РухIлашал давлачебси…

Къуппала жяв за­манала та­рих, куль­ту­р­а, гIя­да­туни, фольклор гьа­ла­­дир­хьу­си жузла, къугъали дал­кьа­ахъурти, зур­хIябла ран­га­нани лямцI­ди­кIу­ти бяхIяни мяхI­­камли са­дир­хъули, дучIули, бухI­набуц­ли­­чила пикриикIули, адамла хIяз­духъести су­ра­туначи хIе­ри­­кIули, чумал сягIят хIяй­­ран­н­и калунра. Бабза, 870 бяхI­ли­чил­си жуз палеонтолог, ар­хео­лог, жур­налист, фоль­­клорист, поэт ГIиса ГIямаровли цала­бя­­хъи­­ли сай.

ПасихIти пикрумани, наси­хIя­тунани гIеб­бугьуси духуси жузли ну тамашавиахъубра. Жуз бел­чIи, илис бархьси кьимат ка­батес багьандан, чумал баз хIя­жатдиркур. Иш гьакIлизиб дила пикри жуз цалабяхъес 20 дус харждарибси автор ГIиса ГIисаевичличила саби.
Жуз белкIес багьандан сегъунти адаб-хIяя, яхI-сабур, гъира, иштяхI, мардеш, жа­­ваб­кардеш, вегIла мер-мусаличи диги гIягI­­нили? Илизи шанданра гIяшул шурира дархдикили дурги. Илала гIякьлу-дагь­ри­­личила, па­сихI­дешличила, гъай­ла ус­та­деш­­личила, рухIла давлаличила саби наб бурес дигуси.
Жуз цалабяхъес багьандан, ГI.ГIя­ма­ров­ли гIяхIцад къиян-жапара, бамсриагарти бурхI­нира, гьанкIагарти дугурбира, бугIярдеш-ванадешра дя­хIяур. Къияндешунас ил му­кIур­хIекIиб, иличи ургIебли, ил­­дани автор гьатIира чIума­ва­риб.
Марлира, халаси гъира-иш­тяхIличил, мурхьти дигили­чил духули белкIунси, 20 дусла берхъибси сабухъ саби ил жуз. «Къуппа – анкъи дила ахIерси» рухIлашал давлачебси жуз саби. Авторла сегъуна сархибдешал?! ГIиса, хIела кьаркьайзир Тилбай ва Талку дубуртазирад гIякьлура дагьрира минадиубли дуили сари.
Чумал гъай жуз цалабяхъниличила. «Къуппа – анкъи дила ахIерси» бикIуси жуз ишхIелла художестволашалти тIалабуначи дебали балбикибси саби. Ил цалабикили саби вер­хIел бекIлизибад: шила та­рих, культура, гIядатуни… Палеонтологияла, археологияла сагали даргибти экспо­на­ту­начила гъайбикIуси бу­тIали гIяхIцад мер буцили саби – 117 бяхI. Ил жуз белкIес хIей­ри палеонтология, археология хIе­далусини. Илди ГI.ГIя­ма­ров­ли мекелли чедетаахъили да­лули увухъун.
Даргала халкьла, къуппакунтла мухIлила пагьмули ва сай-вегIти произведениебани халаси мер буцили саби.
Бурибти, машгьурти гIяхI­гъу­бзни къуппакунтличила суратуначил далкьаахъурли, гапла баянти гили сай.
ГIисани хьунул адамтира гьим­бу­кIа­хъили ахIен. Илдас халаси кьимат бедили сай, хаслира «неш-игитунас». ГIиса, жуз илцадра жагали каргьахъурли, къугъали балкьаахъес, Кубачивадли мургьи-арцла уста живаради ургуд.
Авторла бекIлибиубсигъуна мурад саби Къуппала жяв заманала тарих, культура, гIядатуни ишхIелла наслулизи гIерасахъни, илдази халкьла яшавла, рухIла давлала гIилму бяркъяхъни. Дургъбазир гъабзадеш да­кIударибти, Дагъистаннизиб, Россиялизи­б бурибти, хабардерхурти къуппакунтла гIям­руличил, бузериличил, гьунартачил гьан­нала жагьилти тянишбарни ва илдачибад гIиб­рат касахъни. «Къуппа – анкъи ди­ла ахIер­си» жуз дурабухъайчи, Зияутдин-Кьа­ди­чила ахIенси, цар­хIилтачила чилилра сел­ра ба­луси ахIенри. Баркалла биаб хIед, ГIи­са, нуша цархIилтала гIям­руличилра тя­ниш­дарнилис.
ЦIудхъурла лугъатличил гъай­бикIутала мер-мусаличир хъу­­бяхIруми, мукъри-сяхI­ба­туни дурадуркIниличила, гIя­датуни дузахънила хасдешуначила чебетаахъили белкIи сай авторли. Суратуначил балкьаахъни багьандан, жуз гапличи лайикьбикили саби. Жузлизир илди 500-личирра имцIали лер. Тамаша саби жузлизир II, III, IV, V, VI, VII, VIII, X-ибти даршдусмас гьаларти суратуни лернира.
Леб, илкьяйдали, жяв заманала халкьли бузахъули калунси тамашала сягIят-календарь, сабира 2000-ибил дуслизиб Талкула дубурлизиб баргибси. ГIиса варх агарли, илизиб нушани селра хIебалехIе.
Дила гьалмагъ ГIиса ГIисаевич, ишдигъунти дабза, мурхьти гIякьлумани ва насихIятунани парчдикIути жузи лукIахъес Аллагьли хIед шандангъуна арадешра, гIямруличи гъирара, духъянти, талихIчерти, берхIила нурван лямцIдикIути гIямрура кьадардараб! Амин!