Мурталра уркIиличи башусири, сунела гIямрулизир цархIилтачила гIяхIси гъай бурес гIелумхIерилзуси дила нешличила гьачам биалра сунечилара белкIес лайкьсири кьалли, или.
Савли неш сунес дигуси хIянчила, редакциялизи раэс гьалакрикIар. БархIехъ рурсбачи зянкърикIар (уршби биалли, сунечил ца юртлизиб хIербирути саби), сенахIенну гьарахътачила пикририкIар, гьарилличила уркIи кьакьабикIар.
ГIяхIси хабарла бакьес гьуцIли рирар: жагаси баркьудиличила, хIялалси бузериличила, чихъти сархибдешуначила. Сегъуна-биалра гIяхIси адамличила, мягIничебси анцIбукьличила бакьибхIели, сунела дигуси «Бархьдешла гьуни»-лизиб чебетаахъили белкIунси макьалалис мер бургу. ГIямрула гьундуразибад бархьдешла гьуни чеббикIили, сарира иларад хIялалли, кагили, кабизалачерли ганзрикIар.
Ил дила неш сари — Маллаева ПатIимат ШяхIбановна, «Бархьдешла гьуни» газетала бекI редактор, Дагъиста рурибси культурала хIянчизар, яхIчерси дубурлан хьунул адам.
Дила нешла бузерила гьуни 18 дус риубхIели бехIбихьибсири, райком КПСС-ла машинисткала къуллукъличибад. ДГУ-ла филологияла факультетлизи заочно карерхурли, ил цазаманализир «Ильичла гьуни» (гьанна «Бархьдешла гьуни») газетализир селькорли рузес рехIрихьибсири. Илини «Ленинна байрахъ» газетализира сунела декIар-декIарти белкIани ва макьалаби дархьес бажардириркусири.
1982 ибил дуслизиб пагьмучерси журналисткала белкIаначи «Ленинна байрахъ» газетали (бусягIят «Замана» газета) пикри бяхIчиаиб ва Ахъушала, Лавашала районтазир собкорла хIянчи дирахъес хъарбариб.
20 дус ПатIимат Маллаевани илаб хIянчи бариб. Илини гIяхIцад пергер дубурлантачила бучIантази буриб, дахъал анцIбукьуни, халкьла гIямру, илдала челукьути масъулти ахъдуциб, дархибдешуначи пикри бяхIчиаиб. Къиянти суалти арзес гьуни кабихьиб. Гьачамра, гьанбиркур, тукейзи рухIнарухъунхIели, илабти адамтала ихтилатлизибад нешли ца пулан хьунул адамли убай рурси дебали вайтIа хIеррирниличила, инжитрирниличила багьурли сари. Итмадан рархьли иличи рякьи, бурили сари: «ХIуни их риштIасиличи, неш ребкIили гIелар калунси рурсиличи, иманагардеш дакIудирадли, нуни газетализи белкIи, хIу цIахкарирахъури», — или маймайрариб ил хьунул адам. Марлира, унрубани неш рякьи гIергъи рурсила биса камдиъни, жагати палтарличил ил регIрарни хIясиббариб. 1990 ибти дусми сарри, улкара бехъубли, хIукуматлира биштIатачи, цIуръабачи пикри бяхIчихIейуси замана. Закон хIясибли масъала арзес бухъянбилтIухIели, нешли кьаламра кIапIира някълизи дуцили, бархьдешлара адамдешлара шайчир рургъулри. «Бареси хIебалухIели, балуси бирен,» – рикIули рирар неш.
1999 ибил дуслизиб Дагъистайчи халкьани-ургабти къачагъуни чебухъунхIели, неш Лавашала районнизи илди анцIбукьуначила белкIес, халкьлизи бархьдеш аргъахъес раши. Лавашаб хасси штаб абхьилри, больницализи бяхъибти солдатуни бикулри. Гьундурачир танкаби, машинаби сарри..
Гьарли-марси журналист ВатIайс къиянбухъунси замана шайчив калес асухIебирни иргъули, ПатIимат Маллаевани итхIели бургъантас гIеркадаибти гъабзадеш дакIудариб.
