«ГIямру дехIдирхьути сари жагIяйчирад…»

Францияла ца философли бурибси илгъуна пикри уббяхъесра гьамадли ахIен, сенахIенну, мажахIят, левли виэс чилра жагIялла бархIиличи хьулхIейкIуси.–«ИшбархIи аги вайтIа биалли – жагIяйс гIяхIбирар; ишбархIи зягIипли виасли – жагIяйс къулайвирус; ишбархIи дявти лерли диалли – жагIял даршудеш бирар», — или гьанхIебиркуси.

Кьудратла ВегIли адамтазиб гIяхIсиличи бирхауди калахъес багьандан илдигъунти пикруми алкIахъули дургар, гIямрулизир гьаман дирули кьалли  анцIбукьуни – ишбархIи араса-гъли левсира адам жагIяйс агарвиубти.

Сецад илкьяйда бетарули биаллира, адам гIяхIсиличи хIерли вируси сай. Наб гьанбиркусири США-ла Президентла къуллукъличи жяв-жявли Д.Трамп вакIалри или, сайра гъану авра сягIятла духIнар Россияла ва Украинала ургарти къавгъа тIашиис викIуси.

Се гIяхIдеша – гьанна илини сунела гъайра дарскадариб, маслигIятбирнира гIурличи арбухиб, «урегал базла бухIнаб се-биалра бирехIе» викIескайиб. Урегал базла духIнар чум вайти анцIбукь кадикес дирара!

Россияла черкад цачумал гIяхIти гъайра дурили, (гьимхIебукIахъес), сунела халати кьасани дакIудирес вехIихьиб: Канада Штатунази бархбяхъес, Гренландия Штатунала арилизи буцес ва иларад дет-саддашути Россиялара Китайлара гамурбас гьундури гIекIес…

Пикриухъалли, гьамадли буили ахIен Штатунала президентла гъайличи вирхаэс. Телевизорлизибад чебиахъули лебри Штатунала президентла къуллукъличиб калунти ва бусягIятра мицIирли лебалти шел адам, сабира даршал дусла гIямру деркIили шалгIевухъунси Картерла муръаличи цалабикибти: Трамп, Байден, Обама, Буш ва Клинтон. Илдазивад цалилра Россиялис гIяхIси хIебариб. ГIяхIси барес чесибси Трамплира пикруми дарскадариб.

Илдигъунти тяхIяр-кьяйдализиб Россиялис се барес кавлули – сунечи саби бирхес ахIенси! Бирхес – сунела Президентличи, Россияла кьисматличи, челябкьлаличи уркIиизули гъайбикIути адамтачи, чула ургабра лебти дахъал секIал пикридирути – Никита Михалков, Игорь Коротченко, Патриарх Кирилл ва цархIилтира.

Илдани чебетаахъили бурули саби, се барес гIягIнилил Россияли, ва цаибси  пикри саби ишгъуна: бекIлибиубси – пачалихъла бухIнаб бархибдеш дакIухIебиахъни!

Низам-кьяйдаличи хIеруди биру ил барес чучиб чебти органтани, дурхIнала бяркъличи хIеруди цIакьбарес халаси хIяжатдеш леб бегIтала ва учительтала шайзибад. ИшбархIи  учительла санигIят – дегIлара къиянтазибад цали бетаурли саби, сенахIенну дурхIнала бяркъличи вайси асар бирути секIал дахъдаили сархIели. ДурхIнала бегIтира цацабехIти гьар секIайчи чебетиули ахIен,  цархIилтани, балагарси барибхIелира чула дурхIни гIебкабурцули, учительтачи гIяйибти чедуршес балбилзули саби. Нушала ПатIимат Аминовна, бунагь-хатIа урдуцаб сунела, гIямрула тяхIяр-кьяйда далнила шайчир цалра философлис гIелахIебулхъи. Ил рикIусири: «Гьалаб учительтани дурхIни руркъутири, гьанна дурхIначибра гьалаб бегIти бяркъес чевкъули саби».

Ил багьандан пачалихъла шайзибад учительтачи пикри бяхIчиаэс ва илдасра тухтурталацад алапа абикахъес хIяжатбиркур, гьатIира имцIали биаллира – лайикьли бири, бархьлира бетари!

…ЦацахIели следовательтани дедлугули дирар урус мезличирад дарган мезличи шурдатес гIягIнити уголовное делоби. УркIилис дебали тIягIямагарли бирар илдазиб балугълахIебаибти дурхIнала баркьудлумачила бурули биалли. Ца делолизиб ишгъуна анцIбукьличила бурулри:  туснакьлизир дахъал дусми деркIили чарухъунсини 15-16 дусла гIямрула чумал дурхIя цалабяхъили, такьсиртази бикахъниличила. Дугели кьанни авлахъличибад умцIербухъи, дураб калунси мицIираг баргили, илала «къуллукъ ибгули» буили саби. ГIур базарличиб диъ бицибхIели, дурхIнасра камси арц бедлугули уили сай.

Цагьачам дураб къаршибикибси урчи кабуршухIели авара дахъдаили, дурхIназивад ца уркIкавхъи, къагъиубли сай. Урчила диъ бицибхIели «хужаимли» ил уршилис арцла пай барили ахIен, «хIуни кумек хIебарири, къагъкайубли геркайзурли замана беркIири!» – викIули.

Гьайгьай, туснакълизир вецIал дус деркIибсила дагьри илдигъунти диъни тамаша ахIен, тамашадизесли сари дурхIнала бегIтала пикриагардеш, – дай дуги баибхIелира, илис гIергъира дурхIни чинаб сабил, се бирулил ахтардихIебирути бегIтала дагьри сегъунти  диэс дирара!

Илдигъунти чумал анцIбукьлис гIергъи такьсирчи уцили, сагали туснакьвариб, амма илала ряхIмуагардешла баркьудлумани дурхIначи барибси вайси асар бетахъес бирару!

Ил багьандан бегIти сахъли биэс, заманаличиб дурхIначи пикри бяхIчииэс чараагарси саби. Хъумартес асухIебирар дурхIнала гIямру заядарес бузути дигалли алавчарти гIямрулизиб, дигалли Интернетлизиб ва телефонтазиб сецад-дигара вайти кьасанала адамти лебниличила!

П.Маллаева