МягIничерти масъулти ахъдуциб

Улкала БекI Владимир Путин Федеральное Соб­раниеличи ду­гьаизур. Ил 1 сягIятра 18 ми­нутра гъайикIули калун. Бу­рал­ли, ил мягIничебси до­кумент саби, сунезирра па­чалихъла бухIнабси ва ду­раласи политикала хьул­чи­­лидиубти масъулти че­да­ахъибси.

Ишар нушани бекIлидиубти бяхIчи­би­зуни лугехIе:
— Россияла халкь мяхI­кам­барни – миллатла хьулчилибиубси мурад саби. 2030-ибил дуслизиб, ургабил хIясибли, гIямрула бухъяндеш 78 дусличи абикахъес чебиркур.
— МяхIкамдеш бирес гIягI­­нили саби. ХIушачи ва хIу­шала гъамтачи хIеруди биреная. Тухтуртала ва социальный бяхI­чибизла кабизунала на­си­хIятуни дузахъеная. Хаслира пикри бяхIчиаэс чебиркур вак­цинацияличи. РФ-ла лебил­ра адамтала прививка барахъес имканти гьаладихьес хIя­жат­бир­кур, гIебшнила манзиллис коронавирусла чейхъуси изайчи къаршиси цахIнабси иммунитет акIахъес багьандан. Прививка барахъая. Илкьяйдали дирехIе нушани урехиласи изала тIашаэс. ЦархIил гьуни агара.
— ДурхIнази бамсри­ихъахъ­ни лебтасалра имкан­би­кIусили бетаахъес чебиркур. Лагерьлизи вархьибси дур­хIя­ла путевкалис дедибти арц­лизирад дайхъала чардарес гIягI­н­ити сари.
— Июльличирад 8-личирад 16-личи бикайчити дусмала дурхIнас, илди бегIтазивад ца агарти хъалибаргуназиб халабиули биалли, улка хIясибли ургабси кьадарлизир 5660 къуруш дедесли кабилзахъа.
— Кумек хIяжатти дур­хIя­лис баибти хьунул адамтас базли 6350 къуруш дедлуга.
— 7-личи бикайчити дусмала дурхIялис къуллукъбирнила шайчибси «больничный»-лис арц дедлугути сари алапализирад 100 процентла кьадарлизир.
— Инфраструктурализиб хас­лира пикри бяхIчиаили бирар гьундурачи, мер-муса ва туризмала цалабяхъуни гьа­ла­дяхI дашахъниличи.
— Стационартазир нушани коронавирусла чейхъуси изай­зи бикибтас хасдарибти койкабала лугIи 5-нали имцIа­ба­рилра.
— ГIялимтани гьарли-марси гьунар дураберкIиб – Россиялизир коронавирусла изайзибад мяхI­камдеш би­рахъути хIябал умутчерти вакцина лер. Ил улкала гIяхIти сурсатунала кумек­личил бетерхахъурси баркьуди саби.
— Амма коронавирусла иза шайчиб урехи лебал. Лерил се­кIал хIерудилиур дихIес чебиркур.
— Арадеш бихIнила Министерстволис диспансеризацияла программа бягIубарахъес ва ил июльла 1-личибад бузесаэс маслигIятбирулра.
— Хъулри газличил гIер­дурц­нила план акIахъес. Шилизиб газ кабизахъес багьандан, адамтани арц дедлугес хIя­жатдеш агара. Регионтас бекI­дешдирантас цIа­би­кьа­лала экологиялашал гIяхIти жу­рабачи шурбулхънила шайчир планти хIядурдарес чебиркур.
— Арадеш бихIнила кабиз са­гаси технологиялашалси хьул­­­чиличиб тIашбатес чебиркур. — Гъамти хIябал дусла духIнар нушани шимала мер-мусаличи ва диштIати шагьуртази «къалабаси кумекла» 5 азир машина дурхьехIе.
— «Туристический кэшбек» бикIуси программа гIебш­нила ахирличи бикайчи бухъян­бил­тIан.
— Алиментуначилси бузери гьамадсили бетаахъе­с хIяжатбиркур. Някъбазив дурхIяличил неш инстанциябази рашес гIягIниси ахIен. Пачалихъличи дурхIяла ихтиюрти далтахъес хъарси саби.
— Багьни ахъдирнили россиялантала хайри «бугули саби». Правительствола мурад – багьначи ва базарла аги-кьяйдаличи хIеруди бузахъути шуртIри акIахъни.
— Гьарли-марси хайри им­цIабарес чебиркур. Пачалихълис гIямрула къиянти аги-кьяй­дализи дикибти хъалибар­гу­­нас кумекбирес гIягIнили саби.
— Школализи башути дурхI­ни халабиути хъалибаргунас гьа­рил дурхIялис 10 азир къу­руш дедахъес мас­ли­гIят­би­рулра. Илкьяйдали илди тя­хIяр-кьяйда челябкьлала цаибил класслизи аркьути дурхI­начира тIинтIдиахъес хIяжат­бир­кур. Арц августла байхъайчир дедили дирар.
— Техникумтала ва колледжунала белчIудила кьукьнала куратортас чеимцIали 5 азир къуруш дедес.
— Шимала ва диштIати шагьуртала мер-мусаличирти культурабала юртани, библиотекаби сагадарахъес 24 миллиард декIардарес.
— Вузаназир бюджетла сагати 45 азир мер акIахъес. 75 процентла кьадарлизир илди регионтази дархьили дирар. Пачалихъла лерилра вузани лабораторияби, технопаркани акIахъес 100 миллион къурушла грантани сархес абздикIес дирар.
— Культурала сиптабала Президентла фонд акIахъубли бирар. Ишдуслизиб илис 3,5 миллиард къуруш харждарили дирар.
— Алавчарси тIабигIят няс­бирнилис арцла шайчир жавабкардеш дихнила хIекь­лизибси закон сагадан че­хIербарахъес тиладибирулра. Норильсклизир кьяйдали, экологиялашалти бехIемцIуни де­таахъес асухIебирар. ТIа­би­гIятла кумекличил хайри касилрив – хIуни нясдарибти мер-муса умудара.
— Правительствола гьала тIашбатурси саби дусла ахирлис бузерила рынок сагабарахъес ибси масъала. Предпринимательти гIеббуцес ба­гьандан, вегIдешла инвес­ти­цияби пайдаладарили дирар. Базла духIнар Правительст­во­лис биштIаси ва ургабси дара­жала предпринимательст­во гIеб­­­бурцнила чеимцIати тя­хIяр-кьяйда гьаладихьес чебир­кур.
— Лерил секIал гIяхIла шайчи дарсдирниличи дяхIчиаибти проектунала черкад жавабкардеш дихути губернаторти гIеб­бурцехIе. Регионтала чеб­лу­мала мах камбиахъес чебиркур. Правительстволис июньна 1-лис регионтала сарицун дузнила хIяракат жигарчеббирнила программа гьалабихьес хIяжатси саби.
— Цали ца хIурматбирнила хьул­чиличир дахъалгъунти улк­начил бархбасуни кадил­за­хъул­ра.