Дагъистан «дубуртала улка» или шурбалтуси саби туркла мезличибад.
Гьайгьайра, нушала Дагъистайзир дубуртицун ахӀенну, дебали дахъал жагати, лебил дунъяла машгьурти мераначил цугдуцес вирути мер-муса лер.
Нарын-къала — 2000 дус биубси, Россиялизиб бегӀлара жявхIелла къала; Шалбуздагъ — дебали жагаси, дурхъаси дубура; Тобот бикIуси чяхӀ-чяхӀи; Самурла вацӀа — сабира дебали ванати мер-мусаличибгъуна тӀабигӀятла бегӀ; Кужнила гумми; Кубачи — мургьи-арцла устнала ши; Гамсутль – жявхIелила ши; Сарыкум —гъумла дубура; Салтила ванзала бухӀна аркьуси чяхIи; ЧӀиркӀейла шинна цӀакьли бузахъуси хутӀла станция; Сулахъла дебали мурхьси къярд ва дахъал цархӀилти жагати мерани. Дагъиста жагати мер-мусаличила вахъхӀи лукӀесра вирар.
ХӀераягу, Дагъиста тах шагьар МяхӀячкъалализирра камли ахӀен адамтази чедаахъести, тамашала секӀал.
Пикриухъалли, илдицад жагадешуни диалли, сен гьатӀи нушачи туристуни камли башути? Сен нушала ил шайчирти аги-кьяйда пикрихIедарили далтути? Сен дусличи-дус Дагъиста жагадешунира камдикӀули? СенахӀенну, нушала адамтас лебси давла имцӀабарили, дигиличил республика гьалабяхI башахъес дигули ахӀен. ХӀукуматла ахъти къуллукъуначиб бахъал адамти леб илди аги-кьяйда гIяхIла шайчи дарсдиахъес дахъал имкантала бегIти, амма илдазибад бахъалгъунти, чула хIяжатуни-иштяхӀуначила ахIи, гӀур чичилра ва селичилра пикрибикӀули ахIен.
Ил багьандан сари нушала жагаси Ак-гель шарализи нясдешуни ардашахъути, илала шин камдарили, алавчарли вегIдешла хъулри лушути, шагьарлизирти галгуби урдяхъили, чус кIялгӀни дарес къайгъилизибти, бекӀлил шагьарла суратличи хӀерхӀеили, дигуси тяхIярли юртани тӀашдалтути, гьундури далдарес къайгъи агарти ва канализация, дахъал заб дарибси замана, гьундурачи парчӀбикIулихьар декӀардеш агарти…
Илдигъунти баркьудлумала гӀяйибличибли Дагъиста гьарли-марси жагадеш чебаэсра гьамадли ахӀен, сенахӀенну бегӀла гьалабси яргализиб дурала адамти шадиб бакӀибхӀели, тах шагьарлизи саби хьурабирути. Илдала Дагъистайзи гIурра архIяличи дурабухъес иштяхӀ алкIану, тах шагьар илцадра дазуагарли чебаалли? Гьайгьайра, хӀякьян.
Нушала республика курортла мерличи шурбухъахъес хӀейрар, илала жагадешуначи, тӀабигӀятличи адамтани хасси пикри бяхӀчихӀейалли.