Культурала бархбасунала гьимиртачил наслуби дархдалсахъули

Июльла 8-личиб «Россия дила тарих» парклизиб Хъалибаргла бархIилис хасбарибси «Дила дунъя –  дила хъалибарг» бикIуси балбуц бетерхур.

Балбуц, улкала «Президентла культурала сиптабала фондла» кумекличил дураберкIибсири. Балбуцлизиб бекIлибиубси мер буцилри Москвализивадси фотохудожник ва кинорежиссёр Родион ИсмягIиловла «Гьимирти» («Нити») бикIуси проектла дазурбазиб балкьаахъурси суратунала выставкали ва документальный кинофильмли.

Дагъиста культурала тарихла бяхIяначи художникла хIулбачил хIербизес, выставка ва документальный фильм чебаэс бахъал адамти бакIилри хъалибаргуначил, юлдашуначил, хIянчила бархкьябачил.

Гьимирти («Нити») бикIуси  балбуцла дазурбазир, Родион ИсмягIиловли касибти суратуназиб ва документальный кинолизиб Дагъиста халкьла чичилра мешули ахIенси, гIур чинабалра агарси, дахъал ранганарси, шалали ухуси культура чебаэс вирулри. Хала хIякнази бергурли гумайла кабиибти мурул адамти, жагали бегIбиубли къянурби гIелахъили шичи аркьути гIярбукIла рурсби, вава-кьарла майдайчи кабиибти, гулвавниван жагати губдалантла рурсби, гIурра дахъал суратуни, чузибра лерилра Дагъиста миллатунала адамти чебаэс вируси. Суратуназибси Дагъистан тяп наб дигахъусигъуна, дебали тамашала, жагаси, дахъал ранганарси, аринси, саби-бегIси культураличилси сабри.

Суратуни кайсуси художниклис гьарил суратлизивси адамла гIямрула хабар чебаахъес имканбакIилри.

ГIур хIябъибил дерхIличибси заллизиб, Родион ИсмягIиловли касибси  документальный фильм хIербикIутас гьалабирхьули, гIяхIцад Дагъиста культурала Министерстволизи кабурхути жавабла хIянчизарти, культура гIеббурцути баркьудила адамти (меценаты) гъайбухъун. Илдала ургав леври Дагъиста художникунала Союзла председатель КьурбангIяли МяхIяммадович МяхIяммадовра. «Суратунала выставкали ва документальный кинофильмли нушала халкьла гIямру, къябхIевдути гьимиртачил, гьаларла гIядатуначил ва гьаннала гIямруличил дархдалсахъули сари, нушала миллатунала давлачебси, гIур чинабалра агарси культураличил тянишдиубхIели, нушала рухI давлачердирули сари. Нушачибад итил дунъяличи арбякьунти наслубачил нуша дархдалсахъулра (преемственность поколений). Нушала хала бегIти сегъунти сабрил багьес чараагарли хIяжатли саби, сенахIенну тарих агарли челябкьлара бируси ахIен. Дебали гьалакси, мугьлатагарли барсбикIуси гьаннала заманализир, нушала хьулчила дурхъадешуни детхIехъахъес, гьалабихьибси выставкали ва документальный фильмли кумекбиру», — викIулри КьурбангIяли МяхIяммадович, илав гъайулхъули.

Гьарли-марли, «Мезанала дубура» бикIуси документальный фильмра тамашала сабри. Илизибти игитуни чула нешла мезли гъайбикIулри, гьарилли чула гIямрулизир детауртачила хабурти дурулри. Режиссёрлис имканбакIилри, гIядатла адамтала хIякьикьатлизир лерти хIялани ва пикруми касибти суратунала дурхъаси хазнализи дуцес. ХIякьикьат илаб тяп саби лебсиван чебаахъилри, иличибли дила пикрумазиб разиагардеш булан акIуб, наб Дагъистан цархIил жураличиб, Расул ХIямзатовла «Дила Дагъистан»-гъунали, игитдешличилсили чебаэс дигулри. Ил чIянкIли дилацун пикри саби, чизилра ил пикриличи кабизахъес  жирикIули ахIенра.

Документальный фильмли дахъал пикруми алкIахъулри, кахIеберхурли сецадхIи-дигара иличи хIерикIес дигеслири, илаб халкьла гIякьлула мурхьдеш, гIямрула гьамадли ахIенти шуртIри, къиянни хIербирути адамтазир минадиубти яхI-ламус чедаэс вирулри.

Наб чебаэс дигусигъуна Дагъистан чебаира, документальный фильмлис гIергъи, Дагъиста филармонияла гIяртистунани чебаахъибси концертлизиб.

Илар ХI.ХIяжилаевли, З.МяхIяевани, Н.Каллаевани, Х.Султановани ва гIурра цархIилтира машгьурти Дагъиста далайчибани жагати далуйти зайдухъахъун.

«Гьимирти» («Нити») бикIуси проектлис гьуни чебиахъуси Родион ИсмягIиловли, халаси къиян кабихьили, гIур чинабалра агарси, сай-вегIси Дагъиста сипат акIахъублири. Илини гьаладихьибти лерилра дархьтири, хIербикIутала рухIличи документальный фильмли халаси асар бирулри, амма, дила пикрили, илини, касибси фильмла дазулизи лебилра Дагъистан кабурцули ахIенри. Дагъистан гIурра гьарзаси, бягIуси саби. «Гьимирти» («Нити») бикIуси проектла бузери гьанналис ахирличи бикили ахIен, Родион ИсмягIилов проектлизив узес даимиубли сай.

Дагъиста культура ва гIямру сари лертиван чедаахъес пикрибарили, илини сунечи халати жавабкардеш чесилри. Дахъал миллатунарси Дагъистайзиб, илкьяйда бетаахъес гьамадси ахIен. Илис гьарил шайчирад гьарбизуни дулгехIе.

Муъминат Хаттаева