Нешла мезла мугIяллим: миллатла культура бихIян ва наслуби-ургавси гуми сай.
Дарган мез — дугьбазибад ва грамматикализибадцун цалабикибси ахIен. Илдира села-биалра код тяхIярли детарули сари — чузира тарих, халкьла гIядатуни ва миллатла пасихIдеш духIнадуцибти. Дунъяличиб шагьуртала ари гьатIира чеимцIабикIули саби, халати мезанани нешла мезани гIянддуршули сари. ИлхIели саби нушани нешла мезла мугIяллимла кьадри иргъуси. Илди рухIла тикрархIебируси наслу мяхIкамбирути игитуни саби. Илдала мурад — нешла мезличил лукIес ва бучIесцун бурсибарес ахIен, ил тяхIярли вегIла миллатличи диги акIахъес ва культурала рухI мяхIкамбарахъес.
Нешла мезла мугIяллимла кьадри цархIилти мугIяллимталайзибад декIарбулхъули саби ва, гьайгьайрагу, ил халасира саби. Мез руркъухIели бекIлибиубси мурад — мез уржахъни саби, халкьла мухIлила пагьму, гIядатуни ва тарих калахъи. ИшбархIила манзиллизив нешла мезличил узес гьамадли ахIен. Дахъалгъунти регионтазир дяркъес багьандан кIел мез декIардарес вирухIели, жагьилтани англиялантала, гIярабунала, китайлантала ва цархIилтира мезани чердиркIули сари.
ЦабехIти бикIули бирар: «Се дирути нушаб нешла мез, эгер нуша урус мезли гъайдикIули диахIелли?» Амма гьарил илгъуна пикри — цагьатIи сабаб саби, нешла мезли нуша лертиван чедиахъулра или бурес багьандан.
ДурхIнала илдигъунти пикруми ахIелкIахъес багьандан ва нешла мез, культура мяхIкамдирнила хIянчилизи халаси пай кабирхьули сай Салим Герейбековли. Салим акIубси сай 1995 ибил дусла апрельла 29-личив Буйнакъск шагьарлизив. Ил урусла, дарган мезанала ва литературабала ахъси даражала мугIяллим сай. 2012 ибил дуслизив Салим Дагъиста пачалихъла университетла филологияла факультетлизи учIес керхурсири, 2015 ибил дусличибад сунела мугIяллимла бузери МяхIячкъалала 51 ибил лицейлизиб бехIбихьиб. С.Герейбековли мугIяллимтас дурадуркIути конкурсуназирра бутIакьяндеш дирес мурталра къайгъилизив сай. Ил тяхIярли мугIяллимти-ургар дурадуркIути конкурсуназир Салимли сегъуналра мер сахIерхили кахIелун. Илдазибад бегIлара гIергъисиличила буралли, февральла 20-личиб Дагъистан Республикализир «Нешла мезла ва литературала бегIлара гIяхIси мугIяллим» (Лучший учитель родного языка и родной литературы) бикIуси лебил Россияла конкурсла регионна баянти каиб. Ил хIурматла балбуц гьаргбарибсири ДР-ла багьудила ва гIилмула шайчивси министр ЯхIъя Бучаевли. Конкурслизир биалли чедибдеш сархибтас ва мерани дуцибтас шабагъатуни дедиб баягъи министрла цаибил заместитель Аида ТIалхIятовани ва Дагъистан Республикала Халкьла Собраниелизибси белчIудила ва гIилмула комитетла председатель Елена Павлюченкони. Абзаназир республикала 34 районнизибадти ва 10 шагьарлизибадти 44 мугIяллимли бутIакьяндеш дариб. Салимли биалли илаб чедибдеш сархиб ва цаибил даражала диплом касиб.
Нешла мезла мугIяллимтани — чехIедиути гьимирти тяхIярли нушала тарих ва нушала челябкьла сари-ургар дилгьули саби. Илдала къайгъначибли халкьла культура мяхIкамбирнила ва ункъбирнила бузерилизи халаси пай кабирхьули саби. Ишгъуна бурала лебси саби: «Мез дубкIути сари — илди далуси бегIла гIергъиси агарвиалли». Нушанира умутбирхьулра Салимли мугIяллимла бузери гьатIира ункъбарили ва гьатIира сархибдешуни дакIудирниличи. Ил багьандан илис арадеш ва гIуррара гьарбизуни дулгулра. Салимгъунти мугIяллимти лебхIели — мезани хIедубкIниличи вирхес вирар!
Рабадан БяхIяммадов