РяхIмучевси ВатIан балтахъан

Гьайгьайрагу, дила наслула адамти ВатIайчирти дигили, илис даимти мардешли, адаб-хIяяла умудешли гарчли бицIили бирутири мурталра ва ил даражаличиб гьанна бусягIятра лебал. Лебтанилра балуливан, илис дахъал далилтира лертири советский манзилла цахIнабси улка бирухIели:дунъяличиб бегIлара халаси улка, илкьяйдали чIумадешлизиб бегIлара гьабкьяси, узби-рузбиван лебилра миллатуни уржахъибси,белчIуди касес ва арадеш ункъбарес гьарил адамли матъал бируси.ГIурра сецадхIи-дигара илди сархибдешуначила гъайикIес вирус ну, амма сецад гIядабли биалра ил пачалихъ улкала вершабани жумягI бархIила къяжаван кункли бутIнадбариб ва палакатбариб. КIинайс сецад къияндешуни чедуркъибал ва секьяйда ил гьунарагарбиубал хIебалуси, мажахIят левли виэс.

Улкала уржибти  халкьли улкаличила хъумуртес бехIбихьиб. Гьарил сунечилацун къайгъилизиври Ил къайгъили миллатласи жи (национальная гордость) агарбарили, беткахъахъиб.

ХIера, кьанниван улка хIехараван кьяшмачи тIашбилзули,дапаръалаличил назикти гунзрачил гьалабяхI гьайбиуб. ИлхIелира улка дахъал къиянтачил ва арзес хIейэсти гьалабизуначил гьунибиэс чевкъулри. ИлхIели имцIаливан улкала къакъбяхъуначила ва хъарихъуначила кахти пикруми дархли лагдилзули дири набчи: улкалис, рахли гIягIнидикалли, чили икьалабиру, чи  ургъесара илала хъархIерагардеш датахъес или.

Хапли нушала улкали Украинализиб дявиласи хасси балбуц бехIбихьиб. Шукур АлхIямдулиллагь, Кьудратла ВегIли лебтасалра марбариб: лебилра Россияла халкь улкалис мардеш дихIули,илала хъархIерагардеш датахъес багьандан, гъазализи каберхур. Илдала лугIилизиб дагъистанланти бегIлара гьаркьятала къяйлизиб саби, дигалли лугIилашал, дигалли — гъабзадешлашал.

Илди -ургаб леб дила шилизибадти жагьилтира. Илди лебилра нуни бучIахъули калунти саби, ил багьандан илдачила гъайикIес наб гьамадлира саби.

Иш макьалализиб наб бурес  дигулра пергер ургъан ва левгIев ряхIмучевси адам МуртузагIялиев Мурад Рабазановичличила.

Мурад  акIубси сай Къаякентла районна Сагаси Вихърила шилизив. БегIтани бурни хIясибли, ил сакIубси ва секIал ункъли пикрибирусили вири, зилантачил хIязтаиркьес дигахъи ва лерилра хIязанала сиптакарчили вирусири. Илис къяна-шилтахъ, балкIдеш хIейгахъи. Илгъуначил Мурадла гьалмагъдеш дирути ахIенри.

М.МуртузагIялиевлис лебгIеб тIабигIят дигахъи ва даим дудешлизи ила укахъес тиладивикIули вири. Илини бусягIят вацIа руркъи ва илав  вяшикIес бурсивири.

2001-ибил дуслизив Мурад Сагаси Вихърила урга даражала школала цаибил класслизив учIес вехIихьиб. Лерилра-сера дурсри гьамадли руркъули вири, амма сунес имцIали геометрия, физика, алгебра дигахъи. Класслизиб бучIантачил валгунси вири, илдас кумекбири, гIягIнибикибхIели сайра кумекличи дугьаилзи. Ил багьандан ил лебтасалра дигахъусири, илини учительтала ва гIямрула халатала халаси хIурмат бири.

М.МуртузагIялиев учIухIелил спортлизи ахъили, жура-журала секциябачи вашусири. Илини абзаначир  бутIакьяндеш дарибтири, ва гьаларти мераначи лайикьиркусири.

Мурадлис хъулри тIашдалтнила хIянчира гIяхIдилзи, сенкIун илала дудеш Рабазанра пергер уста сайри. Амма илис бегIлара дигиаурси хIянчи – ярагъличил вяшикIни сабри. Авлахъличиб шадибгьуни дурабуркIухIели, ил дудешлизи тиладиикIусири тупанглизивад лишанасили иртахъес ихтиярбарахъес. Илини гьарил секIал жявли гIерисутири.

Школа таманаибхIели, М.МуртузагIялиев Дербентла политехнологический колледжлизи учIес керхур. Илабра илала сай учIахъутани ва барх бучIантани халаси хIурмат бирусири.Ил колледжла спортла цалабяхъибси командала бутIакьянчи сайри, ва Мурад гIяхIти сархибдешуначи лайикьиркусири. 2014 ибил дуслизиб илини колледж таманаиб ва промышленность бузахъуси кьялила электрикла (бакалавриат)санигIят касиб.

