Саби гIяхIъулали гьарил баркьудилизи ахъибтас кумекбирути адамти агарли ишбархIила замана лебтасалра къиянбулхъусири. Нушала улкаличи, халкьличи сегъуна балагь бяхIчибизалра илдигъунти кумекчиби ибкьти аги-кьяйдала бегIлара дайлаб дакIубулхъули саби.
БусягIятла заманала кумекчибани дебали халаси икьала алкIахъули саби нушала асил бургъантас. Илдани тыллизиб кумек цалабяхъили, илра гьуниббатурли саби, бургъанти лебси мерличи биули саби. Илдала хIулбазир ва уркIилизир сегъунтилра урехи агара. Нуни сунечила бурес дигуси хьунул адамра тяп илгъуна сари.
Дарганти-ургар ил бахъли ралули сари сунела пергер назмуртачил. Поэтла уркIи алавчарли кадиркути анцIбукьунани мурталра кьакьабикIахъули бирар, сунела лерилра уркIила хIялани поэзияла произведениелизир иргъахъу, гIур илди халкьличи диахъу. ХIера, Лавашала районна МикIхIила шилизирадси ГIямарова Хадижат ГIяхIмадовнара гьаннала анцIбукьунани кьакьаракIахъиб. Амма ил сунела хIялани назмуртазир каргьахъурлицун паргъаткахIериубну, рирусигъуна бирули, бургъантас гьарли-марси кумек гIеббиахънила гъазализи каризур.
Хадижат ГIямаровани итира дурадуркIути кирила баркьудлуми дахъал сари. Нуни балуливан, сари Ставропольла крайлизир хIеррирули риалра, илини гьар дус нешла мезли дурадулхъути газетаби-журналти къулбасдиру. Чинаб чичил зугIяла кабикалра, къияндикибти адамти гIеббуцес имкантира заманара бургу. Нушала «Даргала анкъи»-лизирра ил лебтанилра уркIи гьаргси ва сахаватси хьунул адам сарливан гIяхIил рала.
Гьанна Хадижат ГIяхIмадовна дявила хасси балбуц бетурхуси мер-мусаличи кумекличил гьанна авнайс рякьи сари. ГьархIели ил дарган уршбачи гьаррикIур, илдас гьатIира сегъуна кумек хIяжатлил белгибиру, ва гIурхIейс илдала мурад бетерхахъесра къайгъилизир рирар.
—Хадижат ГIяхIмадовна, хIу ила чичил рарх рашулри?
— Нуша ила дашули дирехIе МяхIячкъалализибси «Диалог» бикIуси центрлис бекIдеш дируси Рашидова Зайнаб ХIяжиевначил дарх. ХIушанира балуливан, илини саби Дагъистайзиб нушала бургъанти дигIянбиркахъес хасдарибти (маскировочный) сетани дирнила хIяракатра бузесаибси. ГIергъити архIябазир набчил рарх къарширикиб булугунала миллатла хьунул адамра.
— Ил хIяракатлизиб хIед гьатIира чили кумекбирули?
— Кумек цалабирхънила баркьудилизир ну дебали гIеррурцулра дила МикIхIила шантани, хаслира — шила культурала КIялгIялис бекIдеш дируси Ахчакъиз ХIямидовани, суненира маскировочные сетани далкьарахъути. Бургъантас мото-техника, квадрокоптер асахъес арц дурчнилизибра илдани халаси икьалабарибсири. Шила школали, дурхIнала анхъли ва цархIилти организациябанира кумек гIеббиахъули бирар. Илди къайгънас, дила шантасра даим баркалла рикIулра. Илкьяйдали нушаб мекелли халаси кумек бариб МикIхIила «ГIяхIдешуни дирен» ва ГIяялахъябла «Нушалатас гIяхIдешуни диреная» бикIути гIяхIбаркьла организациябанира.
— Илди хасти сетаницун хIедурги хIушани бургъантас кумеклис дихути?
— АхIенри. Нушани чуйнара духира бургъантала дявила чебла ихъухIели багаладирути гIягIниахълуми, илдала лугIилизиб – саби сабил урцуси, баянти дучахъес хIяжатси гIягIниахъалара. Гьайгьайрагу, кайсули дирехIе берк-бержла продуктунира. Нуша бургъантачи даибхIели, чуйнара илдас хинкIи дарили, бахунра. Иличи че, госпитальлизир бяхъибтас багаладирути убуш-чебушра духира.
Гьалабра нушала газета сунечила гъайбухъунси, МикIхIила шилизивадси Жамалутдин МяхIяммадов левси мерличира Хадижат ва бархкьяби чуйнара бякьунти саби. Гъабзадешличил ВатIа хъархIерагардеш балтахъутала уркIила гьав ахъбуцили, илдас хIяжатси кумек гIеббаахъили, гъамтала ва узи-уршила саламти дурили, бизиси хинкIра барили, илди разибарниличиб гIур се гIяхIси леба бургъантас? Гьарли-марли, Хадижатли ва илдачил бархти кумекчибани дурабуркIуси хIянчи кьиматлабарес дебали къиянни саби.
