Бузери – мягIничерти масъултазиб

Ахъушала районна багьудила управлениела начальник МяхIяммад Рабазанович КаримхIяжиевличил белчIудила ва бяркъла хIянчила чебкад ихтилат дураберкIира.

  – МяхIяммад Рабазанович, районнизиб белчIудила сагаси дусличи сегъуна хIядурдеш барира?

– Районна багьудила организациябазиб дурабуркIуси хIянчилис хьулчили детаурли сари «Об образовании» ибси уличилси РФ-ла закон, «Федеральный государственный образовательный стандарт» бикIуси документ, илкьяйдали, РФ-ла Президентла хIукмуртира. Илди гIямрулизир детурхахънилизир дузули, арбякьунси белчIудила дуслизир гIяхIцад сархибдешуни диахъес имканбакIиб.

Багьудила сагаси дуслизир  гьатIира чедетаили, гьаннала тIалабуначи хъарахъили дузес гIягIнили саби.

ИшбархIилис районнизир дузули лер багьудила 55 организация.  Илдазирад 35 — урга даражала багьудила, 10 – хьулчилибиубси багьудила. Дузули сари дурхIни школаличи хIядурбирути 8 ва чеимцIаси багьуди кайсахъути 2 учреждение.  Лерти сари  бехIбихьудла 8 школара, сарира урга даражала школабала филиалтиван дузути.

Багьудила организациябазиб бучIули саби 5 909 дурхIя, хъулиб багьуди кайсахъули бучIахъутира 65 дурхIя леб. Школаличи хIядурбирути учреждениебазиб леб 734 урши-рурси.  Районнизиб дахъал дусмазиб челукьусили бетаурсири дурхIни школаличи хIядурбирути учреждениебала масъала. ГIергъити дусмазир ил шайчир гIяхIцад дарсдешуни детаур, шуртIри гIяхIдухъун.

2024 ибил дусла январьличиб БурхIимякьмахьилизиб 80 дурхIялис хасбарибси дурхIнала анхъ абхьибсири. Ил объектлис харжани 92 миллион къурушличи адикиб. ЧебяхI МулебкIила шилизибси дурхIнала анхълизир хьулчидан сагабирнила хIянчи дурадеркIибтири. Илар 26 миллион къурушла харждиуб.

Районна багьудила организациябазиб белчIудила сагаси дусличи барибси хIядурдеш ахтардибарес багьандан хасси  комиссия  акIахъубсири. Хаслира пикри имцIали бяхIчиаибсири мяхIкамдеш гIеббурцниличи. Ил масъала гьунчибикахъес районна администрацияли 2 млн.830 азир къуруш арцла харждарибти сари. Багьудила организациябала ва учреждениебала мер-муса къулайси агиличи дуршнилисра 3 млн. 713 азир къурушла кьадарлизир арц харждарибти сари.

«Гьаннала тIалабуначи балбикибси школа» бикIуси программа хIясибли 2019-2024-ибти дусмазир районна 27 школализир «ГьаладяхI дашнила дамкъни» ибси уличилти багьудила Центрти дузесаибти сари. ИшбархIилис дурхIни школализи  бикути 20  автобусра  лер.

– МяхIяммад Рабазанович, арбякьунси белчIудила дуслизир гIяхIти сархибдешуни диахъубти педагогуначила бурили дигахъира.

– Республикала кьадрила декIар-декIарти конкурсуназиб гьалабикиб  Ахъушала цаибил урга даражала школала учительница Лейла Кьадиевна Кьурбанова, Усишала 2-ибил урга даражала школала учительница Умукусум Табухьовна Кьурбанова, дурхIнала пагьмуртала Юртла педагог МяхIяммад МяхIяммадрасулович БяхIмудов.

ГIяхIти багьудлуми чедаахъиб Ахъушала цаибил урга даражала школала учительницаби ХIусенова Наида Мухтаровнани, Лукьманова Зарема ГIяхIмадовнани, МяхIяммадова Хадижат Мусаевнани, ГIяйсамирзаева Сабият ИсмягIиловнани, физикала учитель МяхIяммадов ДаудхIяжи  БяхIяндгIялиевичли бучIахъути дурхIнани.

