Илисра далай бикIутив?

ГIергъиси замана телевидениелизир чедиахъути далайчибала шикьатIайчи тамашахIейэс хIейрар. Илди шиннизиб уюнта биркьули, цIализиб алкунтиван яра ванзакад гербикIули, машинабачиб ва чинаб-дигара се-дигара бирули чебаэс вирули сай.

Ца далай бучIухIели далайчи, бикIуливан, верхIна урхьназира верхIна хIурхъазира виули сай, ил заманала ухIнав ил чичил-дигара къаршииркули сай, чуйнара палтар дарсдаресра валкьарули сай… КъантIли буралли, ца далай гIямрула абзурли тарихла манзилличи мешубиркули саби. Илгъуна далайла жура чинабад бакIибсил ва селис илдигъунти авара хIяжаттил багьес рирули ахIенра.
РиштIали рирухIейчирадли гьандиркур наб пагьмучебти далайчибани дучIути далуйти. Дубурлантала лергIер жагати палтарличил бегIбиубти гIяртистунани сценаличир ва радиолизирадли дучIути далуйтани уркIи хIяйранбирахъули бири. Илцадра жагати музыкара гьайбатси далайра адамтала изу-зугIяла кIундацIахъес кумекдирутиван билзи. ИтхIели гьарли-марти далуйти дирутири сегъунтилра фонограммабира компьютертира пайдалахIедарили хьалли, къугъали зайдикIути. Дубурла шимазиб далайбикIес бурсибиубти далайчибала далуйти хаслира жагали зайдикIутири, сенахIенну дубурла муза-къада сценаби сартиван пайдаладарили биштIахIейчибадли далайбикIутири дубурланти. Илди авлахъуначиб бузухIели, дуки-гьунила мераначиб мурталра да­лай­бикIутири. ХIябилра гIяхIси манзил бири кьалли. Чина лехIизалрира дубуртачибадли, авлахъуначибадли ва ургубализибадли далайла гьайбатси тIама че­­бихусири. ИтхIели дубурланти сабухъчебли бузра бу­зутири, чула бузери ва гьав далуйтачил жагара дирахъутири.
Багьла-багьлали дубурланти далайчибани дурала улкнала ва Россияла гIяр­тистунала шикьатIала гIерисули сари. Улас тIяхIбикIес, гербикIес, «гьаваличиб урцес» ва цархIилти тамашала уюнта биркьес бехIбихьесара или урехи алкIули саби. Дубурлантас дургIети шикьатIала далдиркути ахIен кьалли. НушалакIун бегIтира хала бегIтира адамдешличибли, гъабзадешличибли ва адаб-хIяяличибли хабарлизиб бурибти саби. Илдачибадли акIубти дурхIни западла ва цархIилти улкнала адамтачи мешубикес хIяжатлив гьатIи. Нушала аслу-минала гIядатунира культурара нушаб дурхъати сари ва чилалра гьалар урузхIедиэсли илди дузахъесра хIяжатси саби.
Нуни дурала улкнала яра Россияла адамти балтIули буруси пикри ахIен ил. Дахъал секIал лер илдани дирути, амма дубуртазиб акIубти бусурмантас дарес асухIебирути. Цацун мисал лебкис ил секIал якьинбарес багьандан. ЦархIилти халкьанани цIахдешлизи халхIебирули хьалли, байхъу чIянкIли дурабухъес, дубурлан хьунул адамтас асухIебирар. СенахIенну нушала хала дудешунас, дудешунас, узбас ва гIядатла дубурлантас хIейгахъу илгъуна секIал. Культура гьалабяхI арбякьи саби, вегIлис дигуси тяхIярли вашес асухIебирусив бикIули саби цацабехIти. Сецад культураби дарс­ди­кIалра, ва сецад дусми ардукьялра, нушала хала бегIтала гIядатуни нушачил дарх даимлис калес хIяжатти сари. Иличибли саби нушала ардякьунти наслубала нушани хIурматбирусира. ХIебиалли, вегIла жагати гIядатуни ганздарили, чила-сарил дузахъни жагасив, гьатIи?