Кьас лебу – гьуни бургид

ГI.ГI.ГIялиевла уличилси Губданила музейла зал адамтани гарчли бицIилри. Ил бархIи пачалихъла ва жамигIятла машгьурси хIяракатчи, ЧебяхIси ВатIа дергъла бутIакьянчи Къарабудагъкентла районна хIурматла гражданин ГIялиев ГIямар ГIябдулхаликьович акIубхIейчирад 105 дус дикнила шадлихъ бетурхулри. Ил пергер адамла хIурматбарес бахъал гIяхIли цалабикилри. Илдала лугIилизибадлири МяхIяммад ХIяжиевла уличилси заводла генеральный директор ГIябдулвагьаб Папалашев, хIябал созывла халкьла собраниела депутат, жамигIятла хIяракатчи, меценат МяхIяммадсягIид Залбеков, генерал Заурбек
ГIяхIмадов, МяхIячкъала шагьарла мэрла заместитель ГIусбан ГIусбанов, жамигIятла хIяракатчи ГIябдулкьасим ГIябдулкьасимов, полковник СултIан СултIанов, пачалихъла ва жамигIятла хIяракатчи Р.Идрисов, машгьурси тухтур НурмяхIяммад Ибакьов, Губданила школала директор МяхIяммадтIагьир Вагьабов, ГIямар ГIялиевла уршби ва дурхIнала дурхIни, тухумти, юлдашуни.

Балбуц ибхьули, Губданила школала директорла заместитель ЗулхIужат ГIябдуряхIмановани буриб: «ИшбархIи нушани гьаниркахъулра нушала республика вавалибяхъяхъес багьандан белгиси пай кабихьибси гIяхIгъабзачила. Иличила дахъал гIяхIти гъай дурес вирар, сенахIенну илини сунела пергерти баркьудлумачирли мурхьти къел гIелар датурли сари. Илини республикалисра улкалисра дахъал багалати баркьудлуми дурадеркIиб».

Балбуцличи цалабикибтас ГIямар ГIябдулхаликьовичличила ва илала бузерила асилти гунзрачила фильм гьалабихьиб.

— ГIялиев ГIямар ГIябдулхаликьович акIубси сай Губданила шилизибадти узденти ГIябдулхаликьла и Нажаватла хъалибарглизив. Гьайгьай, урши акIни бегIтала халаси талихI саби, амма ГIялиевхъала хъалибарглизиб ил хIулбукIри бахъхIи кахIелун. Урши дусра хIейубли левай бегIти итил дунъяличи арбякьун. Ил бегI гьалав школализи укибсири халаси узи ГIусбай. ВерхIел классла багьуди касили гIергъи, уршили бузерила цаибти гунзри кацIибтири. Ил узес вехIихьибсири Шамшагьарла колхозла счетоводли. КIинайс ил Ростовла экономический институтлизи бухгалтерла курсани делчIахъес 6 базла манзиллис вархьибсири. Илаб ункъли белчIуди хъараахъурли гIергъи, ил Сергокъалала райпола старший инспектор варибсири. ГIур районнизив ВЛКСМ-ла райкомла цаибил секретарьла къуллукъличи катурсири.
1939 ибил дуслизив ГIямар ГIялиев сай гIяхIъулали ВатIайс къуллукъбарес арякьунсири. 1941 ибил дусличирадли 1944 ибил дусла августличи бикайчи ЧебяхIси ВатIа дергълизир жигарла бутIакьяндеш дариб. ХIяйнайс вяхъибхIели, ил тухтуртани хъули вархьибсири. 1944 ибил дусла октябрьличив партияла обкомла дявила инспекторла хIянчи хъардарибтири иличи. 1945-1946-ибти дусмазив КПСС-ла Шурагъатла районна кадрабала шайчивси инспектор ветаур. 1946 ибил дусла октябрьличивадли ил Краснодарла областуни-ургабси партияла школализи учIахъес вархьибсири. 1948 ибил дуслизиб илини белчIуди ункъли хъараахъурсири. ГIурра Шурагъатла районнизи вархьибсири ил. Иш гьакIлис районна советла депутатунала исполкомла председательли узиб. 1951-1954-ибти дусмазив КПСС ЦК-лизибси партияла ЧебяхIси школализив учIули калун. Илавадли чарухъунхIели ГIямар ГIябдулхаликьович республикала политикала ва гIилмула жамигIятла председательла заместитель ветаур.

