Сабурла дубурагъуна

Нушала шила мякьлаб халаси шури леб. Илабси ахъсигъуна мерличи мурталра чIакни кади­рутири ва илди чедаэс нуша диш­тIа­хIели дашутири. Илди лерилра цагъунти хIедири, цацадехIти халатири, лерри диштIатира, ургабси халадешлара. ЦархIилтазибадли декIарбулхъуси халаси ва жагаси ца чIака кабиалри, ил арбукьяйчи иличирад хIулби черасес хIерираси. Ил гьачам арцурли арбукьялри, гIур хIебакIесгу или урухкIусири. Белики, илди дахъал ва цаличи ца мешути дурги, амма ца саби или гьанбиркусири наб. Илала бугаси хIерли ва гьайбатли тIинтIдирути дуклумани наб дила дудешла сипат гьанарахъусири. Дила дудеш ГIямарла тяп ил чIакала дуклумигъунти супелти ва саркъибси хIер дири. Иличиб жагаси сипат гIур хIебургар или гьанбиркусири. Амма хатIарикилра…

2001-ибил дуслизир ну «Замана» га­зетала редакциялизир рузес рехI­ри­хьибсири. «Замана» газетала бекI редактор ГъазимяхIяммад Юсупов сайри илхIели. Илала куц-кабиз ва сипат наб илцадра гъамтиван дилзулри ва, гьар ил чеибхIели, дила уркIи ца гIяжаибли ламбулхъулри.
МяхIячкъалализи гечриубли, «Замана» газетализир рузескариили дусцадхIи дикибхIели, дила дудеш кьисматли нушазивад хабарагарли кевасиб. ИлхIели неш ребкIибхIейчирадли 10 дус дикилри. Дудеш агарвиубхIели, наб дунъя тамай бацIкабухъунхIеливанри. Дила гIямрула илди лергIер пашманти бурхIназиб кьисматли ца савгъат гьалабихьиб, Гъа­зимяхIяммад ЖабрагIиловичли наб маслигIятбирусири кьакьахIерикIахъес ва сабурбирахъес. Ил кабинетлизи ухIнав­хъаллири, дила дудеш зубразивад кацIили ну паргъатрирахъусиван билзи, хIябилра илала сипатра гъайла бетуцра мешутиригу дила дудешлайчи. ИлхIейчивадли ил дила дудеш сайсиван билзи. Дила дудешлагъунти дугати масхуртани гьатIира ил дила уркIилис гъамсили ветарахъулри. Иш дунъяличиб кIел лебгIеб цаличи ца мешути адам алкIути саби бикIар, дила дудешличира ГъазимяхIяммадличира ил далил хасси биъниличи дила ташмишдеш кахIелун.
Бурули бирар, гIяхIси адам тухум хIей­алра, адамтани чула гъамсилизи халиру, вегIла тухумра вайси виалли, ил валуси ахIен бикIар или. Белики, дахъ гIяхIти ха­­сиятунира баркь-бацра сархIелира имцIали ГъазимяхIяммад ЖабрагIилович наб дудешван гъамсили ветаур ургар. Ам­ма лебилра хIянчизартасра ил набван гъам­си виъни нуни кIинайс аргъира. Илала хIянчизартачи сунела дурхIначиван уркIи изусири, илди гьар шайчибад гIеббуцес къайгъилизив вири.
Ну редакциялизи рузес ракIибти бурхIназир Запир Харбиловли бурибсири: «Илгъуна гIяхIси редактор хIейалри, чи сайри ишав узуси, илгъуна камси алапара кайсули. Илини адамла уркIи бамкьахъес ахIенну, гьачамалра чизилра хIейгибизесил ца гъайялра бурибси ахIен. Ил сабурла дубурагъуна сай».
Гьарли-марли, сабур-яхIла дубурагъунари нушала ГъазимяхIяммад, имцIали илала сипат азадси ва хамси чIакалайчи мешуси биаллира. Ил сунела пагьмула дук­лумачив Дубуртар Улкала бегIлара ахъси кьякьличи ваибсири ва бугаси хIерличил адамтала гIямрула лерилра ша­луби хIя­сиб­дирес балусири. ЦацахIели гьан­бир­­кур адамлизир илдигъунти черяхI­де­­шуни лерхIели, чIакнасра илдас гIер­даэс халаси манзил хIяжатли бур­гар­ или. Гьарли-марли, ба­хъал­ адам­­тазир гьарил секIал ахъ­с­и даражаличир хIедирар ГъазимяхIяммадлизирван.