Илкьяйдали, гапбарес лайикьли саби Усишала лицейла педагог ГIябдуллаева ГIяшура МяхIяммадовнала, Усишала кIиибил школала учительница ЯхIъяева Майя Аминуллаевнала, МухIела гимназияла учительницаби Кьурбанова  Уму Кьурбановнала ва МяхIяммадова Эльмира ГIяхIмадхIяжиевнала,  Шукьтила урга даражала школала учитель ГIямаров ЗайнулгIябид ХIясанхIусейновичла бузери, – илдани бучIахъути дурхIнанира имтихIянтачир ахъти баллани касиб.

2023-2024-ибил белчIудила дуслизир методкабинетли 13 хасти дарс (семинар) дурадеркIиб. Илдазирад 9 — семинар хасдарибтири белгити дурсри кадирхьути учительтас: 3 – дурхIни школаличи хIядурбирути учреждениебала хIянчизартас; 1 – педагогуни, психологунас.

Нушаб гъамси заманала бухIнаб арзес гIягIнили саби багьудила организацияби учительтачил гIердурцнила масъала. ИшбархIилис биули ахIен  багьудила 15 организациялизиб  ишдигъунти предметунала учительти: математикала – 3; Англияла мезла – 5; биологияла – 3; урус мезла – 3; илкьяйдали, физикала, информатикала, химияла  предметунала дурсри кадирхьутира.

 – Багьудила организацияби хIяжатти гIягIниахълумачил гIердурцнила аги сегъуна саби?

– ИшхIелла манзиллизир хIяжатдиркути гIягIниахълуми – компьютерти, проекторти, интерактивная доскаби ва цархIилтира гьаман дихули, дарсдирули сари. Ишдус лебилра педагогуни бузес хIяжатли саби электронный журналтачил ва электронный дневникуначил. Илдас  гIяхIил бурсибиэс чараагарси саби.

Районна администрацияла шайзирадра гIяхIцад къайгъни лер багьудила организациябазир хIяжатти секIал диахъес, илдазиб бузути гIеббуцес ва шабагъатлабарес.  Районна бекIла къулбасличил кьабулдарибтири кIел хIукму, чузибра декIар-декIарти олимпиадабачиб ва конкурсуначиб чедибикибти бучIантас, илди хIядурбарибти  учительтас ва илкьяйдали, гIяхIти кьиматуначилти  аттестатуни касибти бучIантасра арцла премиябас харжани декIардарнила хIекьлизирти.

Багьудила организациябазиб бучIанти кьацIли балхнила масъалара гьунчибикахъили саби районна  администрацияла кумекличил. Ишдуслизир ил шайчирти харжанас декIардарили сари 36 млн. къуруш арцла.

– ДурхIнас бяркъ бедлугнила шайчибси хIянчи бетурхниличила къантIли бурили дигахъира.

– Россияла лерилра багьудила организациябазиб гIергъити дусмазиб белчIудила дус бехIбирхьули саби «МягIничебсиличила ихтилат» ибси уличилси дарсличибад. Районна администрацияла руководительти, жавабла хIянчизарти гьунибиули саби бучIантачил, илдала султас жавабти дедлугули, ишбархIила дунъяличибси, улкализибси агиличила гъайбулхъули саби.

Детурхули сари СВО-ла бутIакьянчибачил гьунибаъниби, районна ва Дагъистан Республикала машгьурти мераначи, ЧебяхIси ВатIа дергъла замана цIакьти гьужумти кадикибти мераначи архIяби, «Пушкинская карта» хIясиблира далдуцуни детурхули сари. Жигарла бутIакьяндеш дирули саби районнизир детурхути шадлихъуназир дурхIнала пагьмуртала Юртлизиб хIядурбирути дурхIнани.

Терроризмаличи, наркотикуначи къаршити дахъал далдуцуназирра бутIакьяндеш дирули саби багьудила  организациябазиб бучIантани.

БелчIудила сагаси дуслизир халати жавабкардеш ва чебетаибдеш тIалабдирути масъулти тIашли сари багьуди кайсахънила ва бяркъ бедлугнила шайчир. ЦархIилтас гIелахIедухъес къайгъиличил дузес саби нуша лебталалра кьас.

– Гьардизаб хIушала кьасани!

– Баркалла!

П.Маллаева