Гьарли-марси поэт

Нушала Аминат или у айхъулра, Дагъиста халкьла поэт Ами­нат ГIябдулманаповна ГIябдул­ма­напова гьан­руршухIели. Илкьяйдали бетхIеэсра асухIебирар, сенахIенну ил нушани дурабуркIуси гьарил балбуцла жигарчерси бутIакьянчи сари. Чинаб-биалра дарган мезла байрам бетурхуси замана ил нушачил рарх рашули рирар: цацахIели нушани илизи балахъули дирехIе чинаб се бетурхулил, ил аркьулил-ахIенал, цаца­хIели биалли – илини нушази балахъули рирар. Чебиуливан, нуша мурталра дархдалгунтира. ЦархIилван биэсра хIебирар, сенахIенну газетаби-журналтала бузерира барх башес хIяжатси саби, Даргазир кадиркути мягIничерти анцIбукьуначила балахъули.
Нуша агарли бетурхуси балбуцличибра Аминатли журналла бузериличила бурухIели, «Замана» газеталичилара гьанбикахъес хъумхIерту. Баркалла биаб сунес илдигъунти къайгънас.
ЖумягIла рухIнар А.ГIябдул­ма­напова гьачам-кIиналра редакциялизи гьар­хIеракIибси анцIбукь хIебирар. Иличи че, газетализира аргъбаибти макьалаби лу­кIу­ли, сархибдешуни диахъубти дарганта­чи­ла балахъули, сабухъчерли рузули рирар.
Аминат ГIябдулманаповала илцадра-гьамадли ахIенси кьисматличила хIебалуси дарган агара ургар или гьанбиркули саби, сенахIенну иличила газетара чуйнара гъайбухъунсири. Сен-биалра, кам-гьамли иличила гьанбуршис. Жявли нешлизирад мяхIрумриубси илис дахъал къияндешуни чекасес кьадарбиубсири. РиштIали лерай гIямрула кьяркьти бяхъяни чIямдарибси Аминат халарикIуцад хIял-тIабигIятлизир мурул адамлагъунти чIумати къиликъуни сунезир адикьес бажардирикиб. Ил къаркъала къалаван рухIлашал дебасили ретаур. ГIямрула гьарил анцIбукьли илис хъумхIертеси дарс кабирхьулри. Аминатли биалли илизибад сунес хIяжатси насихIят, гIякьлу кайсулри.
Шилизиб школа таманбарили, ил ДГПУ-ла физикала-математикала факультетлизи карерхурсири. ХIера, гьанбикесли саби сегъуна бархбас леба математикала мугIяллимла ва поэтла или. Амма, иш яргализиб илди шалуби дебали цIацIали дархдаси урдухъун. ГIулухъахIелил, кагибти назмурти цаладирхъуси рурсила гьуцI бетерхур: ил Москвализибси М.Горькийла уличилси литературала институтлизи карерхур. ИлхIели Аминатла поэзияличи диги гьатIиралра мурхьдиуб, сари биалли, ил бетуцлизир гьаларяхI аррякьун.

