КIиша: шантала шадлихъ

ХIебли ишдуслизир да­кIу­ди­рути ванадешла азгъин-деш­личи разиагарти Да­ха­даев­ла районна КIишала шила шанти ми­нала бегIтала дурхъати гIя­да­ту­нас мартицун ахIенну, ванза бузахъ­ни­­ла ва мицIирг адилкьнила шай­чиб­­ра бу­риб­тира саби.

Илдачил барх чеал­кIу­си наслура мартла 28 ибил бархIи бил­хъа­­­личи дурабухъес дигнили сакIахъуб. Иличила районна администрациялизи за­ма­налис гьалаб багьахъур. Иличир район­на лерилра шимала бурганира уч­реж­де­ние­би-организациябала жавабла хIян­чи­зар­­танира бутIакьяндеш дарни лайикь­ли че­баиб.
Ва, хIерая, ил бархIи савли, райцентр­лизибад унра шила шадлихъличи дурабулхъутала къяяназив сайли увухъунра. Машиналичи кайрухIели, закличи хIеризурра. Чумал гъагул сунечирси ил авадансигъунари. «ИшбархIи Кавказла мер-мусаличир заб диру» ибси центральное телевидениела багьахъни къянала саби бикIусигъунари ванадеш сунезир къунздикIуси аргъ. Аргъличил цабалгунтигъунтири ил шила гумайла ва культурала анкъи гарчли бицIахъибти шантала агьлура. Илди гIяхIлас разили ва шадли гьунибаиб.
Авлахъличиб хъубяхIрумала байрам бехI­бихьайчи, шила культурала анкъилизиб, районна администрацияла сипталичил, сунечи бахъал адамти цалабикибси семинар-совещание дураберкIиб. Илала бекI­либиубси мурад сабри кIишанталацун ахIенну, районна халатигъунти шимала халкьлисра челукьути ва чараагарли арзес хIя­жатти масъултачил цалабикибти тянишбарни.
Ил балбуц абхьиб шила админист­ра­цияла бекI специалист МяхIяммад Иб­ра­гьимовли. Илини ва шила халатани, ад­министрацияла хIянчизартани хала бегI­­тала дурхъати гIядатуназибад цали саб­си хъубяхIрумала байрам дураберкIес ибси чула пикри гIеббуцибти районна администрацияла хIянчизартас баркалла багьахъур. ГIур илини гъай бедиб чула шила администрацияла бекI Шамхалов Мурад Шамхаловичлизи.
— Нушала балбуц гIеббуцибти ва иличир бутIякьяндеш дирути лебтасалра уркIи-уркIилабадси баркалла. Балулра, ишбархIи нушачи районна лебилра-сера шимала бурги ва райадминистрацияла бахъалтигъунти хIянчизарти бакIили саби. Илди лебтасалра уркIи-уркIилабадси баркалла. Бахъли балуливан, ириъ цIадикили, шила администрацияла Юртла халасигъуна бутIа бигубсири. Районна администрацияли ил сагабарахъес (нуша цаладикибси культурала анкъи, хIушани чебиуливан усалси даражаличиб саби), лутIи-хьулчилизибад сагадан белшахъес харжани чедаахъили сари. Дузулра шанти шинничил гIеббурцнила масъала гIелайзи архIебухили ирзнилизирра. Нушала гIяхIцад масъулти лер. Илдира гьунчидушес къайгъибирехIе. Шила администрацияла ва школабала дирекциябала пикруми районна администрацияли гIердуциб ва шила гимназиялизибси музей улкалара дурала улкналара туристунас дигуси анкъиличи шурбатес ибси кьас ишдуслизиб гIямрулизиб дурабуркIу. Семинар-со­ве­щаниеличиб гъай­­бу­хъун­ти шила кIелра школала директорти Р.Мя­­­хIяммадовли ва Р.Кьа­су­мовли педколлективтани чеабиуси наслу ВатIайчи дигичебсили, мурхьти ва чIумати багьудлумачи бегIбирнилизир илдас патриот бяркъ бедлугнилизир лерти сархибдешуначил, гьачамлис хIерзили лералти масъултачил цалабикибти уркIби гьаргли тянишбариб.
Школабала кIелра директорли чули бучIахъути дурхIнани республикализир дурадуркIути спортла шайчирти абзаначир гьаларти мерани дурцули диъниличила чебетаахъили буриб.
Гьалавван районна центральная больницала бекI тухтурли узес вехIихьиб Салам ГIябдусамадов. Унра шилизиб дурабуркIуси балбуцличи вакIибси илра кIишантала гьалав гъайухъи, викIи:
— АрагIеб республикализирван нушачирра адамтала арадеш бихIнилизир, зягIиптас бируси къуллукъунала шайчир чедетхIеибдешуни лерли урдухъун. Гьанна чумал бархIи районна центральная больницала хIянчизартачил совещаниеби дурадуркIули узулра. Лебталалра гьала тIашдатурти мурадуназибад бекIлибиубси, шимала халкьла арадешлис чебетаибси къуллукъ гIеб­би­ахъни гьалаб чебиулра. Цазаманализиб бурулра сунела чеблуми таманхIедируси, зягIипсилис сунела къуллукъ гIебхIебурцуси тухтурлисра медсестрасра нушачиб мер биэс хIебирар или. Кадизахъурти замунтазиб биштIати ва халати чейхъути излумачи къаршити вакцинабачил гIеб­бур­цнира нушала бекIли­биуб­си чебла саби.
Илини цалабикибтала суалтас чедетаибти жавабтира чардариб.
