ТIагьир Расулович Балгъуев Дахадаевла районнизив, ахъти дубуртазиб мерлабиубси ГIяштила шилизив, берхъибси хъалибарглизив, 1967 ибил дусла январьла цаличив акIубси сай. ГIямрули гьарил адамлис имтихIян гьаладирхьули дирар, амма гIяхIти адамти къияндешунани гьатIира цIакьтили бетарахъу. Илала дудеш школала мугIяллим сайри, неш колхозлизир рузусири.
1974 ибил дуслизив, ил ГIяштила школализив учIес вехIихьиб. Школализиб белчIуди хъараахъурли МяхIячкъалализи гечиуб ва 1985 ибил дуслизив ДГПУ-ла англо-географический факультетлизи учIес керхур. БелчIудила дусмазив ТIагьир Балгъуев гIярмиялизиб къуллукъбарахъес живарибсири. Илини 1985-1987-ибти дусмазир Афганистайзир кадикибти дявила анцIбукьуназир бутIакьяндеш дариб.
ГIярмиялизивад чариубхIели белчIуди даимбарибсири. БелчIуди хъараахъурхIели, МяхIячкъалала 3-ибил школализи учительли узахъес вархьиб. 10 дусра-сера школализив географияла ва англияла мезла учительли узули калун. 2002-2017-ибти дусмазив ДГПУ-лизив физическая географияла кафедрализив преподавательли, ассистентли узули калун. Илкьяйдали географический факультетла деканна, бяркъ бедлугнила ва социальный бяхIчибизла шайчивси заместительла къуллукъунира иличи хъардикиб. Физическая географияла кафедрала заведующийлира узули калун.
ТIагьир Расуловичли 2008-ибил дуслизиб ДГПУ-лизиб спортивный туризмала «ГЕОТУР» бикIуси клуб акIахъуб. Илала гIергъи, чумал дус, физическая географияла ва геоэкологияла кафедрала заведующийли узиб.
ГIур ТIагьир Расулович, гьалав сай узули калунси, МяхIячкъалала дахъал шалубарси 3-ибил лицейлизив бяркъ бедлугнила шайчивси директорла заместительли узес вехIихьиб.
Дусми ардашуцад ТIагьирла бузерила устадеш ахъдикIутири. МяхIячкъалализив узули виалра, сунела биштIаси ВатIан хъумуртуси ахIенри, мурталра шантала, жамигIятла гIямрулизир бутIакьяндеш дирутири, къияндикибтас кумекчили вирусири.
ВиштIахIейчибад илис спортла шайчибси туризм дигахъусири. Мурталра абзаначир чедибдешунира шабагъатунира сархутири. Ишди бурхIназирра, Дахадаевла районнизир детурхути лерилрара-сера абзаназир илини бутIакьяндеш дирули сай.
ТIагьир Расуловичли Востокла шайчибси Кавказла (Дагъиста ва Чечняла) ахъти дубуртазир детурхути лерилрара-сера хIялумцIути экспедицияби хIядурдирули сай ва илдас гьуни чебиахъули сай. Базардюзиличи, Аддала-Шухгельмеэрличи, Шалбуздагъличи, Алахундагъличи, Ярыдагъличи, Рагъдайчи ва цархIилтира ахъти дубуртала бургачи ил чевяхIяхъибси сай. Илкьяйдали, Расул Балгъуевли халкьани-ургарти, лебилра Россияла даражала, регионнизир детурхутира гIилмула ва практикала гIяхIцад конференциябачир бутIакьяндеш дариб. Ил Россияла географияла жамигIятла член сай.
Лебилра Дагъистайзир нешла мезани ахIерадарес хIяжатли биъниличила гъай ахъдуцибхIели, ТIагьир Расуловичра шайчив кахIелун.
Гьанна чумал дус, илини сай учIули калунси школалис кумекбирули сай, бекIахъудилизир хIяжатдиркути ваяхI ва нешла мезла жузи тIалабдирули сай. Илини урусла-гIяштантала мезла словарь цалабяхъес ва дуракаэс халаси къайгъи бариб.
ТIагьир Расулович пагьмучевси адам сай или бурес вирар. Илини мурталра се-биалра сагаси пикрибиру ва гIяхIти пикруми гIямрулизир детурхахъули вирар. Ил пергерси, дахъал дусмазиб устадеш касибси педагог сай, илини Дахадаевла районна учительтас методикала шайчиб кумекбирули вирар.
Республикализиб багьуди ва бяркъ бедлугнилизиб кабихьибси халаси пай багьандан ТI.Р.Балгъуев ДР-ла багьудила Министерствола ХIурматла Грамоталичил шабагъатлаварибси сай. «Россиялизиб дурхIнала ва гIулухъабала туризм гьалабяхI арбикни багьандан» бикIуси михъирличи биршуси лишанра касибси саби. Илини, 2015 ибил дусличивад вехIихьили 2022 ибил дусличи бикайчи, гьар дуслизир, Россияла географияла обществолис диктант дураберкIес кумекбирни багьандан, Россияла географияла жамигIятла Баркаллала кагъурти касиб.
ТIагьир Балгъуевли гIяхIцад дявила бургъантала шабагъатунира касибти сари: СССР-ла Верховный Советла Грамота – 1988 ибил дуслизиб; ургъан-интернационалистлис СССР-ла Верховный Советла Президиумла Афганистан Республикализиб хъарбаркь бетурхахъухIели дакIударибти гъабзадеш ва асилдеш багьандан бедибси грамота (декабрьла 28-личибадси хIукму); Афганистан Республикала Президентла 1988 ибил дусла майла 15-личибадси хIукмуличил «Ургъан интернационалистлис Афганиста халкьла баркаллала медаль»; «СССР-ла Ярагъладарибти ЦIакьанас — 70 дус» бикIуси медаль; Афганистайзирад нушала Ярагъладарибти ЦIакьани дураибхIейчирад 20 дус дикнила хIурматлис дуракаибси «Россияла хIурмат ва чебяхIдеш ахъбуцни багьандан» бикIуси медаль. ТI.Балгъуевла гIурра дахъал шабагъатуни лер. Лерилра гьандушес хIейрар.
ТIагьир Расуловичлис спортра тIабигIятра дигахъу, ва лебилра сунела акьуси замана тIабигIятличиб буркIу. Илини назмуртира цаладирхъули вирар, къияндикибсилис кумекличира музаулхъан, гIяхIла шайчирти баркьудлуми детурхахъу. Сунела бучIантала ва барх бузутала, Россияла географияла-гIилмула жамигIятла ургав хIурматличи ва баркаллаличи лайикьикили сай. Илини кIел дурхIя халабаахъиб. Расул духуси, пасихIси, урехиагарси, пергерси Буркьун-даргала жамигIятла урши сай.
Мурад Алжанбеков