2003-ибил дуслизир ПатIимат Маллаева Ахъушала районна «Бархьдешла гьуни» газетала бекI редакторла хIянчиличи шуррухъун. Бурес чебиркур, Совет хIукумат бехъубси замана районна газетала хIянчира тIашкабизур; ваяхIра, хIянчила гIягIниахълумира ита-иша дикиб. 2000-ибил дуслизиб дила дудеш МяхIяммад Ванатовли, сайра гIяхIцад дусмазив журналистли узули калунси, районна администрацияла кумекличил «Ильичла гьуни» редакция сагабарили бузесаиб. Ца-чумал дусла гIергъи сунела гIямрула рархкья ПатIимат Маллаевачи «Бархьдешла гьуни»-ла бузери даимбарахъес хъарбарили, сай пенсияличи арякьун.
ИтхIейчибад ПатIимат ШяхIбановнани уркIи-уркIилабад, жавабкардешличил ва гъираличил сунела дигуси санигIят — журналистика бузахъули сари.
Неш-дудеш барх 55 дус хIербирули саби. Илдани 8 урши-рурси абикьур, лебтазилра белчIуди касахъиб, гIямрула гьунчи дураиб. 2024 ибил дуслизиб Дагъиста Правительствола Председатель ГI. ГIябдулмуслимовли илдас » БиштIатас бяркъ бедлугнила ва хъалибаргла кьадри чебяхIбирнила шайчиб халаси пай кабихьнилис» Баркаллала кагъар бедиб.
Бурули бирар, виштIасилис бяркъ бедес хIейрар, вегIли гIибрат чехIебаахъалли или. БегIтазиб нушани чебиулра адамдешла, уркIи-хIялла гIяхIдешла, яхI-ламусла гIибрат.
Нушала хъулиб мурталра жузличи халаси пикри бяхIчиии. Гьар дурабухъунси жуз нушала хъулибси кьасиличиб багьарбири. Нушазир жузличи, белчIудиличи диги бегIтани адикьуртири.
Дахъал мас-хазна хIедучиб, амма нушаб, дурхIнас арц ахIерахIедариб: берк-бержлис — арали диахъес, ва жузлис — рухIлашалси давлаличи дегIдиахъес.
Дила хала неш (нешла неш) Аминат — малхIямси, кагибси, гьарли-марси, динна кьанунтачи чекаризурси адам сарри. Илини неш гIяхIсиличи хьулрикIахъес, Аллагьла уркIецIиличи хъарихъахъес бурсирариб. Сунела гIямрулизив хIялалси бузериличил хIериубси, сецад гIяхIти хIянчурбачив калалра, хIярамдеш хIедарибси адам сайри нешла дудеш ШяхIбан Маллаевра. Илизирад нешли гIерасиб бузериличи диги ва кабизалачердеш.
Нушазирра, сунела уршби-рурсбазир, илди къиликъуни адикьес къайгъибирули сари нешли.
Гьарил адамлис сунела неш бегIлара жагасира, духусира, гIяхIсира рургар. Биалра, наб дигулра нешла хIял-тIабигIятлизир лерти ца-чумал къиликъличи пикри бяхIчиаэс. Цаэсилгъуна, нешла уркIила сахаватдешличи. Нешлис дибгIян-хъяшти, пайдаагарти авара хIейгахъу. Илини гIяхIяйс сунела лебси гьала кабирхьу, чисалра вайти дяхI кахIедурцу.
КIиэсилгъуна, нешла яхI-сабур гъабзалагъунти сари. Я гIямрула къияндешуначи, я адамтачи, я кьисматличи зигархIерикIар. УркIи-уркIиларад Аллагьличи хъарихъули, гьар секIайзиб гIяхIсицун чебиули хIеррирар неш, сари-алавтасра уркIилизибси умутла ва жагадешла шала пешкешбирули.
Дила жагаси, ахIерси, гIязизси неш!
Аллагьли гIерруцаби, ара-сагъли калаби, дигутани разирираби, хIулкIули, разили хIерриаби! Баркалла рикIулра хIу лернилис, гIямру гибнилис, гIямрула гьарзаси дякьличи нуша дураънилис.
Марьям Ильясова