Хадижат ГIямаровалара дявила хасси балбуцлизир бутIакьяндеш дирули гъамти леб. БегIла гIергъисигъуна СВО-лизи илала архIяра узила (рузила) урши чеваэс сабри бетерхурси. Сен-биалра, илини сунечил барх бургъантас кумекра бухиб. Илини дявила чебла ихъути лебилра сунела гъамтази халбирули сари, гьарилличи сунела уршиличиван кьакьарикIули рирар.
«Нуша иша рашули, бургъантала гъабзадеш чедиухIели, михъирлабад дурасили, дила уркIи бургъантас бедасра, илдала гьалабси чебла ахъес хIерирус или гьанбиркули саби», — бурули сари Х.ГIямаровани сунела уркIила хIяланачила.
Улкала марти уршби гIеббурцули, дурабуркIуси хIяракат кьиматлабирули, ил чуйнара шабагъатуначира лайикьрикиб. Илди-ургар лер: саби гIяхIъулатала «Каспий» бикIуси батальонна, «Интербригада» бикIуси организацияла, 91706-ибил дявила частьла медицинала ротала шайзирадти Баркаллала кагъурти, «СВО-ла бутIакьянчибас кумекбарни багьандан», «Россияла кумекчис (волонтер)», «ЧеалкIуси наслулис патриот бяркъ бедлугни багьандан» бикIути медальти ва цархIилтира.
Гьарли-марли саби гIяхIъулати кумекчибили сабти Хадижат ГIяхIмадовнала ва илала бархкьябала дебали багаласи ва кирила баркьуди саби. Декабрьла 5 кумекчибала бархIи биъниличил бархбасахъи, илди мубаракбарес дигулра. Адамтас хIушани дирути гIяхIдешуни даршнали имцIали хIушачи чардухъаб!
Ишар илкьяйдали газета бучIантас Хадижат ГIямаровани СВО-ла темалис хасдарили делкIунти чумал назмура гьаладихьес дигулра:
Иш дявила хабарли
Иш дявила хабарли
Хиб абнас шишимтира
Дард-анцIкьили буцили,
БемцIур дугила гьанкIра
ДурхIначила пикрили.
Дигахъаси гъари наб
Илцад цIакьли демжурти
Дявтала ахир баргес
Дергъла цIали дигубти
Зак-ванза ряхIятдарес.
Лишайзибад берцахъес
Лебил уршби итабти,
Дигулра чарбухъахъес
Илди баркьиб бегIтала
УркIби разидиахъес.
Бургъути гъубзнас
Улкала гьарил буйрухъ
Хъараахъес дузути,
Душма гIяскуртачил
Гъазали кадурхути.
Гъургъашинна хIярхIяла
Лишанниур дургъути,
БуцIар цIализиб дергъла
Дебш касили дашути.
БахъбикIаб хIушагъунти
Бургъанти гIярмияла,
Михъирличир орденти
ЛямцIдикIаб гъабзадешла.
Авидлизир дургъбала
БуцIар цIала тIякьгъунти,
Дергъла цIала майдайчиб
Агара хIушагъунти.
Ил гьарахъ дунъяличир
ХIушаб цIакь булгулира,
Дявила авлахъличир
Жан дерцахъес рулгулра.
Саби бургъути гъубзнас,
Иш белкI дила дезала.
Чардухъаба аралии,
Барх хили чедибдешра.
ВатIан гьанни ишбархIи
ВатIан гьанни ишбархIи
Гъубзни дила дубурла,
КертIулра хIушани хIи,
Багьадурти дявлизи,
ДяхI-дяхIли кадулхъути
ГъалбуцIи гъазализир,
Ахъ дубурла арсланти
ЦIали иртул хIерлизир.
ВатIа халкьлис даршудеш
Балтахъули дургъути,
УркIилаб яхI,чIумадеш
Къаркъа кьяйда бихIути.
ХIуша айкьур аднала
Ахъли бихути амру,
РикIулира баркалла
Бирули нуни пахру.
Нешла ниъван дерхъибти
ВатIайчирти дигира
УркIилизи картIибти
ЯхI, ламус, адамдешра.
Дявила авлахъличиб
ЦIудар душма хIярхIяли,
Диадалра се хIяйчир
Мадуаб хIушала хIял.
УвяхIси душмай хIуша
Ясирли мадуцаба,
Дургъути ВатIан гьанни
Аллагьлира дихIяба.
Салимат ГIялиева

