1945 ибил дусла июньна 24-личиб, Москвала ХIунтIена майдайчиб, Германияла фашист-гъармукабачибад сархибси чедибдешла хIурматлис, Чедибдешдешла парад дураберкIибсири. Парадлис буйрухъикIулри маршал К.К.Рокоссовский. Парад кьабулбирулри маршал Г.К.Жуковли. Дергълизиб алхунтас нургъби кертIусиван, ил бархIи, забли урзулри.
Цаибси, ЧебяхIси Чедибдешла парадлизир, 35 азир бургъанни ва 1850 танкли, хасти машинабани (техника) бутIакьяндеш дариб.
Парадла ахирличир, оркестрла музыка тIашаили, сегъуналра тIама агарси гIянцIдешлизир, СССР-ла чеббикIибти 200 бургъанни, дарбадягъиндарибти гъармука-фашистунала гIярмияла 200 байрахъ, трибуналичиб тIашти, СССР-лис гьуни чебиахъути хIякимтала кьяшмау, В.И.Ленинна мавзолейла гьала, лайдакIибтири. Парадли лебилра дунъяла халкь уркIаибтири ва СССР дунъяличиб бегIлара цIакьси ва бархьси улка биънилис бикьридеш дарибтири.
Ишди бурхIназив, Шукьтила шилизивадси ГIямар МяхIяммадов редакциялизи вакIиб ва ЧебяхIси Чедибдешла цаибил парадлизир кIел шукьтанни бутIакьяндеш дарниличила буриб. Илини дахъал баянти дурулри граждан дергъла, ЧебяхIси ВатIа дергъла, даршуси замана детаурти дявила анцIбукьунала бутIакьянчиби — шукьтантачила.
ЧебяхIси ВатIа дергълизи Шукьтила шилизибад 83 адам арбякьунтири. Илдазибад 38 чархIебухъун. Чарбухъунтазивадра цалра ветеран, гьанна кали ахIен, биалра, илдала дурхIнас, дурхIнала дурхIнас, чула хала бегIтачила багьес, цархIилтазира илдачила багьахъес дигули саби.
Кьурбан МяхIяммадович ГIямаров 1913 ибил дуслизив акIубсири. 1942 ибил дусла сентябрьличив Ахъушала районна дявила комиссариатли ЧебяхIси ВатIа дергълизи живарибсири.
Кьурбан ГIямаров 1944 ибил дусла февральла 2-личив Запорожьела областьла Лепетиха бикIуси шила мякьлабси дергълизив, цаибтала къяяназив немецунала окоплизи ухIнаухъун ва илаб хIябал фашист кабушиб. Илкьяйдали, 1945 ибил дусла мартла 25-личив, Грань хIеркI ихъухIели, нушала бургъантачи хIярхIубала заб челкьути кIел фашист кабушиб. Илала гьунартачила бурибсири полкла командир Татарчукли ва полкла штабла начальник майор Калякинни.
ЧебяхIси Чедибдеш сархес 25 бархIи калунхIели, 1945 ибил дусла апрельла 15-личив, Австриялизив Кьурбан ГIямаров кавшибсири.
Илала михъирличи «Дявила сархибдешуни багьандан» медаль баршили лебсири. Кьурбан ГIямаров, дергълизи арукьес гьалав, Дубримахьила школализив учительли узусири.
1908-ибил дуслизив Шукьтила шилизив акIубси МяхIяммад Гъазиев, Ахъушала районна дявила комиссариатли 1942 ибил дуслизив дергъла майдайчи арукибсири. 1942-1943-ибти дусмазив Кавказла фронтлизив ургъули калунсири. 1943 ибил дусла январьличив, 51 ибил стрелковая дивизияличил, «Малая земля» бикIуси ЦIудара урхьула дублабси ванзала бутIаличи, цархIилти десантникуначил, МяхIяммад Гъазиевра арукибсири. 1943 ибил дусла апрельла 11-личи бикайчи, тIашбизни агарли, илав ургъули калунсири. Командирла буйрухъ таманбирули, пулемётличил иртути фашистуни, гранатаби игьубли баргаибтири. ИлхIели ил хъуцIарлизивад кIина вяхъибсири. Илини 2452 ибил дявила госпитальлизиб арадеш къулайбариб, гIур илала арадеш пикрилизи касили, гIярмияла къуллукълизивад азадватур ва сунела хъули вархьиб. 1943 ибил дусла январьличир «Малая земля»-личиб дявила хъарбаркь бетерхахъни багьандан илини «Гъабзадеш багьандан» медальличи, «ЧебяхIси ВатIа дергъла кIиибил даражала» орден, «Германияличибад чедибдеш сархни багьандан» медаль сархибтири.
