Нушала биштӀати…

Майличиб Каза­нь­на 175 ибил гим­на­­зия­лизиб кахси анцӀ­­б­укь кабикиб.
ГIядатла бархӀи сабри. Май­ла байрумти тамандиублири, биш­­тӀати ва халати чула вя­ша­­­­тӀайзи абархилри. Нешани «биш­­­тӀати чарбухъунхӀели, се­гъуна беркала бирусил» пик­ру­ма­зибри.

Ам­ма илдала биштӀатас хӀе­рикун беркес имкан­хӀе­ба­кIиб. 19 дусла жагьси уршили верхIел дурхIя ва кӀел учительница кабушиб. «ИштяхӀдухъи, ка­­бушира», — илкьяйда ви­кӀул­ри Ильназ. Илгъуналис адам сай или бурес вирулира ахӀенра: жагьли­ левай, сунела гӀям­­ру заядарибси ва 9 адамла гIям­ру къябаибси. Сегъуна адам ви­­­­руси илгъуна?
Уркъбирхънилизибадра пай­­да агара. Секьяйда илгъуна анцӀ­­букь бетаурал пикридухъес чебиркур. Сен ил жагьсини шай­­­тӀунтала уюнти гIердуциба? Ар­гъесли ахӀен… СенахӀенну Ильназ викӀулри: «КӀел баз гьалав шакикира ну аллагь виъниличи». Илцадра кахти ва бунагьлати дугьби дурили гӀергъи, ил абдал ахӀи, чи вируси? ХӀе­биал­ли, бекӀла мехӀелизиб се­гъуна-биалра нукьсандеш бурги илала. Духуси, аргъала лерси адамли илкьяйда хӀебуру, ва чилалра гIямруличи чябхъин ду­ра­хIе­бур­­кIу.
Сели, гьатӀи, илди абдалдеш акӀахъубти? Илала акӀуб­хӀей­чирад леррив яра сели-биалра дакӀудиахъубтив? Ди­ла пикрили, гьаннала зама­на да­хъал секӀал лер адам гьа­мад­­­ли абдал­вирахъути.
ХӀера, чумал бархӀи гьалаб Да­гъистаннизиб сагаси, кахси хабар тIинтIбиуб. Унцукульла район­на Шамилкъалализирадси 7-ибил классла рурсили сунезибад сунени бебкIа барилри. Илала дневник белчӀунхӀели, «учительти кабушес», «школа барг­бердахъес», «бебкIа барес» ибти ва цархӀилти пикруми гьаргдиуб. Специалистунал­а пикри хӀясибли, илдигъунти­ пикруми акӀахъубли сари Япо­­нияла «аниме» бикӀути биш­тӀа­тала мультикунани. Гьаннала замана гьарли-марли ахтар­дихӀедарибти, ил­­ди биш­тӀатас чедаахъес асу­­би­ру­тил-ахIенал, илдала вайси асар лебал-ахIенал бел­ги­хIе­ба­рибти дахъал мультфильмаби ва киноби лер. ВиштӀаси илдигъунти, лайикьагарти мультфильмабачи хӀе­ри­­кIал­ли, абдалвирули сай.
Наб ишаб се бурес дигулра? БегӀ гьалабси яргализиб, бегӀ­тас биштӀатачил им­цӀали замана буркӀес чебиркур. Бахъли биштӀатас телефон яра компьютер асили, ся­гӀятунадли илди хӀяз­табиркьахъес, дигусиличи хӀер­бикIахъес балтули саби, се­гъу­­налра хӀеруди агарли. Амма биштӀатачил халаси замана буркӀес хIяжатси саби. Телефонтани ва компьютертани биалли, бегӀ­та­ла мер хIебурцу.
Гьанна Интернетлизир да­­хъал гӀягӀ­ни­агарти секӀал лер­хIе­ли, дурхIначи хIеруди гьа­тӀиралра имцIабарес чебиркур. Чили бала, белики, Казаньнизивадси жагьилра илгъуна агиличи хӀерки, эгер бегӀтани ва мугIяллимтани заманаличиб илала бяркъ-кабизличи пикри бяхӀчиаибси биалри. Белики, илдигъунти тяхIяр-кьяйда далдуцибти диалри, Шамилкъалализирадси риштӀаси рурсира гӀяндхӀерикиши. ГӀурра илкьяйда «белики» хӀейкӀес багьандан, биштӀатачил зумали ихтилатикӀес гӀягӀниси саби, илдала хӀял-тӀабигӀят кадилзнилизир жигарла бутӀакьяндеш дирули, чебетаахъибси ва лайикьси бяркъ бедлугули. СенахӀенну биштӀати – нушала челябкьла саби.