«Аллагьличи вирхен, ва хIу хатIамаркуд»

Иш базла бегIлара гьалабси алхIят бархIи ну савли урхьула дубла хIякьунси виасри, нуни, мажахIят, иш макьала белкIиши.

Бархьси саби, нуни гьаларра коронавирусличила 2-3 ­макьала ну­шала газетализир дураира, илдазиб ил уркIецIиагарси ­изай­чила, балуси тяхIярли, дила пикрира бурира. Биалра, ил ­изай­чила камти баянти иш макьалала бехIбихьудлизирра ­гьан­дур­шис: нушала адамтас багьес хIейгулигу, сецад урехиласи изала сабил ил.
Дунъяличиб бегI гьалаб сагаси журала вирус 2019 ибил ­дусла декабрьла 31-личиб Китайла Ухань бикIуси ­шагьарлизиб дакIубиубсири. 2020-ибил дусла январьла 11-личив ­Китайлизив ца адам коронавируслизивад вебкIибсири. Камси ­заманала бухIнаб, 2020-ибил дусла мартла 20-личиб коронавирус ­дунъяла улкнази гIяйбиуб, ва илхIейчирад пандемияла ­тяхIяр-кьяйда ­кадизахъуртири. 1,5 базла бухIнаб, 2021 ибил дусла ­июньна бехIбихьудлис, дунъяличиб 182645084 адам ­коронавирусла изайзи бикиб, ­илдазибад 3955756 бебкIиб. Россиялизиб зягIипбикибтала лугIи 5561360-чи абикиб. Ишдусла июльла бехIбихьудлис ­коронавирусла изайзи бикибти ­дагъистанлантала лугIи ­36478-личи абикили саби, илдазибад бебкIибтала – 1556-личи (Ишди баянти нуни Интернетлизирад касибти сари). ­Дагъистаннизиб ил изай ахиратлизи арбухибтала ­гьарли-марси лугIи гьатIира имцIали биэсра асубирар. ГIергъити баянти хIясибли, ишди бурхIназир Сергокъалала районна ХIурхъила ва Ахъушала районна ХIямшимала шими (даргала халати шими сари илди) ­коронавирусли цархIил дунъялизирад декIардарили сари, бикIар. ГIур се бетаалли, мяхIкамдеш бируси нушала адамтани?
ИкI нуни чедиб гьанбушибси бархIи ну савли сягIят шуличив урхьула дубла вякьунра. Дебали разивиубра илаб адамти камли биъниличи (Ну иш яргалисра, зягIипхIейкахъес багьандан, хIянчила вашахъес валтули ахIенра). Дугила замана шагьарла ­Редукторный поселоклизиб хъярхъси дягI бухъи буилри, ил багьандан ила ­башутас урхьула шин нясли дургар или гьанбикиб, бургар.
Савлилис дягIра багьлабиублири, урхьула шинра ­баарила ­кьа­дар­ла умулири. БусягIят, шиннизи кавхъи, ­хамхара ­тя­хIу­барили, баягъи гьар бархIи нуша кадируси Каримла ­ска­мей­каличи кай­ира.
Багьла-багьлали, кьанбиубли, ил скамейкаличи набчил барх бирути юлдашунира учибикиб. Бурес чебиркур, нушани гьаларван цала цали някъби цIацIадирули хIедиъниличилара. Се биру, ­лебил коронавируслизибад урухкIули саби ва цаличибад ца ­тяйдили ­буули саби.
Амма вахъхIи нуни чехIеибси ца юлдаш, кайили ­скамейкаличи дила мякьла, сегъуна къияндешлизиб сунени дуги беркIибал ­хабурта угьес вехIихьиб. «Абзур дуги гьачам кьаркьала ­руржули, гIур майъализи виркули калунра, — викIар ил. — ­Гьаннара гIяхIли ахIен». «ГIяй, дила узи! — ахъли ва гIясили ­чарбирулра илис жаваб. — Кьаркьала руржутира майъализи биркутира ­савли ­урхьула дубла башути ахIен кьалли, больницализи ­башути саби». ХIей­гидизур диэс нуни дурибти, набчивад арякьи, ил ­мякь­лабси скамейкаличи кайиб. Илди дила гъай дакьибси цархIил ­юл­даш, набчи ласяхъили, викIар: «Нуша алкIнира дубкIнира ЧевяхI­силизибад саби дигуси, урухмакIуд: хIечи белкIунси саби лябкьуси».
Нуни илис жаваб чархIебарира, сенкIун балулри гьамадли ­аргъахъес хIейри.
Хъули чариубхIели, пикриухъунра: «Белики, ­коронавируслизивад камси биалра мяхIкамдеш бируси ну хатIаиркули ­ургус. Белики, бархьли бургар сегъуналра изала ­агара бикIути цархIилти (дила унра азербайжанлан подполковник) яра дархьти дургар чили-биалра, «адамти камбиахъес, ­пикридарибти излуми сари» бикIули дурутира? Наб къаршибикиб «Сен гьатIи илцадра дурхъати вакцинабала уколти адамтас матъал ­дирутив, цархIил зягIипдешличил больницализи ­кайхьунсилизирад ­дармунтас арц сайсухIели?» бикIутира. ЦархIил се хIебуреса ­илдани, «вакцинала укол ­барахъибси кIел дусла гIергъи убкIуси сай» бикIули биалли. (Дахъал ­вакцинабачи къаршити адамтани тIинтIдирути цархIилти къянала баянтира лер).
БелкIла ахирличиб цагьатIи секIалра гьанбуршис: гIе, бусягIятла замана нушала адамти ­чебсаргъули биалра (имцIати вакцинала уколти дарахъес къайгъназиб саби), дахъал лерал иш суаллизир илдазирад кадиркути хатIаби. Илди хатIабани сари МяхIячкъалала больницаби сагаданра ­коронавируслизибад зягIиптани гарчли дицIахъибти.
Урусунала лебси саби «Аллагьличи вирхен, ва хIу хатIамаркуд» («На Бога надейся, и сам не оплошай») бикIуси ­бурала. Даширая, иш анцIбукьлизир ил буралализирти духути ­дугьби хIисаблизи касили, пикридулхъехIе.