Нешла мезла байрахъчи

Нешла мез-рухIла давла

МяхIкамдарес рузуси,

ЧеалкIуси наслулис

ГIибратли ретаурси.

Ишди дугьбачил бехIбирхьулра нуни иш белкI, сабира 2003-ибил дусличирад рехIрихьили, хIера, гьанна гъал дус МяхIячкъалала 42 ибил школализир рузуси дарган мезла учительница, РГВК-лизиб жумягIли гьачам чебиахъуси «Адамти ва замана» даргала передача бикуси, дарган мезла разговорникла автор, пагьмучерси журналист ХIусейнова Зубайдат МяхIяммадзагьировнас багъишлабарибси.

Ил акIубси сари Сергокъалала районна Сергокъалала шилизир. Зубайдатли школа шула кьиматуначил таманбариб ва гьаннара сунела учительти дигиличил  гьанбуршули, илдас баркалла балахъули рирар.  Университетлизир ручIухIелира Зубайдат лерилра далдуцуначир жигарла бутIакьяндеш дируси, сарерхурси, барх бучIутачил ралгунси, ункъли ручIуси студенткали рирусири. Ну МяхIячкъалала цаибил гимназиялизир, студенткали лералли, рузес рехIрихьибхIели, бегI гьалаб 42 ибил школализир рузуси Зубайдат МяхIяммадзагьировначила барх бузутазибад аргъибсири. ДурхIни шагьарла бухIнабси нешла мезличил дучIути назмуртала конкурсличи хIядурбируси набзи, рарх рузусини буриб: «ХIу сецад хIядуррикIадра цаибси мер Зубайдатли саби бурцуси, ил цIакьси учительница сари ва, гьархIели, ункъли дурхIни хIядурбирули рирар». ХIера, илини буриливан, Зубайдат жигарчерли рузуси, сунела хIянчи уркIичебли бируси учительница сарливан, чераира нунира.

ХIушанира балуливан, нешла мезличи, нешла мезла дурсрачи дурхIнала диги дебали камти сари, бегIтала гъира агара чула мез мяхIкамдарес, хаслира шагьарлантала. Камси саби багьудила Министерствола кумекра, школализир нешла мезла дурсрас хасдарибти сягIятунира дебали камдарили сари. Биалра, къияндешуначи хIерхIеили, даргантала рухIла давла мяхIкамбарес чIумаси кьасличил, сунени бучIахъути дурхIначи дигиличил рузули сари Зубайдат. Ил школала бучIантас учительницацун ахIенну, уркIи иргъуси юлдашра, кIиибил нешра, кумекчира, насихIятчира сари.

Нешла мезличи дигили ил Москвализи рархли ретаахъиб. Зубайдатли илаб дурабуркIуси конкурслизирра жигарла бутIакьяндеш дарибтири. Нешла мезла байрахъчи ретаурли, ил чинар-дигара детурхути далдуцуназир бутIакьяндеш дарес мурталра хIядурли рирар. Дахъал сари илини бузерилизир диахъубти сархибдешунира. Зубайдат МяхIяммадзагьировна лайикьрикиб «Дагъистан Республикала рурибси мугIяллим», «Россияла Федерацияла цахIнабси багьудила хIурматла хIянчизар», «Дагъистан Республикала багьудила отличник», «Россияла федерацияла багьудлуми тIинтIдирнила ва бяркъ бедлугнила  шайчирси хIурматла хIянчизарла» умачи, Дагъистан Республикала гIилмула ва багьудила Министерствола ХIурматла Грамоталичи, ДР-ла Халкьла Собраниела ХIурматла Грамоталичи лайикьрикиб, лебил Россияла педагогикала практикала конкурсла призер ретаур. 2020-ибил дуслизир, педагогикала бузерилизир диахъубти сархибдешуни багьандан, цахIнабси багьудила учреждениебала муниципалитетла бегIлара гIяхIтигъунти мугIяллимтала премиябала шайчибси конкурслизирра чедирикибсири. Муниципалитетла даражала, республикала даражала, Россияла даражала бегIлара гIяхIти мугIяллимтала конкурсуназир чедириркули, премияби сархиб. СМИ-бала отделла начальникла къуллукъра бузахъули сари. Жагьилтала парламентла председательла насихIятчира сари. КъантIли буралли, чинар рузалра сунела хIянчи ахъси кьиматличи лайикьбикесли дурабуркIуси адам сари Зубайдат ХIусейнова.

МяхIячкъалализир дарган мезла диктантуни дурадуркIухIелира, гIергъити кIелра дуслизир, Зубайдат илар ведущая сарри. Чебаэслири секьяйда жагали илини балбуц бикулрил.

