Арбякьунси даршдусла 90 ибти дусмазиб набчи баибсири Москвализир хIеррируси булеги дудешла рурси Мариам Ибрагьимовала «Имам Шамил» бикIуси цаибил жуз. Ил жузлизирад касибтири нуни, урусуначилси Кавказла дергъличила, бархьси хIякьикьатличи хъарахъили делкIунти, цаибти баянти. Жузлизиб гьалабихьибси Шамилла урши Жамалутдинна кьисматличила гьанбикуни итхIейчирад хъумхIертурли уркIиличир лерал.
ИтхIели наб дебали къиянтиван гьаладизуртири Дагъистанна халкьла ва Имам Шамилла гIямру. Шамиллис чебуркъубсири 9 дус хIейубси сунела урши урусла Императорлис «аманатли» ведес.
Урши урусуначи урхьухIели дудешлара нешлара дардличила бурути жузла кIапIри дучIухIели биса тIашаэс вирули ахIен. Шамилла муридунала игитдешли урусла бургъантачи халаси асарбирули саби. Илдани нушала Имамличил даршудеш дебали ахъли кьиматлабирули саби. Иличил халаси цIакьлис гьалаизурси игитличилван хIурматличил гъайбикIули саби, урши арукес ва дергъ тIашаэс вягIдалабирули саби.
ХIера, ишди бурхIназиб Шамилла урши Жамалутдинничила касибси кино трейлер, бегI гьалаб лебил улкала кинотеатртазиб халкьлис хIербикIахъес гьалабирхьниличила сагати хабуртазибад багьурра.
Кинофильмлизир, улкализиб машгьурти гIяртистунани: Екатерина Гусевани, Андрей Соколовли, Адыгеялизивадси Амин Хуратовли, МяхIячкъалализивадси Арслан Мирзабековли ва гIурра бахъал цархIилти машгьурти гIяртистунани бутIакьяндеш дарили сари.
Кинола режиссёрти саби Антон Сиверс ва Роуф Кубаев. БекI продюссер ва сценарийла бекIлибиубси бухIнабуц гьалабихьибси сайливан дуравхъун Шамил ЖягIпаров.
Халкьлис гьалабихьес гьалаб, киноличи хIербикIули калун Дагъистанна культурала министр З.Бутаева сунела хIянчизартачил рарх ва ДР-ла Правительствола Председатель ГI.ГIябдулмуслимов.
«Кинофильм чебаили гIергъи Дагъистаннара Россиялара ургарти бархбасуни гьатIира уржибти детарар, киноличи хIербикIутала уркIбазир Дагъистанничила гIяхIти пикруми алкIан.
Дагъистанна жагьилтазира кинофильм чебаахъес лайикьли саби, илдази халкьла тарихличилара, ва дудешунани чеббикIибси гIямрула бетуцличилара багьахъни, мягIничебси баркьудили бетарар», — буриб ГIябдулмуслим ГIябдулмуслимовли, кинофильм чебаили гIергъи гъайулхъули.
Кинофильмла суратуни касахъес тIашдатурти юртани «Даггер фильм» бикIуси кинокомпанияли ДР-ла Согъратлила шилизибси, Тахо-Годила уличилси миллатла музейлис савгъатдарили сари.
Кинола суратуни кайсухIели гIяртистуначи чегьахъес, 19 ибил даршдуслизир урусла ва нушала халкьли челгьули калунтачи мешути, азирцад палтар дирбубли сари. Илди Санкт-Петербурглизир, Москвализир, МяхIячкъалализир гIяхIти устнази дарахъили сари.
«Нушани Жамалутдинна цIикуриличи кIарахъала цIикурила палтар чегьахъурра, къумукъла яра лезгибала миллатунала чегьурти диахIелри халкьла культура саби лебсиван чебаахъес бетхIери», — бурули сари кинофильмлис палтар-кьяш далкьарахъуси художник Наталья Надбитовани.
Кинофильмла суратуни кайсухIели чегьахъес, цIуб арцла матяхIличил дарх, гьар-урла дурхъати, гIяхIцад палтар, Дагъистанна музейтазирадра касили сари илдани.
БегIла гIергъити кинофильмла суратуни кайсуси бригада, базцадхIи ЧIохлизиб бузули калун. Ила бахъал нушала адамтира музабухъун, цацабехIти саби-бегIти урчира дарх кили бакIилри, кинофильмлизир бутIакьяндеш дарес пикрибарили.
«Кавказла дубурти – муртлисалра кавлути дигай сари», — рикIулри Россияла рурибси гIяртистка Е.Гусева, Дагъистанничила сунела пикруми дурули.
«Имам Шамилла уршиличила кинофильм хIядурбарес пикриикIули вахъхIи калунра, хIянчи дехIдихьес имканбакIиб Россияла Культурала Министерстволи ва кинола Фондли гIеввуцили гIергъицун. Фильм балкьаахъес кумекбариб ва нуша гIердуцира ДР-ла БекI Сергей Меликовлира. Дила пикрили кинофильмли лебталалра ургаб уржибдеш имцIабирахъу», — викIулри бекI продюссер ва сценарийла автор Шамил ЖягIпаров.
Дагъистанничила касибти художественный кинофильмаби дахъал агара. Нушани далути, лерилрара-сера даргала халкьла писатель ГIяхIмадхан Абу-Бакарли делкIунти сценарийтачил ва илала кумекличил далкьаахъурти сари. Лерилра илди 30-40 дус гьалар дурадухъунти диалра, гьаннара халкьлис чедаэс дигутили кавлули сари.
ХIердикIехIе сегъуна бирарал лебил дунъяличиб чебаахъесли балкьаахъурси, нушала Имам Шамилла уршила гIямруличила буруси кинофильм.
КIарахъала цIикурилис чула миллатла палтар чердикIес балуливан, мурхьли Дагъистанна культурализи ил бирути кабацIили биалли, кинофильм гьарли-марли хIерикIес дигесили бетаэс гIягIниси саби.