Зарал халасив яра пайда?

ЧеалкIуси наслу бархьси

бяркъличи бурсибирнилизи

пай кабихьни – гьарилла чебла саби.

ГIергъиси замана халкьла гIямру телефонтачил ва цархIилти гаджетуначил цIацIали дархдаси сари. Ил анцIбукьлис жура-журала шуртIри сабабли детарули сари. ХIукуматла мераначиб бузути халкьла хIянчи электронный тяхIярличи шурдатули сари, газетаби ва журналтира ил жураличи шурдатес къайгъилизиб саби. Пикридирули сари дурхIнас электронный тяхIярла дневникуни, жузи ва школаби. Илдигъунти школабази жузи, тетрадуни ва цархIилти гIягIниахълуми дихес хIяжатдеш агара. Ца планшет яра ноутбук саби гIягIниси.

Нушаб илгъуна тяхIяр гьамадбилзули саби. Сен? СенахIенну, шел-урегал жуз дихесван ахIи, ца планшет касес гьамадли саби. Амма илини хIулбала шалалис бируси заралличи нуша пикридулхъули ахIенра. БиштIати дурхIнала пикри битIикIути дахъал цархIилти вяшатIалара хIисаблизи кайсули ахIенра. Жузлизибад пайдаласицун саби дурхIнани кайсуси, планшетуназибад биалли?…

Иличи че, дурхIнас пикрибикIес дигули ахIен. МугIяллимли хъарбарибси хIянчи бусягIят Интернетлизи хьарбаили бургули саби. Илра дебали вайси анцIбукь саби. ВиштIали левай дурхIя сунела пикриличил вяшикIес бурсивиалли, ил гIякьлу-дагьрила шайчив кагибсили ветарар. ЦархIил шайчирад пикридухъахIелли, телефонтазибад пайдара леб. Масала, цацабехIтани хъули кабиили яра маршруткаличиб аркьуси замана телефоннизирад хIянчи дарес бирули саби. Бахъал леб илдала  кумекличибли вачар-чакар дузахъутира.

Халкь-ургаб бархбас бузахъес вирнила шайчибра ил багаласили бетарули саби. Гьалабла заманаван кагъурти делкIи, вахъхIи жавабличи хIерликахIейрули, бусягIят гIягIни баресра имканбикIули саби.

Илдигъунти гьамаддешуначи нуша бурсикадирулра. Сегъуна-биалра суал акIалли, итмаданал Интернетлизи хьарбиулра. ХIушала пикрили, телефонти ва гаджетуни  халкьлис зараллатили детарулив  яра илдазибад кайсуси пайда имцIасив? …

Зараллатилизи сен илди халдирулра, сенахIенну дахъал хIяжатагарти ва къадагъалати секIал Интернетлизир гьаладихьили сари. Иличи че, биштIати дурхIни вайнукьабани вайтачи бурсибирули саби. Илдала пикри бетIакIести дахъал шуртIри гьаладирхьули лер илар. БиргIякабирути гIуллухъабани, жура-журала сайтаначи чула баянти: адрес, уми, бегIтала уми, банкла картала номерти лукIули сари. Илкьяйдали биргIябиргибти дурхIнала ва бегIтала карточкабачирад арц дилгIули сари.

Челукьуси масъала биъни багьандан, нушаб иличила гъайдкIес хIяжатли саби. Хъулиб, школабазир ва ВУЗаназир ил шайчирти мяхIкамдешла дурсри кадирхьни лайикьли саби. Чуйна бурахIеллира, биштIати дурхIни – нушала челябкьла саби. Ил багьандан чеалкIуси наслу бархьси бяркъличи бурсибирнилизи пай кабихьни – гьарилла чебла саби.

П.Шахова