ГIурра бурес дигулра, РГВК–лизиб жумягIли гьачам дурабулхъуси дарган мезла «Адамти ва замана» передачала телеведущая сарливан, ил даргала гIяхIцад шимазира риули рирар. Шимазибти хIурматла адамтачил тянишрирули, сунени чедаибти ва дакьибти передачабала кумекличил лебил даргантазира дагьахъес халаси къайгъи дакIубирули сари. Даргантани хъумкартурти гьар-урла гIядатуни гьаннара лертиван программализир сипатдирули сари. Наб дебали гIяхIбизур илини лебтанилра сай ункъли валуси, арбякьунси дуслизив шалгIевухъи нуша-ургав мицIирли агарси, сунела хIяб нурли шалабаркь (гьанна илкьяйда викIесра къияннигу…), палеонтолог, публицист, поэт, писатель ГIиса ГIямаровличила сари Къуппала шилизи рякьи, музейра чебиахъули барибси передача. Передача чебаибхIели, ну музейлизи рякьунсиван риубра.

Дахъал хIянчи дарх дузахъули, Зубайдатли дебали халаси пай кабирхьули сари дарган мез мяхIкамдирнилизи.

Цайли цаси рурсилис у бедлугухIели, неш ПатIиматла ва дудеш МяхIяммадзагьирла уркIбани балуси бурги рурси сегъуна ретарарал. Зубайдат ибси у гIярабла мезличи шурбатурхIели, илала мягIна «ГIянтIикIа кумекчи» ибси саби. Марлира ил у хIекьли лайикьбикили саби кьалли Зубайдат рузичи, сенахIенну, илини сунела хIянчила дурарадра жамигIятла гIямрулизир жигарла бутIакьяндеш дирули сари. Сунела икьайчил кумек цалабяхъили, башахъули бирар илини къияйзи бикибти адамтас. Сарира кIел уршила неш сарливан, Зубайдатли СВО-лизиб бургъантачилара хъумуртули ахIен, илдасра сари-гIяхIъулали икьаларикIули сари.

Сариван ВатIайчи дигичебтили ва халкьлис багалабирутили абикьур Зубайдатли сунела кIелра уршира. Илдази, жявли гIямрулизивад шалгIевухъунси дудешла агри хIебагьахъес, Зубайдатли, нешлара дудешлара хIянчи сунела назикти хъуцIрумачи чекасиб.  Къияндешунас мутIигIхIеракIили, азир гъаза ахъили, кIелра гIяхIгъабза халабаахъиб илини. Халасигъуна урши Сулайбан, «СВО-лизир гъабзадеш дакIударни багьандан» ибси медальличил шабагъатлаварили сай. Зубайдатлис командирла шайзибад гIяхIгъабза урши айкьнилис Баркаллала кагъар бедиб. МяхIяммадзагьирлира ВатIа гьалабси чебла ихъули, гIярмиялизиб къуллукъбирули сай. КIелра урши кабурхути саби «Наши герои люди из стали» бикIуси жагьилтала организациялизи. Илкьяйдали Дагъистайзир детурхути далдуцуначир бутIакьяндеш дирули, СВО-ла бургъантас секIал дурхьнила хIянчира бузахъули «Дагъиста хIурмат ва асилдеш» бикIути медальтачира лайикьбикиб.

Нуни биалли, нушала Зубайдат МяхIяммадзагьировнас уркIи-уркIиларад дулгулра хIянчилизир гIурра дахъал сархибдешуни, анкъилаб баракат, хъалибарглисра сунесра ара-сагъти, талихIчерти гIямру. Иш назмура илис багъишлабирулра:

Даргала гIядатуни

ХъумхIертахъес рузуси,

Даргантачи дигили

Даим уркIи бицIибси.

 

Даргала мезла давла

МяхIкамли хIербируси,

Дарган мезличи дурхIни

Гьанна гъал дус руркъуси.

 

«Даргала анкъилизир»

Рузири хIу ралгунси,

Гьар гьунибаъниличир

БутIакьяндеш дируси.

 

Москвализибра балли

Дарга машгьурбируси,

Республика Дагъиста

МугIяллимри рурибси.

 

Бирул хIянчилис хъярхъси,

Бурибси гъайлис марси,

Адамлис гIяхIдеш барес

Гьар мурталра хIядурси.

 

Ахъили риадлира

ЧIакалицада ахъдеш,

Рузи, хIезир агара

Сегъунтилра уктемдеш.

 

Зубайдат, хIед дулгулра

ГIямру арати, сагъти.

Бахъбаили дигулра

Дарганти ил хIугъунти.

 

УркIилис дигутачил

ДуркIули гIямру шадли,

Калаби гьар ганзлизир

ГIеррурцули Аллагьли.