Илдигъунти адамти азир дусла бухIнаб гьачам алкIути саби или бурули бирар. Илала хасиятуназирадли наб бегIлара гIяхIдилзи: халахIерхни, ну чеваабая хIейкIни, пахру-хамдеш агни, адамтачи дигили ламикIни, …
Редакциялизи иштяхIличил рашес, дигиличил бузерилизи ихъес, илкьяйдали гIяхIси руководительла кумекличил гьаларяхI рашес гьуцIли рираси. Ишар набчилацун ахIен гъай, редакцияла къу­гъаси авид тяп хъалибаргван уржахъиб ГъазимяхIяммад ЖабрагIиловичли.
Бузерила бархIи таманбиубли, цар­хIилти чула хъулрази арбашухIелира, Гъ.Юсупов сунела кабинетлизив газетала бяхIяначи вяхIчикайкили вири. Ил мурт хъули арвашусирил чилилра чехIейи, сенахIенну ил сезаманалра сунела кабинетлизив лукIантази ва дучIантази вархили вирусири. Савли сецад жявли дакIахIелрира хIянчилав ил узули чейусири. БегI гьалаб наб гьанбикибсири илала гIямрула юлдаш гIяхIси хIерургар, сенахIенну илини имцIаси замана хIянчилаб буркIулрину. Илала гIямрула марси гьалмагъ Па­тIи­матличил тянишриубхIели, илдигъунти пикруми бекIлизи адацIни багьандан, наб цIахбизур. Ил лергIер гIяхIти хIял-тIабигIятла, малхIямси ва кабизалачерси адам сари. Илала мякьла викибсини ил секIал аргъеслири. Илдала хIябалра дурхIяра адаб-хIяя ахъти, бузерилизибад гIелумхIебилзути, адамти-ургаб халаси хIурматличил пайдалабикIути саби. «Илгъуна хIя­лалси кулпет лебхIели уили сай нушала бекI редактор илкьяйда гIямрула бархьси дякьра чеббикIили, сунезибад цархIилтани гIибрат касесли, умутчевли гьалавяхI вашуси», — пикририкIира ну. Ил секIал якьинбиуб ГъазимяхIяммад ЖабрагIиловичла урши Арсен газеталис бекIдеш дирес вехIихьибхIели. Дудешла бархьдешли ламбикIуси дякькад вашули, илини ишбархIила сагадешунира сунела бузерилизи духIнакаили узули, коллективлис бузерила гIяхIти шуртIри акIахъуб. ЦацабехIти руководительтаниван халадешличил хIянчизартачи май­майхIейкIар, коллективличил уржили, хамдеш агарли, сунечи хъарси ахъси даражаличиб бирес даимиубли сай. Нушала хIянчизартани цауркIли тикрарбирули бирар, нушала игъбарлис иш пергер хъалибаргличил дузес кьадарбиуб или.
Илкьяйдали цахIнаб уржили 30-40 дус бузули калунти хIянчизартазивад гьанна редакциялизив чилра кали ахIен. Илдала мерличи жагьилти, зярхI­ти цIакьаначилти хIянчизарти бакIили саби. Илдани республикала газета ахъси даражаличиб биахъес чула цIакьанира къайгънира ахIерадирули ахIен.
Редакцияла хIянчизартани мурталра ГъазимяхIяммад ЖабрагIилович гьаниркахъули вирар, ва илини чула гIямрула бетуцличи гIяхIла шайчи барибси асарличила дахъал баянти дуру. Дила гIямруличи барибси асарличила ва дила санигIятлис ил багалавиъниличила гьанхIебушес хIерирус. Бархьси саби, чинаб-дигара саби гIяхIти бетаурли, цархIилтала баркьудлуми датIес дигути бахъал бархкьяби бирар. Нура илгъуна балагардешли ца шайчир ратурси ахIенри. Амма кабизалачевси, бархьдеш гIямрула байрахъли бетаахъурси, дубурлан яхIли жагаварибси редакторли илдигъунти чедетхIеибдешуни итмаданал агардирутири коллективла духIнар. Илини гьарил хIянчизарлис бархьси ва кагибси кьимат бедес балусири, ва гьар шайчивадли ил гIевурцусири. Илини белгиси гьуни гIеббурайчи, нура васвасрикIули лералри бархьли санигIят чеббикIилрара или. Илис гьаларра 15 дусличирра имцIали журналистикализир рузули кали риаслира. Нушала бекI редакторли сунела хIянчизартала гIямрула ва бузерила гьарил шали гIяхIил далутири, гьариллис лайикьси гIякьлу, насихIят гIердурутири. БегIлара дигесири, илини челябкьлаличи умутуни минадирни, бузериличи иштяхI алкIахъни, вегIличи вегI вирхахъес бурсивирни. Илгъуна руководительличил цархIил тяхIярли узесра хIейри. Бурги иличи мяштIбикIули, кьясдешличил хIербикIутира, амма илдигъунтани чула гIямрулизиб гIелакабухъундеш ва дагьрила сяйдешцун сари дагьардирахъути. ГъазимяхIяммад ЖабрагIилович кайзурси дубурлан виъни даргантаницунра ахIи, Дагъистанна миллатунала бахъал вакилтанира балусири. Ил сегъуна чевяхIси журналист ва пагьмучевси писатель сайрил гIячихъбирар илала жузи ва газетабазирти белкIани делчIалли. Илини сунела кагибти баркьудлумачилцун ахIи, белкIаначилра адам хIялалсили, вархьсили, дигичевсили, марсили, виахъесра живирусири.