2014 ибил дусла гIебшнилизив Мурад сай гIяхIъулали ватIайс къуллукъбарес арякьун. Илди частанази буртIухIели, командирли хьарбаиб:

-Чили бала някъбачив вашес? Мурад някъбачив бегIлара гьарахъли вякьунсири. КIиибил суал ишгъунари:

-Чили тапанчализивад ункъли иртес бала? Мурад илавра гьалаухъун. Ил къалабати бурсидешла ротализи Сахалинна областьла итуруплизи, кIинайс кунаширилизи вархьибсири . Ишарра Мурадли сунела бурсидешуни чедаахъиб. Дявиласи ва къяйкикIнила хIядурдешла шулаби сарри.2015 ибил дусла гIебшнилизив ил гIярмия ахъили хъули чарухъун.

Чарухъунмад Мурад дудешличил варх, юртани тIашдалтнила хIянчилизи ахъиб ва хъайчикайиб.

2022 ибил дусла февральла 24-личиб дявила хасси балбус бехIбихьибмад, ил хIядурлири. Ил военкоматли хъули урхьулри,сенкIун цаибил даражала чулахъ хала дудеш иличи сайри хъарси.Сунела юлдаш Кьурбанкьади сайцун дергълизи вархьес хIейуб иличил варх сайра арякьун. Илкьяйдали ил дявила хасси балбуцла бутIакьянчи ветаур.

Чечентала республикала Шали шагьарлизиб акIахъубсири 70-ибил мотострелковый полк. Ил полклизи керхурсири Мурадра ва Запорожьелизи вархьибсири.

Ил полк хьурабиубсири Гуляй-поле, Токмак полошела мераначиб иш гьакIлисра Мурадли сунела устадеш ва къиянси агилизивад верцес бурсидешуни чедаахъиб. Илис сержантла у бедибсири ва командирла заместительла хIянчи дузахъес хъарбарибсири. Илдала полклис ахъси  «Гвардейский»-ла у бедибсири.

70 ибил мотострелковый полкла бургъантазиван штурмовая группа «штурм» акIахъубсири. Ил группала командирли викIибсири Мурад МуртузагIялиев дигIяндешла «Турист» уличил. Ил кьукья хIяйна сагабарибсири.

Цаибил хъарбаркь бетурхахъухIели, МуртузагIялиевлис урчIемал адамла кьукья цахIнабли калахъес имканбакIибсири, кIинайс вякьунхIели, ца ургъан алхунсири, хIяйнайс вякьунхIелира ца алхунсири, кIел бяхъибтири. Гьанна бусягIятра Мурадли ил кьукьялис гьуни чебиахъули сай ва ургъес даимиубли сай.

Илала дурабадра, Мурадли уркIецIи-ряхIмуласи хIянчира бузахъули сай. Хасси балбуцлизир бутIакьяндеш дирухIейчирад Мурад хIяйна хъули вакIили сай.БегIла гIергъи, ил гарчкайубли, арадеш къулайбарес сайри вакIибси. Гьар сай ургъуси мерличи чарулхъухIели, илини уркIецIи-ряхIмулати масанала духби дихути сари. Илдазибад бегIлара гIергъиси ноябрьла 11-личиб сай ургъуси мерличи баахъиб. Ил Мурадла хIябъибил уркIецIи-ряхIмуласи архIя сабри.

БегIлара гьалабсигъуна уркIецIила кумек бегIтани бучибсири ва дудешла машиналичиб бухибсири.

КIиибил кумек гIяхIбаркьла адамтала кумекличил бучибсири. ХIябъибил кумекра баахъиб. Нушала школала дурхIнани икьалабарибсири «Нововикринский»ПХ-ла директор ЖабрагIилов Кьурбан ЖабрагIиловичли дрон асили бедибсири. Илала нешла узи Зияутдинничил,сайра Крымлизир юртани тIашдалтнила хIянчурби дурадуркIули узуси, сунела хIянчизартира сайра, Джанкой шагьарла муфтиятличил вягIда бигьи, уркIецIила кумек бегIлара ил хIяжатси замана,сунела полклизи баахъибсири. Ил уркIецIи-ряхIмуласи кумек Къизилюрт шагьарлизибад бархьибсири.

Зияутдинни илала гIергъира вецIну шурайчибра имцIали сунела «Газель» машина Крымлизибад бургъантачи уркIецIи-ряхIмула кумек баахъес багьандан пайдалабарахъибсири. Илала дурабадра, сунела харжаначил цалабяхъибси кумек Джанкой шагьарла муфтиятличил вягIда бигьи,сунела машинабачиб гIягIниси мерличи баахъиб. Бургъантани, Мурадлис халаси баркалла багьахъур.

Хъули вакIибси Мурадличи районна бекI МяхIяммад Эльдерханов ва районна депутатунала Собраниела председатель МяхIяммадрасул БяхIяммаев гьунибаиб ва чула шайзибад гIягIниси кумек гIеббиахъниличила буриб.

Мурадгъунти адамтачи пахрубирес ва илдигъунтала гьунартачила гъайхIейкIес хIейрар. Мурадлис тухумтала ва шантала шайзибад халаси баркалла, чIумаси арадеш ва жяв-жявли дявила хасси балбуц чедибдешличил ахирличи бикили, сай сунела кулпетличи, шантачи ва даршуси бузериличи чарухъи дигулра.

ГIурра бахъбикIаб нушала шимазиб,Дагъистайзиб ва арагIеб Россиялизиб Мурадгъунти игитуни!

ХIясайни ГIяппаев