ИтхIели яшавлашал гIелакадухъунти районти гьаладяхI ардукахъес багьандан партияли гIяхIтигъунти хIянчизарти бурхьутири. Илкьяйдали КПСС-ла Обкомли ГIямар ГIябдулхаликьовичличи Дахадаевла районна партияла организациялис бекIдеш дарахъес хъарбариб. Гьар мерличир илини дирахъути сархибдешуни пикрилизи касили, ГIямар ГIялиев Дагъиста областьла профсоюзла Советла Председательла къуллукъличи катурсири. Ил къуллукъличив узухIели илини профсоюзунала Юрт, Къаякентла районнизиб санаторий «Талги», Манаслизиб бамсриихъуси юрт, Гъуниблизиб «Орлинное гнездо», МяхIячкъалализиб гостиница «Турист» ва цархIилти адамтас къулайдешуни алкIахъути бетуцуни далкьаахъур.
1970 ибил дусла октябрьличив ГI.ГI.ГIялиев ДАССР-ла Министртала Советла Председательла къуллукъличи шурватурсири. Илаб илини 12 дус гIяхIси хIянчи бариб. Илини шагьуртазир ва районтазир дахъал сагаси журала тукенти тIашдатуртири. Илдала лугIилизирадлири «ЦУМ», «Детский мир» ва цархIилтира.

Илкьяйдали адамтала гIямрула шуртIри гIяхIдухъахъес къайгъилизивси ил КПСС-ла Обкомла Бюрола ва Пленумла членни, КПСС-ла ХХIII ибил Съездла делегатли, ВЦСПС-ла членни, ДАССР-ла Верховный Советла верхIел созывла депутатли викIибсири.

Ил калун ДАССР-ла Верховный Советла Председательла заместительлира.

Пенсияличи арякьи гIергъира ил паргъатли ууси ахIенри ва республикала жамигIятла-политикала гIямрулизир жигарла бутIакьяндеш дирутири.

ГI.ГI.ГIялиевла дявила ва бузерила асилси гьуни улкалира ахъли кьиматлабарибсири. Ил ахъти шабагъатуначи чуйнара лайикьикибсири. Илала михъирличир рурхIутири дявила ва бузерила 6 орденра 19 медальра.

Ил шабагъатлаварибсири РСФСР-ла, ВЦСПС-ла Верховный Советла Президиумла ва Дагъистан Республикала Пачалихъла Советла грамотабачил.

Илала гIямрула марси гьалмагъ Умукусум ГIялиевалара кумек камси ахIенри ГIямар ГIябдулхаликьовичлис гIеббиахъуси. Ил хъалибарглизиб гIякьлучебти ва пагьмучебти дурхIнира халабаиб. Илди саби Басир, Эмин, Расул ва ХIяписат. Илдира чула бегIтигъунти адабчебти ва адамтас гIяхIдеш бирес гьалакти саби».

Шадлихъличиб гъайбухъунти цархIилтанира бурулри: «Нушани илала гIямрула бетуцуни пикрилизи кайсули хIердирулра ва илизибадли гIибрат кайсулра».

ГIямар ГIябдулхаликьовичли кIел дебали мягIничерти жуз дураиб. Илди сари «Анкъиличирадли гIямру дехIдихьиб» ва «Дила уркIили гьанбиркахъули». Балбуцличир илди жузазирадли бутIни делчIун мугIяллимти М.Идрисовани ва С.ИсмягIиловани, 8-ибил классла бучIантани. ЦацабехIтани юбилярла назмурти делчIун. ГI.ГIялиевла белкIаназир дахъал сари чеалкIуси наслулис багаладиэсти пасихIти пикруми.

ГI.ГIялиевла хъалибаргла шайзивадли илала урши Расул ГIялиев гъайухъун. Илинира сунела дудешличила гIяхIцад баянти гьандушиб, цалабикибтас ва балбуц дураберкIибтас баркалла багьахъур.

Балбуцла ахирличив гъайухъунси школала директор МяхIяммадтIагьир Вагьабов викIи:

— Ну ишбархIи имцIали дугьаилзулра заллизи кабиибти школала бучIантачи. ГIямар ГIябдулхаликьович чебяхIси Чедибдеш сархибтала, рухIлашал цIакьтала хабарла наслулизивадси сайри. Илдигъунти урехиагарти ва ламус-хIяяли бицIибти адамти селизибадалра гIелумбилзути ахIенри ва даим гьалабяхI башутири. ГIе, гьарил адамли сунес гIелар сегъунти-биалра къел далтути сари. Сегъунти дирара гьатIи илди къел? Илди къел шалати дирарал яра – цIябти, ил секIал нушазибадли дигахъуси саби. ИшбархIи гьарил секIал вегIлис дигуси тяхIярли бирес нушала имканти лер. Амма ГIямарла бегI гьалав някъ буцили школализи укес неш яра дудеш лебти ахIенри. Биалра, урши сунела яхIли ва кьасчевдешли нушани ишбархIи валусигъунали ветаахъур. Хъуммартидая, гIямрула бегIлара чебяхIдеш адамла дурхъаси у биъниличила.

Салимат ИсмягIилова