Дергълис гIергъити дусмазив МяхIяммад Гъазиев колхозлизив бухгалтерли узули калун.
1913 ибил дуслизив Ахъушала районна Шукьтила шилизив акIубси Гулаймямад ГIямаров старший сержант, 76 миллиметрла тупла командир, 547 ибил стрелковая полкла, 127 ибил ХIунтIена байрахъла, дивизияла, 1-ибил Украинала фронтла ургъан сайри.
Нейсе хIеркIличибси, дебали зумаси, гьалабиз гьабисухIели, сунела туп бархьли иртесли баршили, 4 мерличирти, нушала бургъантачи иртути, пулемётунала пукьни (пулеметные гнёзда) агардариб. Иличибли бургъантас Нейсе хIеркI ахъес, гьалабяхI арбукьес, немецуни гьабяхъес имканбакIиб.
1945 ибил дусла апрельла 20-личив Хазов бикIуси шила мякьлав, барсур гьужумличи дурабухъунти фашистуначи бяхIчили сунела туп кабатурли, немецунала кIел бронетранспортер цIали дигахъуб, илаб 40-цад фашист къирбариб. Халати детахълумачил, немецуни гIелумбизур.
Гулаймямад ГIямаровла тупли фашистунала 7 бронетранспортёр, 21 пулемётунала пукьа, 180 бургъан къирдариб.
ЧебяхIси ВатIа дергълизир чедаахъибти гъабзадеш багьандан Гулаймямад ГIямаровли гIяхIцад ордентира медальтира сархибтири.
1944 ибил дуслизир: февральличиб «Гъабзадеш багьандан» медаль, майла 31-личиб «Дявилизив декIарухъни багьандан» медаль, августла 19-личиб «ХIунтIена зубарила» ва «Асилдешла 3-ибил даражала» орденти, 1945 ибил дусла майла 7-личиб «ХIунтIена байрахъла» орден. Лерилра шабагъатуни белкIлизир гьандушили ахIен. Илала михъири ордентанира медальтанира баршибсири.
Дергъ таманбиубли гIергъи, даршути гIямрулизирра «Асилси бузери багьандан» кIел медаль сархибтири.
Дергълис гIергъити дусмазив Гулаймямад ГIямаров шилизив колхозлизив узули калун. Ил, 1953 ибил дуслизив, Ахъушавад сунела шилизи чарулхъухIели, урчиличивад кайкили вебкIибсири.
Шукьтила шилизибадти Чабтал МяхIяммадович Чабталов ва СултIанай МяхIяммадович СултIанаев 1925 ибил дуслизиб акIубтири. Илди бара 18 дус биубхIели, гIярмиялизиб къуллукъбарахъес жибариб. ЧебяхIси ВатIа дергъла дусмазиб, Москвализиб НКВД-лизиб, къуллукъбирули калун. Илдани, кIилилра, 1945 ибил дусла июньна 24-личиб бетерхурси, ЧебяхIси Чедибдешла цаибил парадлизир бутIакьяндеш дарибтири. Дергълис гIергъити дусмазиб илди даршуси бузерилизи ахъиб. Чабтал Чабталов школализив мугIяллимли узули калун.
Гьарли-марти игитуни сабри чедиб гьанбушибти ЧебяхIси ВатIа дергъла бутIакьянчиби. Чула гьунартачила хIебагьурли калунти, дергълизиб алхунти бургъантира игитуни сабри. Ил багьандан сари, белгили ахIенси солдатунас тIашдатурти памятникунала гьалаб даимси цIа ухуси. ЧеалкIути наслубала уркIбазирра хала дудешунала игитдеш даимдирули сари.
Чедибдешла парадлизир бутIакьяндеш дарибти Чабтал Чабталовла ва СултIанай СултIанаевла дурхIнала дурхIнани, ишди бурхIназир, дявила хасси балбуцлизир бутIакьяндеш дирули сари. Илдани, хала дудешунала гьунарти даимдирниличи, сегъуналра ташмишдеш агара.
ХIядурбарибси — Муъминат Хаттаева