Къаркъубиван чIумати

Россияла Ярагъладарибти ЦIа­кьанани Украинала мер-мусаличиб дурабуркIуси дя­вила хасси балбуц бехI­­­бихьибти цаибти бурхI­на­­­­зибадал ВатIа хъар­­­­­хIерагардеш батахъес ба­­­гьан­дан жан ахIера­хIе­да­­­рили бургъути Дагъиста ба­­­гьа­дурти-ургаб нушала игит шила вакилтира кам­ли ахIен.
Илдигъун­тази­­вад­­ли цаличила — дила унра­ли­­­­­­­­чиб хIербирути, бецI­ла кьак­­­­­­­ларад цIа дурасесгъуна чу­­зиб гьунар лебти Нугь­ра­­дин Мя­хIям­мадовла насаб­ли­­­зи­бадти ба­­гьадуртазив акIуб­­си пергер гIяхI­гъабза, жа­­гьил адам Рабазан Мя­хIям­ма­­­довличила саби иш белкI.
МикIхIен яхIра Къянасира­гьи­ла шантала чIумадешра Бер­­хIила ца чу­риван демхурли делсунси урши Рабазан Да­гъис­тайчи къиян-жапа дяхI­­чидизурси 1999 ибил дус­лизив акIубсири. Кьис­матли МикI­­хIила ши­­лизиб сунес гIям­рула талихI кьа­дар­барибси Къянасирагьи­лизирадси рурси Ханум ил дуслизир ЧевяхIси Аллагьлизи рулгули рурги сунес гIяхI­­­­гъабза урши, «къийин ди­бил мусанир азирличу дяв дикьул, ла­мус дакIиб му­санир даршличу гъав­гъа ди­кьул» хIурхъан Батирайла да­луй­тазив урибсигъуна уркIи чIумал багьадур акIубли дигни иргъахъуси бусравличил. ЦIала дайла хIулира кьяпIхIебарили бухI­набухъес хIя­дур­ти, Къя­на­сирагьибцунра ахIи, ле­билра Къяба-Даргазиб бу­рибти гIяхIти гъубзнала ту­хум­­лизир акIубси сари ил ур­шила неш Ханумра. Нугь­­радинна юртлизиб акIубти 9 багьадурлизивад ца­личил — хала­си­гъуна урши Мя­хIям­мад­личил, «шан­­дан чеди чертIули, гIев­духь­ли­зив дебшлавирули» халава­ахъиб Ха­нумли су­нела цаибти дигайла ва­ва, гъаб­за­дешла лямцI духIнарси аш­­рапи, дурхъал у бихуси ур­ши Ра­­базан. Чячянтала ван­­за­личир ка­ди­кибти дя­ви­ла анцI­­букьуназив дебш­­л­а­виуб­­си МяхIяммад хIе­лути даргала шими-шагьур­та­зиб хIер­­би­­рутазиб ба­хъал хIе­бур­гар. Де­сант­ни­кунала ди­визиялизиб къул­лукъ­­би­рули калунсири Совету­нала ГIяр­­мияла от­лич­ник МяхIям­мад­ла дудеш Нугь­радинра. Халасигъуна узи­зи­­бад гъабзадешла ва асилдешла гIиб­рат кайсу­ли халакабаиб неш-игит Ка­лимат ГIябдул­ма­жи­дов­на­­ла къайгъичебси хIе­руди­лиуб калунти, уржибси хъа­ли­барглизибти 9 ур­ши­ра 1 рурсира. Ил хъали­барг­ли­­зиб дар­гала декIар-де­кIарти шимала вакилти леб. Ца уршилис чячян ис­багьи рарх­ли кибсири. Ле­билра урш­­­бала хьунри, ил­дачибад акIубти Калиматла тIалаб­кар­си хIерудилиуб уржили хIер­­бирули саби. ХIяж ба­рили чаррухъунсири ил чумал дус гьалар. Калимат СВО бе­турхуси мерличира раэс ба­жар­дирикиб. Илав ургъуси илала урши Жа­малудин чуйнара вяхъибси сай. Гос­питальлизивад ду­ра­ухъун­хIели, сагадан сунела часть­лизи чарулхъули, ил Украинала ван­заличив миллат­чибачи къаршили иш­бар­хIира ургъули, гъабзадешла гьу­нарти чедиахъули, бургъантазивад де­кIарулхъули сай. Ил чуйнара Пра­вительствола медальтачил ша­ба­гъат­лаварибси сай.

Сецад дигеси баркьудил —Астраханьна областьлизив хIе­рируси Калиматла урши Мя­хIяммадрасул бегIла камли 10-15-йна СВО-ла бургъантас берк-бержла кумек гIеб­баахъили, вякьунси сай. Гьалавванра, ил бургъантас ба­галадиахъес чумал кункти «Нива» журала машина, диъ­би, шин, ванати палтар духили вякьун. Иличил барх СВО-ла бур­гъантас кумек гIеб­ба­ахъес башу­ли ка­лун цар­хIилти узбира — МяхIям­мад, ХIяжи, Ильяс, МяхIям­ма­д­салам, Жамалудин. Илдала неш Калиматли сунела урши Жамалудин ва иличил барх бургъути чуйнара берубси диъла хинкIа бахунтири. Нугь­ра­динна уршби СВО-лизи ба­алли, бургъантас акьуси замана шадлихъличи шур­бул­хъан.
Ханумлара МяхIяммадлара урши Ра­базайра ВатIа хъар­хIе­ра­гар­деш балтахъули сай. Дявила гьу­нарти ба­гьандан командирли ил «Гъаб­за­деш ба­гьандан» медальличил, Жу­ков­ла, А.Невскийла, Су­во­ров­ла ордентачил ша­ба­гъат­ла­ва­рибси сай, чуйнара камси за­маналис биш­тIаси ватIайзи от­­пускличи ва­кIиб.
Илгъуна урши айкьни багьандан, командиртала шай­зи­рад бегIтачи дархьибти Бар­кал­­лала кагъуртира лер.
Ханумли, рузби Аксанани ва Асиятли СВО-лизи чу­ла някъ­­бани да­рибти мас­ки­ро­воч­ный сетани, хан­­дакь­ли­зиб ванали биахъес, бер­кала ва­на­бирахъес ва шалали би­­­ахъес ибси мурадличил наб­т­ли­чил улкути чиргъми дархьиб. Рай­онна культурала уп­­равлениела хIян­чи­зарти саб­­ливан, Ханумра кIелра рур­­сира чула Рабазай къу­л­лукъ­­бируси дявила частьлизиб концерт чебаахъес бякьунтири. Илдани миллатла делхъличил, урусла ва даргала далуйтачил бургъантала уркIбази рази­деш­ла, гIямруличи умутла хьу­лани хьурадариб.
АлкIалли алкIаб нушала ду­буртазиб тяп Нугьрадинна урш­бигъунти гIяхIти гъубзни, ил­дачибад Рабазангъунти уркIи чIумати, хIяжат­би­кибхIели цIализи бухI­набухъес хIядурти пергер нар­тани!
Дила шан, машгьурси поэт Газим-Бег БяхIяндов ви­кIу­ли­ван,

«Гъабзаван хIериэсра
Кьадарбиаб инсаннис,
ГIяхIгъабзаван вебкIесра
Кьадарбиаб инсаннис!»

МяхIяммад Адзиев,
МикIхIила ши