу.

Кахти зулмурти дурадуркIути жалладуни-хIиллакартала ахир хайрила хIебирар. Илдигъунти чараагарли Аллагьла мусибат-балагьли бургути саби. Барибси вайдеш, зулму, бархьагардеш илала вегIличи чархIедухъес гIямал лебси ахIен…

П.Сулайбанова