РиштIахIели ну пикририкIаси поэтуни, писательти ва журналистуни хасси тяхIярли ва гIядатла адамтачибадли гьарахъли хIербирути бургар или. Илди гIядатла адамтазибад дурабулхъни чинабад балусири нуни? ГъазимяхIяммад ЖабрагIилович адамтала ургав чеиб­сини ил илцадра ахъси даражала журналист ва писатель виъни багьесра гьамадси ахIенри, сенахIенну ил уктемдеш-халадеш агарсири ва халкьличил дебали валикибсири.
Дила гIямрула дякь назикбиубхIели ва кьисматла бяхъяни зумадиубхIели, ил­гъуна руководительличил рузес кьадарбиъни нуни ди­ла халаси игъбарлизи халбирулра. Или­­ни барибси гIяхIдеш нуни мицIирли ле­­ралцадхIи хъумартес хIе­рирус. Ца­ца­хIели наб гьанару­ли би­рар гIямрула кья­чIи­кIуначиб, ба­ре­си хIе­балули дадкабизур­ти илини сабурличил лайикьси гьуни гIеб­бурули, билхI­ла­лизибадли жибхIни ду­ра­дилтIуливан, гьалабяхI бикутири или. СенахIенну, да­хъал хIяжатагарти гъай хIедурили, илини адамлис бегIлара гIягI­нисигъуна гIеб­бурусири. Илини гIеб­бу­рибси дякьличивад вашуси сеннира че­вул­кIуси ахIенри…
Илгъуна гIяхIгъабзачила сецад делкIалра, сеннира бегIлара кьиматчебси ва сунечи лайикьси убкали саби или гьанбиркули саби, сенахIенну илис кьимат абаахъес вируси ахIен. Ил гьарли-марли чевяхIси дарган сайрину.
Чекайзурли узули, пергерти гIямру деркIибси цIудхъран гIяхIгъабзала бузери улкалира ахъли кьиматлабарибсири. Илис Дагъистан Республикала культурала урибси хIянчизарла у бедибсири ва Гьалмагъдешла орденничи лайикьикибсири. Дахъалри илис дедибти ХIурматла Грамотабира, амма илис халкьли бедибси ахъси кьимат бегIлара халаси шабагъатри.
ГъазимяхIяммад ЖабрагIиловичли су­нела бузерила цаибти гунзри мугIял­лимли узули кацIибтири. 1968 ибил дус­лизив ил «Ленинна байрахъ» газетала редакциялизив тилмажли узескайибсири. Узиб ил Дагъучпедгизлизив даргала изданиела заведующийли, дурхIнас хас­барибси «Лачин» журналла редакторли.
1993 ибил дусличивадли сунела гIямрула гIергъити бурхIначи бикайчи ГъазимяхIяммад ЖабрагIилович «Замана» газетала бекI редакторли узусири.
Арсенни ва Юсупли дудешла сани­гIят чеббикIиб. КIелра уршира рурси Зуренатра чула хъалибаргуначил хIулкIули хIеркабирули саби. Арсенна виштIалгъуна уршили ГъазимяхIяммадла у бихули саби. Илинира ил у Дагъистанна бегIлара ахътигъунти дубуртачи баайчи ахъбурцниличи дирхехIе.
ИшбархIи ГъазимяхIяммад Жабра­гIилович акIубси бархIи саби. Сунела дигуси хъалибаргличил ва коллективличил ишдус сай 80 дус вирнила юбилей дураберкIес илис кьадархIебиуб. Ил чумал дус гьалав итил дунъяличи арякьун. Амма ил редакцияла агьлули даимлис хъумхIерту.