Баркаллаличи лайикьти

СМИ-базиб бурни хIясибли, ишди бурхIнас дунъя­личиб коронавирусла зягIипдешла бегIтала лугIи 3900000-личи абиркули саби, илдазибад Россиялизиб – 170000-личи.

Дагъистайзиб майла гехIлис ил изайзи 2372 адам бикили саби, бикIар. Амма ил лугIи бархьсилизи халбарес гьамадли ахIен. «Нушала больницаби дицIибти зя­гIип­тала хургьрала изала (пневмония) саби»,— бикIули саби имцIати тухтурти. МяхIячкъалализиб бусягIятра бахъал адамти леб, нушачиб коронавирус агара бикIутира авараагарли гьаргти дяхI-някъличил кьакьурбазибад къяйцIкабикIутира.
Леб хIяяагарти вачар-чакарлизи бархибти адамтира. Илди къайгъназиб саби коронавирусла кумек­личибли хужаимти бетаэс. Илдани бусягIятал ахъбуциб цацадехIти «дармунти» сари или дурути духълумала багьни: имбирьла, лимонна, итан жершила…
Бархьли бурисра, имбирь бикIуси бухъала лебни нуни багьурсира 6-7 дус гьалабра, ил багьандан илала гьарли-марси багьара хIебалас. Коронавирус дакIубухъес гьалаб 200 къурушличи абиркули бурги илдала килограммла багьа. Коронавирусличила гъай дакIудухъунхIели, Дагъиста цацадехIти мераначиб имбирьла ца кило 2000 къурушличи абиркулри, бикIар. МяхIячкъалализирти базуртикад санигIятчибани ахтарди дураберкIибхIелира, ца килограммла багьа 2 азир къурушличибра имцIали биъни ашкарбиуб, бикIар.
Тяп илкьяйдали ахъдиуб итан жершила ва лимонна багьнира. Жершила багьа 1200 къурушличи абикиб. Нуни лимонти килограммтадли исули хIейраси, 2-3 сарри исути. Гьалар МяхIячкъалала базуртачир илди 100 къурушлис 6 лугули дири. Ишди бурхIназир 100 къурушлис кIел лимон сари лугути, цацадехI мераначир кIелра лугули ахIен.
Имбирьли ва цархIилти духълумани, тухтуртани бурни хIясибли, гьайгьайрагу, адамла чархлизибад коронавирус дугIаэс бирули ахIен. Или биалри, жявлил бетихъусири ил изала. Имбирьли, илдала гъай хIясибли, иммунитет дебабиахъес вируси сай. Итан жершила ва лимонна илгъуна гьунар лебниличила бурусира агара. Биаб, гьатIи.
Или биалли, илди цIедешла, чIянкIила дяхI­ли­ка­ла­ла ва хургьрала излумачи къаршити дармунтала багьа ахъбирусив? Нушачи бакIибси балагь пайдалабарили, мас-хазна имцIадирутив? БикIуливан, кьявгала замана сяхIбат (пир во время чумы) бетарулигу ну­шачибра.
Ца-кIел бархIи гьалав набчи зянкъикIули леври г дила ученик, хIурматла адам, нушала шагьарлизирти кIел «Орион» тукенна ва ил уличилси Хушетлизибси мукъри дурадуркIуси залла вегI Казбек Рабазанов (Нуни илини бируси гIяхIбаркьла хIянчиличила дила макьалабазиб гьалабра лукIули вираси). «Мурад ГIяммаевич,— дугьайзур ил набчи,— хIед, хIела хъалибарглис ва хIуни балутас, рахли гIягIнидикалли хургьрала изайчи (пневмонияличи) къаршити дармунти, нуни илди дургисра, хIуни, чинавалра къяйцIхIейкIули, набзи багьахъа». «Баркалла хIед, ахIерси Казбек, — ира нуни, — гьанналис нушаб чисалра дармунти гIягIнили ахIен: ил буркьа изайзирад нуша Аллагьли дихIулра».
Ишди бурхIназиб нуни багьурра, Хайдакьла районна ЦIурхачила шилизивадси филантроп ва меценат (Нуни гьалабра илала баркьудлумачила макьала белкIунсири) МяхIяммадрасул Рабазанкьадиевич Юсуповли сунела шантас Москвализирад даарицад хургьрала излумачи къаршити дармунти дархьниличила. Тамашала, сахаватси адам сай МяхIяммадрасул!
Бархьси саби, нуни хIебалутира илдигъунти адамти леб. Иш дурхъаси Рабазан базлизиб бируси садакьала хIянчилизи халбируси саби Аллагьли илди лебталалра баркьуди. Аллагьла керира адамтала баркаллара биаб лебилра илдас.
Гьари цагьатIи садакьала хIянчиличила бурисра нуни иш макьалализиб. Ца жумягI гьалав, савли-жявли, дуравхъунра МяхIячкъалала Редукторный поселоклизибси ну хIерируси юртла мякьлабси пекарнялизи кьацI асес викIули. Асили бара берцIибси ванаси буханкара, лявкьулра хъули. ХIулби дархьдизур, коронавирус лебниличи хIебирхули, гьар бархIи бархIехъ вецIалра-сера мурул адам доминоли биркьес учибиркуси беседкаличи. Бархьли бурасли, бахъ дила чучи гьимидухънили, наб илдачи, илдас саламкIун чина гиша, хIеризесра хIейгахъис.
Чедиулра ит столличир имбирьли дицIибти кIел ящикра мякьлаб ишгъуна белкIличилси тетрадьла кIапира: «Касая садакьа. Ишди имбирь дила анхълизир дакIибти сари. ГIяхIтигъунти декIардарая ва цIакьбарая хIушала иммунитет». Къяна хIебурисра: гьаланачи алав-гьалав хIеризурли, декIардарили, касира нуни 7 дарма бухъала…
ГIур биалли, ну пикриухъунра: кьявгала замана кеп-чеклизи бархибтала дураб, лебли буилигу нушачибра гIяхIти адамти или.