ГIур гъайухъун районна ад­министрацияла бекI Ж.ГIя­ма­ров, гIяхIдешунира далгун:
— ХIурматла унра шан­­ти, хIу­ша нушани далутирая ванза бузахънилизирра ми­­­цIи­раг­ адилкьнилизирра дахъал дус­ми гьаларван бу­ся­­гIят­­­ра цар­хIилти шимала халкьлис гIибратлидиубли хIер­­дирниличирли. Ил гьунчирад черхIедулкIниличи умутра бирхьулра. Илди дугьбас бикьри саби ишбархIи хIушачиб бе­­тур­хуси хъубяхIрумала байрам.
Наб гьалаб гъайбухъунтани аргъахъиливан, районна чумал шилизирван хIушачирра хIерзили калунти, зигаръала имцIатикIахъути масъулти лер. Гъамли нушани хIушала ил шайчирти пикруми Минис­терстволизи диахъехIе. Нушани дирусигъуна кумек гIеб­биахъехIе.
ГIур кIишанти ва шимазибад бакIибти гIяхIли, сунес «Кьубати» бикIуси мерличиб бетурхуси хъубяхIрумала байрамличи чукурбикиб. ИлхIейс зак зугьати гъагулта буциб, ванадешла мерлаб бугIярдешли иртес бехIбихьиб. Амма байрамличи цалабикибтас аргъла кьяркьдешла авара аги: гьар-чинаралра музыкала агурби зай­дикIулри, ил лугIилизибри районна дяднучIабала авидра. ТIашбизагарли булхъулри рурсбала делхъла ансамбль. Илдачил чула пагьмурти чедаахъес дигутиван делхълизи кабулхъулри шила ургарти ва жагьти гIямрула делхъла устнира бакIибти гIяхIлира. Районна ва шила далайла устнас кьалли бекIлил паргъатдеш агарсигъунари. Спортла хIязанази ахъес дигутира саберхурлири. Шила халалли хъубяхIрумала байрам бехIбирхьниличила багьахъурхIели, уди шайчибси хъучир дакIудухъун дукI-дураз­ли­чилти унцира, умхIира.
— Нушачиб жявхIей­чи­бадал, цархIилти шимазибра илкьяйда бируси биэс викIулра, цаибил гъарш каайчи, цалра адам хъу балцни-белгIнила хIянчилизи ихъуси ахIенри. Ил багьандан саби хъубяхIрумала байрамличи ара­гIеблира-сера шанти ду­ра­бухъунти. Ваши, уртахъ, гъарш кайуйхIи, — викIули сунес гIелавадикахъира ши­ли­­зивцунра ахIи, районнизивра урибси хIяйвантала тухтур ГIябдулкьадир Кьурбан-хIяжиевли.
Цаибил гъарш каэс Рабадан Хурухов, урибси хъубзара, дуразла тIели буцайчи хIерли кайибси, унци гьардуцибси ХIяжиатта ХIяжиаттаевли «Гьу — гьария!» иб. Гьели велгIес вехIихьибси шанти-ургав асилси бузерила адам сайливан уруси Исматуллагь Рабадановли «Дерхъили дакIабая!» ибти ахъти дугьби дурухIели, цалабикибтала «Гьуррала!» тIамали, чеди шайчирти ЧидяхI дубурти дархли дулхъахъутиванри. Хъубзурани чула асилси хIянчи бехIбихьибмад, хIябалра илдачи, гIергъибикили, кьадуба иртути жагьилтала ва ургарти гIямрула адамтала кьукья халаси разидешлизибри.
БелгIуси хъула чеди шайчибси адамтала халаси кьу-кьяли «Гьу, — гьари, берхIе!», «Чебашен, урухмабируд, кьерхIе!» ибти тIамри дурадиркахъулри. Дагъни дирхIяхънила абз буилри ишаб бетурхуси. Итил шайчиб цархIил кьукьяра лебри — 16 килограммла гира чидилли гьарахъ иргьул ибси абз бетурхулри. ДуцI-тяхIлизи ахъибти дигалли гIулухъаби, дигалли жагьилти сегъуналра паргъатдеш агартигъунтири. Илдас гIеббугьулри мерличибти тренертира школабала физкультурала мугIяллимтира. Чеди шайчиб дубурлантала минала палтарли бегIби-убли, аванданти кIел урчи тIяхIдикIахъути мурдабира хIисаббиуб. Илди дуцIдирнила абзличи хIядурбикIулри.
— ХIу итара ишара дуцI­кай­кIулри. КьацIли укес замана хIебургар хIела. Гьари, ватихьи, столла гIела, — ну уцили гьалаверхур, мякьлав вагьирииубси, лацла устали узули валуси Басари.
Илра илдигъунти бахъал цархIилти кIишантира шима-зибад бакIибти гIяхIли беркайзи ахъахъес халаси къайгъи дакIубирули бетархилри. Гъал метрлацад бухъянси, берклума бицIахъибси столличи жибирутала лугIилизив сайли увухъунра нура. Илала чеди, чула исбагьидешли балгахъунти, билхъала бутIакьянчиби кьацI-шинничил гIеббурцули бетархибти ил шила исбагьибани шантира нуша гIяхIлира чучил делхълизи кабухъахъес заманара бургулри.
Рахли чилирил камси заманалис далуйтира делхъанира тIашаахъиб. Шила бекIли багьахъурливан, балбуцла жигарла бутIакьянчиби ва спортла абзаназиб чедибикибти ХIурматла Грамотабачил ва арцла премиябачил шабагъатлабирниличила багьахъур.
КIишантала хъубяхIрумала шадлихъли хъумхIертести гьан­бикуни калахъун. Баркалла биаб чус!