«Мез — дила давла»

Каспийск шагьар­ла 9-ибил шко­ла­ли­зир жура-жу­ра­­ла­ гьу­­нибаъниби дура­дур­­­­кIу­­ли дирар: дургъбала бу­тIа­­­­­кьян­чибачил, писа­тель­­та­чил ва гIялимтачил. Иш яр­га­лис дарган мезла учи­тель­ти ХIяжиева Сакинат ГIи­саев­­нани, Рабаданова Зай­наб ХIусейниевнани ва Нугь­ру­­­динова Аминат Нугь­ру­ди­нов­нани гIяхIладли жи­вариб машгьурси педагог, фольк­­ло­рист, писатель ва дра­матург, Да­гъистанна халкьла писатель, Рос­сияла уриб­­­си учитель Расул Му­­сае­вич Бя­хIям­мадов. Шко­ла­ла ад­ми­нист­рацияли ил бал­буц ду­ра­­бер­­­кIахъес лерил­ра шуртI­­ри акIа­хъуб.

Ил акIубси сай 1932 ибил дус­­лизив Дахадаевла районна Меусишала шилизив. Расулли Сергокъалала педагогическое училище ва Дагъистанна пачалихъла университет тамандариб. Сунела гIямрула 60 дус чеалкIуси наслу бучIахънилис ва бяркънилис багъишладариб. Меусишала школализиб илини «НикIа литератор» бикIуси авторская школа абхьибсири ва бузахъусири. Илала бучIантала произведениебала «Савлила шала» бикIуси жуз дурабухъун.
Дарган мезла учительница Сакинат ХIяжиевани бу­риб: «ГIямрула кьисматли адам чина арукалра, вегIла нешла мез сеналра хъумартес асу­хIе­би­рар. Дагъистанна миллатунала пахрули бетаурти поэтунани нешла мезличи диги чула дахъал белкIаназир чедаахъиб. Илдигъунтазивадли ца сай Расул БяхIяммадов. Сунела назмулизиб илини лукIули сай:
«Нешла мез — дила давла,
БегIтани наб батурси,
Нана хIуливан нуни
МяхIкамбарес гIягIниси».

Халкьла хабурти дурчес ва илкьяйда сунени хабурти цахI­надирхъес Расул ве­хIи­хьиб­сири университетла студент вирухIейчивадал. Фольклорист сайливан Р.Бя­хIям­­мадовли сунени дучибти даргала халкьла мухIлила пагьмула произведениебала чумал жуз дураиб: «Даимси ла­ми», «Даргала халкьла ха­бур­ти», «Даргала халкьла пагь­мула зурхIяб», «Ур­­­кIила тимхъ».
Дарган мезличил илала сай-вегIти хабурти, повестуни, пьесаби ва назмурти кадерхурти гъалличирра имцIали жуз дурадухъун. ГIямарла Ба­­тирайла уличилси Даргала театрли «ГIянтIикIа» ва «КьутI­кьу­си кьисмат» бикIути пьесаби хIясибли, спектакльти кадихьиб.
«Расул БяхIяммадовла назмуртазир лер хIулби черасес хIейрути даргала дубуртала гIянтIикIа вавнала тIемра, хIяна хIурхъала дяхIила умудешра, янила дугIбала кьяркьдешра, нешли уршилис бучIуси лайлала малхIямдешра ва дигила мурхьдешра», — буриб Зайнаб Рабадановани.
Расул БяхIяммадовла про­из­­ведениеби урусла, булеги, къумукъла, кIарахъала, лез­ги­бала, табасарантала ва цIа­хур­ла мезаначи шурдатурти сари. Илини урусла ва Дагъистанна поэтунала назмурти дарган мезличи шурдатур.
Педагог сайлин Расул Му­сае­­вичли 9-ибил школала бу­чIан­­тачил кункли уржибси бархбас кабизахъур, адамла гIям­рулизиб нешла мезла кьад­риличила, сунела гIямрула ва творчествола гьуниличила бу­риб. ГIур дурхIнани дахъал та­машала суалти дедеб. Ил­дас, къалабахIейкIули, таманти жа­вабти дедиб педагог-пи­са­тельли.
Литературализи халаси пай кабихьни багьандан писа­тель «А.Чехов. 1860-1904», А.Пушкинна уличилси «Девлис ва бузерилис мардешлис» медальтачил ва «Россияла цIуба къургъи» бикIуси Халкьанала гьалмагъдешла ХIурматла лишайчил шабагъатлаварибси сай.
Даргала писательла произведениеби руркъули сари республикала школабазир, педагогический колледжуназир, университетуназир. Илди кадерхурли сари Даргала прозала Антологиялизи, Даргала дурхIнала литературала Антологиялизи, Даргала поэзияла Антологиялизи, Россияла халкьанала ишхIелла биштIатала литературала Антологиялизи, Дагъистанна постсоветская поэзияла Антологиялизи, Россияла халкьанала ишхIелла прозала Антологиялизи, Россияла халкьанала ишхIелла драматургияла Антологиялизи.
Ил бузерила ва дявила ветеран сай.
КIинайс школала бучIан­та­ни Расул БяхIям­мадовла назмурти лерилрара-сера Дагъистанна халкьанала мезаначил делчIун. Пи­сатель тамашавиахъуб дурхI­нани Дагъистанна мезаначил сунела назмурти хIя­­сибли дел­чIунти далуйтанира.
Ахирличир писательли шко­лалис ва дурхIнас сунела жу­зи пешкешдариб. Балбуц ур­жиб­дешла гьавличиб бетерхур.