«Дила Светлана»

 

Театр – ил рухIла давлаличилацун ахIен, бегI гьалаб уркIила хIяланачила саби. Аргъахъес къиянти хIялани чедакIахъибтири набчи театрли, спектакльлизир бегI гьалар дурарухъунхIели. Наб ишаб бурес дигуси анцIбукь набчил Даргала театрлизиб кабикибсири, илар рузес рехIрихьибхIели ва бегIлара шаласи гьанбикли калун.

Наб Маргарита бикIар, ну 2018 ибил дусличирад Даргала театрлизир жамигIятличилси бархбасла шайчирси специалистли рузулра. СанигIятлашалти къуллукъуни дурадуркIули, нуни суратуни кайсули, гIяртистуначила ва спектакльтачила лукIули рирус. Амма, спектакльлизир бутIакьяндеш дирули, сценаличи дурарулхъас или сеналра гьанхIебикиб. Гьайгьай бутIакьяндеш дирулицун, сенкIун гIяртист сайливан дуравхъес багьандан, устадеш диахъес гIягIнибиркур, искусствола цархIил журализир кьяйда, сценаличиб чебаэс гьамадси хIязлис гьалар дашути сари халаси къиянна бурхIни ва бузри. Илгъуна имкан акIубхIели, набра хIясиббарес иштяхIдухъун, ил багьандан гIяртист ветаэс сецад къиянсил бурес рирус.

Гьар секIал дехIкадихьибтири нушала театрлизи режиссер-постановщик, КБР-ла искусствобала урибси хIянчизар Владимир Теуважуков вакIниличил (хIейгеси биалра, 2020-ибил дусла февральла 10-личив ил вебкIиб). Дила коллективли ил пагьмучевси адам валусири, сенкIун гьалаб илини «Секьяйда мехIур гIякьлулигIив умцIулрил» бикIуси спектакль кабихьибсири, нуни хIелусири. Амма илала шалати ва хIялалти хIял-тIабигIятличибли наб ил нуша тянишдиубмад гIяхIвизур.

Владимир СултIанович вакIнила мурад даргала «Ит дуги вебкIес хIядурикIули» бикIуси драма сабри, халкьла писатель ГIяхIмадхан Абу-Бакарла повесть хIясибли кабирхьуси. Ва, ролани дуртIули, режиссер урус рурси Светланала рольлис ралрикеси гIяртист раргес вирули ахIенри. Спектакльла ил бутIа уббатес булан балбизуртири, амма, къантIси биалра, ил мягIна бухIнабуцибси, убла ва лябкьуси манзилти дархдирхъуси суратри.

Ил багьандан ралрикеси рурсилигIиб умцIес даимбиублири ва, театрла лебилрара-сера гIяртистуни халаси спектакльлизи кабурхухIели, цархIилти хIянчизарти-ургаб умцIес бехIбихьибтири. Илкьяйда ну раргибсири, урусличи мешуриркни багьандан.

Наб дарган мезличил диалогла тяхIярли каргьурси текст гибсири, ца кIапIила бяхIлизи кабарцурси. Сценаличив гIяртист Амирбек Батиров дявилизи арякьунси дила виганайри ва илис ну гьанрикилри жагьхIелла, нуша студентуни сархIелила бурхIназир. Ну гьанрикилри илис, сай вигули, сунечи шилизир хIерси, илала биштIати узби-рузбас нешла мер буцибси, амма сунес хIеригуси цархIил рурсиличибад бакIибси кагъар бучIухIели. Ил рурси виштIахIейчирад ралусири илини, илис кумеклис баркалла викIусири, амма хIейгахъулри.

Гьар секIал ункъли сари, бухIнабуц аргъилра, амма наб дарган мез хIедалниличил дархдасунти къияндешуни акIуб! Мез руркъес рехIрихьира, гьала-гьала шурбатурси текст, иларти хIялани ва мягIна багьурли. Наб кумекличи вакIиб нушала хIурматчевси ва пагьмучевси Россияла урибси гIяртист СягIид ГIялибеков (хIейгеси биалра, 2019 ибил дусла майла 3-личив ил вебкIиб). Гьар бархIи савли ил гIяртистуначил узусири, илдала дарган мезли тIамри ва дугьби ирнила тяхIурти далдиркахъули. Илала тамашалати ва сабухъчерти дурсрала кумекличибли ну бурсикариубра. Ил дебали малхIямси, пасихIси ва пергер хIял-тIабигIятла адамри.

Амма бегIлара дукелцIидухъеси бетаур, нуни дарган мезли белкIунси диалог багьурхIели ва сценаличи дурарухъунхIели. Цаибил репетицияличиб набчил бузути гIяртистуни-дарганти мухIли гьаргли хIербикIутири. КIинайс жал акIубсири, сунезибра байхъала коллективли нуни ирусилизибад селра хIергъиб бикIути, кIиибил байхъай гьар секIал аргъилри ва набчи разилири. Амма ца вайси лебри бекIлил акцент агни. Амма ил секьяйда биэс бирара дарган мез дяркъурси урус рурсила! Илди жаланачибли ва ташмишдешуначибли Владимир СултIановичлис нушала диалог ва спектакльла сурат хьулчидан барсбарес чебуркъубсири. Гьанна дила «сценала» виганай набчи дарган мезличил дугьаилзулри, нуни биалли, сенрил илала иргъули, урус мезличил жаваб чарбалтулри.

ХIера, илгъуна урус-даргала сурат ва театрла гIямрулизиб кабикибси тамашаласи анцIбукь бетаурсири набчил. Илис гIергъи наб бахъхIи «Дила Светлана» бикIули калунтири.

Маргарита Арсланбекова