Нешла мез-рухIла давла

МяхIкамдарес рузуси,

ЧеалкIуси наслулис

ГIибратли ретаурси.

Ишди дугьбачил бехIбирхьулра нуни иш белкI, сабира 2003-ибил дусличирад рехIрихьили, хIера, гьанна гъал дус МяхIячкъалала 42 ибил школализир рузуси дарган мезла учительница, РГВК-лизиб жумягIли гьачам чебиахъуси «Адамти ва замана» даргала передача бикуси, дарган мезла разговорникла автор, пагьмучерси журналист ХIусейнова Зубайдат МяхIяммадзагьировнас багъишлабарибси.

Ил акIубси сари Сергокъалала районна Сергокъалала шилизир. Зубайдатли школа шула кьиматуначил таманбариб ва гьаннара сунела учительти дигиличил  гьанбуршули, илдас баркалла балахъули рирар.  Университетлизир ручIухIелира Зубайдат лерилра далдуцуначир жигарла бутIакьяндеш дируси, сарерхурси, барх бучIутачил ралгунси, ункъли ручIуси студенткали рирусири. Ну МяхIячкъалала цаибил гимназиялизир, студенткали лералли, рузес рехIрихьибхIели, бегI гьалаб 42 ибил школализир рузуси Зубайдат МяхIяммадзагьировначила барх бузутазибад аргъибсири. ДурхIни шагьарла бухIнабси нешла мезличил дучIути назмуртала конкурсличи хIядурбируси набзи, рарх рузусини буриб: «ХIу сецад хIядуррикIадра цаибси мер Зубайдатли саби бурцуси, ил цIакьси учительница сари ва, гьархIели, ункъли дурхIни хIядурбирули рирар». ХIера, илини буриливан, Зубайдат жигарчерли рузуси, сунела хIянчи уркIичебли бируси учительница сарливан, чераира нунира.

ХIушанира балуливан, нешла мезличи, нешла мезла дурсрачи дурхIнала диги дебали камти сари, бегIтала гъира агара чула мез мяхIкамдарес, хаслира шагьарлантала. Камси саби багьудила Министерствола кумекра, школализир нешла мезла дурсрас хасдарибти сягIятунира дебали камдарили сари. Биалра, къияндешуначи хIерхIеили, даргантала рухIла давла мяхIкамбарес чIумаси кьасличил, сунени бучIахъути дурхIначи дигиличил рузули сари Зубайдат. Ил школала бучIантас учительницацун ахIенну, уркIи иргъуси юлдашра, кIиибил нешра, кумекчира, насихIятчира сари.

Нешла мезличи дигили ил Москвализи рархли ретаахъиб. Зубайдатли илаб дурабуркIуси конкурслизирра жигарла бутIакьяндеш дарибтири. Нешла мезла байрахъчи ретаурли, ил чинар-дигара детурхути далдуцуназир бутIакьяндеш дарес мурталра хIядурли рирар. Дахъал сари илини бузерилизир диахъубти сархибдешунира. Зубайдат МяхIяммадзагьировна лайикьрикиб «Дагъистан Республикала рурибси мугIяллим», «Россияла Федерацияла цахIнабси багьудила хIурматла хIянчизар», «Дагъистан Республикала багьудила отличник», «Россияла федерацияла багьудлуми тIинтIдирнила ва бяркъ бедлугнила  шайчирси хIурматла хIянчизарла» умачи, Дагъистан Республикала гIилмула ва багьудила Министерствола ХIурматла Грамоталичи, ДР-ла Халкьла Собраниела ХIурматла Грамоталичи лайикьрикиб, лебил Россияла педагогикала практикала конкурсла призер ретаур. 2020-ибил дуслизир, педагогикала бузерилизир диахъубти сархибдешуни багьандан, цахIнабси багьудила учреждениебала муниципалитетла бегIлара гIяхIтигъунти мугIяллимтала премиябала шайчибси конкурслизирра чедирикибсири. Муниципалитетла даражала, республикала даражала, Россияла даражала бегIлара гIяхIти мугIяллимтала конкурсуназир чедириркули, премияби сархиб. СМИ-бала отделла начальникла къуллукъра бузахъули сари. Жагьилтала парламентла председательла насихIятчира сари. КъантIли буралли, чинар рузалра сунела хIянчи ахъси кьиматличи лайикьбикесли дурабуркIуси адам сари Зубайдат ХIусейнова.

МяхIячкъалализир дарган мезла диктантуни дурадуркIухIелира, гIергъити кIелра дуслизир, Зубайдат илар ведущая сарри. Чебаэслири секьяйда жагали илини балбуц бикулрил.