Илкьяйдали бехI­би­хьибсири А.ГIяб­дул­ма­наповала Дагъиста халкьла поэтла уличи лайикьрикибси гьамадли ахIен­си гьуни. Сунела пагьмуличил, ха­лати къайгъначил, гъира-иш­тяхI­личил Аминатли диахъубти лерилра сархибдешуни сари ишбархIи нушани чедиути.
Цаибти назмурти илини шилис ва шантас хасдарибтири. Илди ца­ладяхъили, «Унеу» бикIуси жуз дураибсири. Илизир якьинни иргъули сари дубурлан рурсила аслу-миналичи кахIедурхути диги лерни. Багьесли саби ил нушала дурхъати гIядатунала хьулчначир халараъни, илди даим­даресра илини къайгъибирни. Ил цаибси жузли илис поэзияла рухIласи дунъялизи улкьай гьаргбариб. ИлхIейчирад Ами­нат ГIябдулманаповани дураибти жузала сияхIра гьанбушес гьамадли ахIен. СенахIенну илди лугIилашал дахъал сари. Ил­дазирад цацадехIти: «Ванза­ла мицIирти дяхI», «Нешла ан­къи», «Хъярбук», «Неш, наб ду­нъя гьаргбара», «Дила дигути адамти», «Уршилис аманат», «Кьисмат урхIла хIебирар» ва цархIилти. Камли ахIен илала урус мезличил дурадухъунти жу­зира. Илала «ЧердикIибти» бикIуси 2 томла жуз биалли, Москвализиб дураибси саби. Наб дебали гIяхIбилзуси: Аминат ГIяб­дулманаповани урус мезли жуз дурайухIели, ил жузлизи дарган мезлара назмурти кадурхахъни. Чидил авторли илгъуна кIиркаси хIянчи бирули гьанна? Сари чинар риалра, дарган мезла кьиматличи уркIи изуси риъни багьандан, Аминатли илгъуна пергер баркьуди дурабуркIули сари, хIятта сари-алав цархIилти миллатла вакилти бахъал биубли хьалли.
Буралли, ил ишбархIира сабухъчерли рузули сари: бара гьалабван илала дурхIнас хасбарибси цагьатIи сагаси жуз дурабухъун. Иличила газетара гъайбухъунсири. ХIера, гIямрула цаибти бурхIназирадал рузес бурсикариубси хьунул адам ца минутлисалра акьули руули ахIен. Рирхулра, гьаннала гIергъира илини дарганти чумал пергер жузличил разибирниличи.
Илди лерилра хIянчила дурарад, Аминат ГIябдулманаповани бекIдеш дирути сари дурхIнас хасбарибси, дарган мезли дурабулхъуси «Лачин» журналлисра. Илала редактор сарливан, биштIатала белкIани ва суратуни дучес, илдачил бархбасуни кадизахъес, школабала бучIанти-ургаб пагьмучебти чеббикIес илини мекелли халаси къайгъи дакIубирули рирар.
Дагъиста халкьла поэт, ДР-ла культурала рурибси хIянчизар, Россияла писательтала ва журналистунала союзунала член сарливан, Аминат ГIябдулманаповани республикала, арагIебли улкалара, жамигIятла-политикала, культурала гIямрулизир жигарла бутIакьяндеш диру, сари-регIти пикруми иргъахъу. Лерилра илди пикруми цаладяхъили акIубси назмулизир гIямру сари лертиван сипатдиру. ХIера, гьанна чумал дус бетурхуси дявила хасси балбуцличила, илабти Дагъиста асил уршбачила ва илдала гъабзадешла гьунартачила дахъал назмурти лер Аминатла. Гьарли-марси поэт илгъуна вирар: гIямрула гьарил шали лутIи-хьулчилизибадал мурхьли руркъуси ва, пагьмула цIедешван, халкьлизи тIем багьахъес гьалабирхьуси.
Аминат ГIябдулманаповала назмуртачи Дагъиста машгьурти гIяртистунани далуйти зайдулхъахъули сари. Чум лера илала пергер дугьбачил уркIилизи атIести, жагати далуйти? Илдира дейгIес хIейрар.
ГехIцIали дусла уна­бурхI­личирси Аминат ГIяб­дул­ма­на­по­ва­ла пагьмула мах дебали халаси саби. Ахирличиб эс дигулра: нушала Аминат, даргала пагьмучебти поэтуни-ургар зубариван пархрикIули калаби гьаннала гIергъира! ХIед къаркъаван чIумаси арадеш, кахIебурхуси талихI, эркинси баракат, гъамтала диги ва малхIямдеш дулгулра. БархIиличи-бархIи хIела кьалам бугабикIаб! Дарганти сагати назмуртачил разибирули, бузерилизир гьаларяхI рашули, калаби хIу, Аминат ГIябдулманаповна!

Салимат ГIялиева