Дудешуни ва дурхIни… Мурталра декIар-декIарти пикруми алкIахъуси, даимси тема саби. Буралли, бяркъ бедлугнилизи селра сагаси пикрибиресра гIягIнидеш агара. Ца пасихIкарли буриливан, вегIли чебиахъуси мисал – бегIлара гIяхIсицунра ахIи, цайли цаси тяхIярра саби.
Илкьяйда биъни гьар бархIира-сера марбирули бирар. Иш яргализиб ил марбиуб Хайдакьла районна Рукьала шилизибадти Мирзаевхъала хъалибаргличил тянишриубхIели. Ил шилизибад гIяхIцад пергер адамти дурабухъунти саби. Журналист ПатIимат Тазаевани буриб илдигъунтала лугIилизивадси, пагьмучевси мугIяллим, школала директор Салам Мирзаевличила, суненира байхъала даршдусла манзиллизиб асилси бузериличил хайдакьлантала чумра наслу гIямрула дякьличи дураибси. Пергер адамличила илала очерклизиб мурхьси пикри леб – мугIяллимли манзилтачилти бархбасуни уржахъути сари: арбякьунси, бусягIятла ва челябкьлала.
Салам Мирзаевич иличил къяйли тарихчира сайри, илхIелира гIилмулизи мурхьли ухIнаухъунси ва иличил цIацIали вархвасунси.
Илала дурхIнала гIибрат касеси мисал лебри. Урши ХIясанбекли гьанбуршуливан, ДАССР-ла школала урибси учитель, РСФСР-ла халкьла багьудлуми тIинтIдирнила шайчивси отличникли сайси дудешла хIурмат унзурби гьаргдирули чус гьалаб башусири. Амма виштIахIейчирад жавабкардешра кIиркали дахъалри – сегъуна-биалра вайси баркьудили дудешла хIурмат хIебуэс, зилантала ургав бегIлара гIяхIсили ветаэс къайгъи дакIубирусири. Ил багьандан, школа таманбарили гIергъи, сегъуна-дигара вузлизи укьес вирули хьалли, ХIясанбекли гIямрулизиб сунела дякь чеббикIес кьасбариб. БегI гьалабси яргализиб илини ВатIа гьалабси чебла ахъес пикрибариб: 1988 ибил дуслизив гIярмиялизи арякьун. Илаб къуллукъбарили гIергъи, 1991 ибил дуслизив сагадан сунела рухIла дебадеш ахтардидарес кьасбариб, мерличибси «Коммунизм» бикIуси совхозлизив ялчили узес вехIихьили.
Уршила ил баркьудили шантала дигира хIурматра имцIадиахъуб. ХIясанбек хIядурсиличи гьуцIикIуси ахIенну, бузерилизивад уруххIекIуси виъни лебтанилра аргъиб.
Жавгъатла урга даражала школализи ил кайзурси хIянчизар сайливан вакIиб. Школала бучIанти мурталра чула военруклис гIергъи башули бири, илала гьарил буруси девра гIебисули. Илини дахъал гъайра хIедири, ВатIайчи дигила темала черкад духъянти ихтилатуни дурахIедуркIи. ХIясанбек Саламович дахъал гъай хIейгахъуси дубурлан сайри. Гъайла мерличир илини асилти баркьудлуми чедиахъи.
Ил замана ил хъайчикайиб мугIяллимли рузуси Эльмирачи. 1994 ибил дуслизив илдала марзла урши Тамерлан акIуб, челябкьлализиб – кIел-гьатIи дурхIяра.
Адам вегIла мурад сархес къайгъилизивхIели, илини ил бетерхахъес заманара имкантира дургули вирар. ХIера, ХIясанбеклира, школализив ва хъалибаргла къуллукъуназив вархили виалра, чебяхIси даражала багьуди касес ибси мурад сунела гьала тIашбатур. Ил бетерхахъес бажардира викиб. 2005-ибил дуслизиб илини Дагъиста пачалихъла педагогикала университет таманаиб. Дудешли кьяйдали, суненира тарих бяркъур.
КIел дус дикили гIергъи, ил шантани «Жавгъатла шила совет» МО-ла бекIли виркIули сай. Баягъи ил шила Советла депутатли чуйнара викIибсири илала дудеш Салам Мирзаевичра.
ГIяхIцад дусмазир ХIясанбек Саламовичли шилис бекIдеш дирутири. Лерил секIал дагьес къайгъилизив вири, бегI гьалабси яргализир сунечи, гIур цархIилтачира тIалабкарсири, масъулти гьунчидиркахъутири.