ГIурра бурес дигулра, РГВК–лизиб жумягIли гьачам дурабулхъуси дарган мезла «Адамти ва замана» передачала телеведущая сарливан, ил даргала гIяхIцад шимазира риули рирар. Шимазибти хIурматла адамтачил тянишрирули, сунени чедаибти ва дакьибти передачабала кумекличил лебил даргантазира дагьахъес халаси къайгъи дакIубирули сари. Даргантани хъумкартурти гьар-урла гIядатуни гьаннара лертиван программализир сипатдирули сари. Наб дебали гIяхIбизур илини лебтанилра сай ункъли валуси, арбякьунси дуслизив шалгIевухъи нуша-ургав мицIирли агарси, сунела хIяб нурли шалабаркь (гьанна илкьяйда викIесра къияннигу…), палеонтолог, публицист, поэт, писатель ГIиса ГIямаровличила сари Къуппала шилизи рякьи, музейра чебиахъули барибси передача. Передача чебаибхIели, ну музейлизи рякьунсиван риубра.

Дахъал хIянчи дарх дузахъули, Зубайдатли дебали халаси пай кабирхьули сари дарган мез мяхIкамдирнилизи.

Цайли цаси рурсилис у бедлугухIели, неш ПатIиматла ва дудеш МяхIяммадзагьирла уркIбани балуси бурги рурси сегъуна ретарарал. Зубайдат ибси у гIярабла мезличи шурбатурхIели, илала мягIна «ГIянтIикIа кумекчи» ибси саби. Марлира ил у хIекьли лайикьбикили саби кьалли Зубайдат рузичи, сенахIенну, илини сунела хIянчила дурарадра жамигIятла гIямрулизир жигарла бутIакьяндеш дирули сари. Сунела икьайчил кумек цалабяхъили, башахъули бирар илини къияйзи бикибти адамтас. Сарира кIел уршила неш сарливан, Зубайдатли СВО-лизиб бургъантачилара хъумуртули ахIен, илдасра сари-гIяхIъулали икьаларикIули сари.

Сариван ВатIайчи дигичебтили ва халкьлис багалабирутили абикьур Зубайдатли сунела кIелра уршира. Илдази, жявли гIямрулизивад шалгIевухъунси дудешла агри хIебагьахъес, Зубайдатли, нешлара дудешлара хIянчи сунела назикти хъуцIрумачи чекасиб.  Къияндешунас мутIигIхIеракIили, азир гъаза ахъили, кIелра гIяхIгъабза халабаахъиб илини. Халасигъуна урши Сулайбан, «СВО-лизир гъабзадеш дакIударни багьандан» ибси медальличил шабагъатлаварили сай. Зубайдатлис командирла шайзибад гIяхIгъабза урши айкьнилис Баркаллала кагъар бедиб. МяхIяммадзагьирлира ВатIа гьалабси чебла ихъули, гIярмиялизиб къуллукъбирули сай. КIелра урши кабурхути саби «Наши герои люди из стали» бикIуси жагьилтала организациялизи. Илкьяйдали Дагъистайзир детурхути далдуцуначир бутIакьяндеш дирули, СВО-ла бургъантас секIал дурхьнила хIянчира бузахъули «Дагъиста хIурмат ва асилдеш» бикIути медальтачира лайикьбикиб.

Нуни биалли, нушала Зубайдат МяхIяммадзагьировнас уркIи-уркIиларад дулгулра хIянчилизир гIурра дахъал сархибдешуни, анкъилаб баракат, хъалибарглисра сунесра ара-сагъти, талихIчерти гIямру. Иш назмура илис багъишлабирулра:

Даргала гIядатуни

ХъумхIертахъес рузуси,

Даргантачи дигили

Даим уркIи бицIибси.

 

Даргала мезла давла

МяхIкамли хIербируси,

Дарган мезличи дурхIни

Гьанна гъал дус руркъуси.

 

«Даргала анкъилизир»

Рузири хIу ралгунси,

Гьар гьунибаъниличир

БутIакьяндеш дируси.

 

Москвализибра балли

Дарга машгьурбируси,

Республика Дагъиста

МугIяллимри рурибси.

 

Бирул хIянчилис хъярхъси,

Бурибси гъайлис марси,

Адамлис гIяхIдеш барес

Гьар мурталра хIядурси.

 

Ахъили риадлира

ЧIакалицада ахъдеш,

Рузи, хIезир агара

Сегъунтилра уктемдеш.

 

Зубайдат, хIед дулгулра

ГIямру арати, сагъти.

Бахъбаили дигулра

Дарганти ил хIугъунти.

 

УркIилис дигутачил

ДуркIули гIямру шадли,

Калаби гьар ганзлизир

ГIеррурцули Аллагьли.

Басират ХIяжимурадова