ЧебяхIси Чедибдешла байрам 80 дус бирнила анцIбукьличи хIядурдикIухIели, нушаб ил бархIи бакIахъибти, дявила майдайчиб чула жан кьурбандарибти чедибдешра сархили, дубуртази чарбухъунти гIяхIгъубзни — бакьланти гьанбушес чеблализи халбирулра.
Халали ахIенси Бакьнила шилизибадли дергълизи 48 адам арбякьунтири. Илдазибадли 28 багьадурли жан кьурбандариб ва чула шилизи чарбухъес кьадархIебиуб. ЦацадехIти хъалибаргуназибадти кIикIел ва хIяб-хIябал урши калун дявила авлахъличиб.
Дявтазибад чарбухъес кьадарбиубти бакьланти даршуси бузерилизи ахъибтири ва дахъал сархибдешуни диахъубтири. Дявила майдайчир гъабзадеш чедаахъиб ГIяммай ГIяхIмадовли, ГIяллай ГIямаровли, МуртазагIяли ИсмягIиловли ва цархIилтани.
Наб ишаб гьанбушес дигулра ГIяммай ГIяхIмадовли дураберкIибси гьунарличила.
Илини гьанбиркахъули вири: «Сагаси Дусла байрамла дуги сабри. Алавчарли чебихьи лехIдешри. ХIеркIла дублаб нушала тупала батареяли мер буцилри. Чумал бархIи гьалаб кабикибси дявила гьужум таманбиубхIели, нушала командованиели гIеладяхI гIяскурти ардукьяхъес ва сагати мерани дуцили, дебадиахъес хъарбарили буилри. Амма ил буйрухъ нушала командирличи баили ахIенри. Нуша чиналра хIедякьи, лерси мерличир калунтири ва дивизия гIелабяхI арбукьниличила нушани селра балуси ахIенри. Ит дуги — байрамла дуги биъни багьандан камси шадлихъра дураберкIили, лебилра солдатуни паргъаткабиубли, гьанкIлизи бертурлири. Се сабрил челукьуси лебли, дила гьанкI бемцIурлири. Дугила кIиибил байхъайзив кIапIси хандакьлизивадли дуравхъунра. Алавси лехIдешлизиб хIеркIла шайчибадли бузуси моторла тIама чебихулри. ХIеркIличира дирихьла кIана чебихьири. Илар рахли шалми чедиэскадииб. Ункъли хIеризурхIели, хIеркIличибадли лябкьули гами чебаира ва немецунала гъайла аргъира. Селра пикрибарес замана аги, пушкаличивяхI дуцIухъунра ва иртес вехIихьира. Гамиличирадли вяв-чIярла тIамри адердиб. Илабадлира иртес бехIбихьиб. Дила тупала хIярхIубани гамиличир цIара гавра ахъдиахъублири. Урегалра тупала чахъма касили, хIеркIлизи лайдакIира. ИлхIели лодкабачиб душманти нушачибяхIли лябкьулри.
Ну хандакьлизи ухIнавхъунра ва бургъанти чебаргъахъес багьандан вявикIескайира. Дила ва тупала къяйкла тIамрани илди итмаданал чебаргъахъиб. Командирли анцIбукь селизибал ахтардибариб.
Нушани илхIели душмантачи цIа чекьурра ва гамиличил дарх кIел лодкара хIеркIлизир кагIиб. Командирли буйрухъбариб гьарахъли ахIенси шилизи чардухъахъес. ИлхIели командирли ефрейтор ГIяммай ГIяхIмадов улкала чебяхIси шабагъатличи гьалавирхьниличила багьахъурсири.
Нуша шилизирра душмантачи дяхIягира. Кьакьурбикад душмантачи иртули гьайдиубхIели, командир бекIлизивадли декIли вяхъибсири ва левси мерличив таманкайубсири.
Ил шилизиб нушани багьурсири нушала частани гIеладяхI ардукниличила ва нуша немецунала тыллизир сарниличила. ХIеркIла дублаб ва шилизиб кабикибси дергълизибра нушала чумал бургъан алхунтири. Калунти гъалцад солдат дугила замана дашули, хIерели вацIа-кьадализи дигIяндиркули, урегал бархIи гьунчир калунра. Илкьяйдали нушала бургъантачи даибтири».
Командир кавшни багьандан ГIяммайлис бедлугуси шабагъатличилара хъумкартурсири. Австралиялизи ветаибхIелири илини чедибдеш сархниличила багьурси. ГIурра кIел дус къуллукъбирули кали гIергъи, ил михъири ордентани ва медальтани бицIахъили, хъули чарухъунсири. Чедиб гьанбушибси анцIбукьличила ГIяммайли школала дурхIначил гьуниваибхIели бурибсири. Илис сунечила гап-чяхIла гъай хIейгахъи, ил хабардерхурси хъубзара сайри.
Ишди бурхIназиб нушала улкализиб дурабуркIуси Чедибдешла байрамличил бархбасахъи, нуни бурес дигулра сегъунти къиян-жапа чедакIибал шилизибти адамтачира, хаслира хьунул адамтачи, бухънабачи, чулахъуначи ва дурхIначи. Мурул адамти дургъбази арбякьунхIейчирадли илдачиригу лерилра хIянчи хъардикибтира. Илдани хъуми далцутири, арши-мурала хIянчи бекIдирутири.
Дявила дусмазиб дубурла шимазирти цархIилти вацIа-кьадала мераначибван Бакьнила ши-алавти вацIурбазибра ВатIайс вершадеш дарибти къачагъуни лебтири. Нушала ва алавти шимазибадти илдани хъямчиби-къачагъунала кьукья акIахъубсири ва хIерила замана вацIурбази дигIянбиркули, халкьличи халаси балагь бакIахъибсири. Шинкьаларадли дихути декь керисутири, хIяйван-къача ва мазала мас ардикутири. Иткъира гаша-дягIязибадли берцес багьандан дахъал къияндешунази гIелабикибти халкь илди инсапагарти нясанани тамай инжитбирутири, колхозунала лебдеш хъямбирусири. Гьайгьай, чедибдешличил бургъанти чарбухъунхIели, хъямчиби улкали кьяркьли танбихIлабарибтири.
Илкьяйдали бахъал гIяхIгъубзнани чула гIязиз жан кьурбандарили сархибси даршудешла гIяхIдешли лебилра улкалантиван дубурлантира, бузерилизир дахъал сархибдешунира дирахъули, багьла-багьлали гьалабяхI башескабиибтири.
ХIусен МяхIяммадов