ДурхIнира халабикIулри. Уршбани дудешла ва хала дудешла бегIлара гIяхIтигъунти къиликъуни гIерисулри. Халасигъуна урши Тамерлан виштIахIейчивадал гьар се-секIал пикрибирниличил цархIилтазивад декIарулхъусири. Ункъли школа таманбарили, ил Москвала автодорожный университетлизи керхур.
Ургавси уршилис дигуси хала дудешла у бедибсири. Салам Мирзаевли сунела лерилра гIямру дявила къуллукълис харждариб. Ил капитанна къуллукъличилси (ранг) ракетчик сай.
ВиштIасигъуна урши ХIяжибек – 5-ибил класслизив ункъли учIули сай.
Тамерланни къуллукъбирули калун Калугализиб духIнарти гIяскуртазиб. Къуллукъбарили гIергъи, 2016 ибил дуслизиб ил ДР-ла шайчибси РФ-ла МВД-ла комендантский полклизи кьабулвариб. Дус бикили гIергъи, ил конвойный бальоннизи шурухъун. 2018 ибил дуслизиб биалли, ил ДР-ла шайчибси РФ-ла МВД-ла УГИБДД-лизиб къуллукъбирес вехIихьиб.
2022 ибил дусла февральличиб Тамерланна уркIилизи миллатчибачи къаршили далдуцуни дехIдихьнила хабарличил барх дявила хасси балбуцла шайчив сайра кахIелнила бирхаудира хьурабиуб. Мобилизация багьахъурхIели, 2022 ибил дусла гIебшни, сай гIяхIъулали ила арякьунсири.
Тамерлангъунти илаб дебали хIяжатти саби, ил ункъли хIядурвиубси, чархлизив кьуватчевси ва рухIлашал дебаси сай. ГIядлу-зегъа далтахъути органтазив узуси илини, лерилра тяхIяр-кьяйда ункъли дяркъурлири. Дявила аги-кьяйдализирра мурад сархнилизив васвасхIейкIули, гьалавяхI вашулри.
Лишанчи-зенитчикла къуллукъуличивси младший сержант Тамерлан Мирзаев Донецкла Халкьла Республикализив кIел баз ургъули калун, 2023 ибил дусла январьличиб илала полк Запорожская областьлизи бархьибсири. Ил замана илар дебали кьяркьти дургъби кадиркулри. Нушала цаванзаланни илаб урехиагарси ургъан сайливан чебиаахъиб ва ил пачалихъла шабагъатличи гьалавихьибсири. 2023 ибил дусла июльла 7-личиб бедибси Жуковла медальла дуравад, Тамерлан «СВО-лизир бутIакьяндеш дарни багьандан» ва «Северный Казказлизир къуллукъни тамандирни багьандан» бикIути медальтачира лайикьвикиб.
Гьанна ил кIел дус дявила гьаларти къяяназив сай, ва сай гIягIниси мерличив виъниличи бирхаудира леб. БикIули бираргу, гIягIниси мерличив, гIягIниси замана къаршивикили или. Хъулиб иличи хIерли саби хьунул ва кIелра дурхIя. Мякьлав хIейалра, Тамерланни илди сунела мисалличил, баркьудлумачил руркъули сай.
Ириъ биалли Мирзаевхъала дявила къуллукъчибала насаб бетаур. Тамерланна дудеш ХIясанбекI Саламович шила бекIла сунела кабинетлизивад вархьаначи военкоматлизи арякьи, СВО-лизи сай гIяхIъулали укьес у белкIахъун. Миллатчибачибадси Чедибдешлизи суненира пай кабихьес кьасбариб.
Гьаланачи ил Барс-4 батальоннизив сайри, кIинайс къазакъунала (в казачьем) отрядлизив. Дявилашал мягIничебси мер балтахъули, илини сунечи хъарти къуллукъуни тамандирули калун. ВягIдала замана ахирличи бикибхIели, илини бургъантас кумек бурчнилизир бутIакьяндеш дирес вехIихьиб. Ил Хайдакьла районизибси СВО-ла бутIакьянчиби цалабирхъуси жамигIятла организацияла председательли викIиб.
Гъамли багьурра, ХIясанбекI Мирзаев Жавгъатла шила бекIла кумекчилира катни, ил сунечи бихьибси бирхауди марбарес къайгъилизив, сагати цIакьаначил хIянчилизи ахъиб.
Тамерлан биалли, отпуск агарли кIел дус гъабзадешличил ургъес даимвиубли вас.
— Миллатчибачибад чедибдеш сархибхIели, бамсриихъехIе, — викIули сай ил.
ТIагьират ХIясанова