Агь, гIямру, гIямру… Нуша шакалра хIедикили илди, дузабличи дураибси хъярхъси айгъирван, къалаба-хъярхъли шалгIердулхъули сари. Нушани пикридарибтилра гIямрулизир детерхахъес бажардихIедикили. Ил багьандан биэс, бекIлизи пикри бакIибмад, итмадан бетерхахъес хIяракатбара, бикIутира.
Заманала хъярхъдешли нушала гIямрулизирра дахъал дарсдешуни детарахъули сари. Сецад лебри нуша-ургаб даргала пагьмучебти поэтуни-писательти. Замана аркьукад, декIар-декIарти сабабти чедуркъили, нушала рухIла давла мискинбиахъубли, илди ахиратла хъули арбякьун. ИшбархIи биалли даргала литературализиб бузути тIулбачиб бейгIес вирар.
Амма сецад дусми ардукьялра, даргала литературализи мекелли халаси пай кабихьибти, машгьурти адамтачила шалати пикруми уркIилизир ва дагьрилизир кавлули сари. ХIера, илдигъунтала лугIилизивадси сайри даргала интеллигенцияла вакил, пачалихъла хIяракатчи, ДАССР-ла культурала урибси хIянчизар, Дагъиста халкьла поэт, машгьурси тилмаж МяхIяммад Халимбекович ХIямидовра. Илала пергер баркьудлумачила, урхIмешули ахIенси пагьмуличила, пергер адамдешличила иличил ца минутлисалра ихтилатбарибсини даимлис хъумхIерту. Тяп илкьяйда бетаур набчилра. ИшбархIира хIулбала гьалабилзули бирар жагаси пишбяхъниличилси илала шаласи сипат: севан ил нушачи редакциялизи гьаввикIибал, сунеласун устадешличил сегъунти масхуртани нуша разидирирал, секьяйдали назмуртани газетала бяхIяни жагадирибал,… хъумартес вирару, гьатIи???
ХIямидов МяхIяммад Халимбековичличила нуни школализибад балусири, илала произведениеби гIяхIил дяркъуртири.
Республикализир дурадуркIути литературала далдуцуначир илини жигарла бутIакьяндеш дирули чебиаси телевизорлизибад. Амма дяхI-дяхIли тянишриэс кьадарбиуб редакциялизир рузес рехIрихьибхIели. Ил нушачи гьаман вашули вири сунела сагати назмурти кадухили. Гьаланачи, ну сунени хIерални багьандан, кам-гьамти яхши-хуш дарили, дила дирути къуллукъунази ихъаси. Иличил гъамли тянишриэс, «ну хIела шан сарра» или бурес урузкIулри. Цагьачамра итхIели редакторли узуси ГъазимяхIяммад ЖабрагIиловичличил ихтилатбарили гIергъи, илини ну сунела кабинетлизи жирарили назмурти кадахъяхъес гиб. «Иш хIела шан рурси сари, тянишии», — викIар ГъазимяхIяммад Юсупов. Ил анцIбукьла гIергъи, МяхIяммад ХIямидов мурт редакциялизи вакIалра, бегI гьалав набчи айцIи, сунела кагибти назмуртала гьунгелтачил разирираси. Илала илди бакилизирти мачниван каргьурти дири.
Дебали дигахъаси илини дарган мезличи шурдатурти урусла машгьурси поэт А.Пушкинна хабурти. МягIна саби лебсиван калахъи, илцадра къугъали шурдатуртири илди. Гьаннала дурхIнасра МяхIяммад ХIямидовли батурси дебали дурхъаси рухIла давла — савгъат саби. ШягIирла ил литература, культура, дарган мез гьаладяхI дашахънилизи кабихьибси мекелли халаси пай саби. Илала чидил произведение касахIелра, нуша дяхIигулра дарган мезла саркъибдешличи, дагьрилашал мурхьси мягIналичи. Поэтли жамигIятла гIямрулизир челукьути лерилра масъулти хIякьикьатлизир лертиван гьаладихьес балнила черяхIти устадешра гьаргдирули сари.
Нушала редакциялизи ил бегIла гIергъи вакIибсири газета акIахъубхIейчирад 95 дус дикнила байрамличи. МяхIяммад Халимбековичли, сунела арадешла аги-хIяйчи хIерхIеили, ил балбуцлизир жигарла бутIакьяндеш дарибтири, газетала черкад сунела пикруми цархIилтазира аргъахъибтири. Нешла мез гьаладяхI дашахъес, илди мяхIкамли калахъес халаси къайгъи дакIубируси адам сайливан, илра дарган мезла агиличила даим кьакьавикIусири. ХIера, газетала юбилейла балбуцличирра илини сари-ургар цIацIали дархдасунти дарган мезлизирти ва «Замана»-лизирти аргъбаибти масъулти ахъдуциб, илди гьунчидикахъести тяхIяр-кьяйда далдурцнила шайчибра се баралли къулайли бирарал, баянбариб. Гьайгьайрагу, ишбархIира нушаб МяхIяммад Халимбековичлагъунти пасихIти насихIятуни диули ахIен, сарира нушала бузери къулайбирахънилис багаладирути. Илдигъунти, гьарли-марли миллатла культура, нешла мез, литература дигути, илди ахъдуцес багьандан, ца минутлисалра гIелабяхI шурхIебухъи, арагIерли лерилра гIямру харждирути пергер дарганти ишбархIи нушаб биули ахIен. МяхIяммад ХIямидов биалли, дарган мез багьандан дигалли цIализи, дигалли шиннизи тяхIухъес хIядурси вири.
Гьайгьайрагу, илала бузерила дебали сабухъчебси ва бухъянси гьуни сабри. Сецад хIянчи дарес кьадарбиуба илис «Дагъистан» ГТРК-лизир? Гьарил хIянчизарла къуллукъуни илини сунелаван пикридирутири, илди гIягIниси тяхIярли детерхахъес вирусигъуна кумекбирусири. Иличи че, ил гьарил баркьудилизив сунечи ва барх бузутачи дебали тIалабкарси вири, хIянчи детурхахънилизирра жавабкардеш дакIудири. ГТРК-ла правлениела председательла къуллукъунира илини гьарбизурдешличил детурхахъутири, иличибли бархкьябала-ургабра халаси хIурмат сархиб.
Дагъиста АССР-ла Верховный Советла депутатлира калунсири ил. Сецад ахъти къуллукъуни дузахъули виалра, МяхIяммад Халимбекович халахIерхуси, хамдеш агарси, малхIямти хIял-тIабигIятла ва чихъти адамдешла пергер дубурланни калун. Шаласи дунъяличивад арякьи хьалли, нуша гIелар калунтас дебали халаси рухIла давлара батур, сунечира ишбархIира нуша даим хъарихъути ва илизир шалдаван гIячихъли, пасихIдешли пархдикIути гIякьлуми дургути.
Даргалацун ахIи, лебилра Дагъиста интеллигенцияла авид мяхIрумбиуб машгьурси шягIирлизибад, хIурматла хIянчизарлизибад, жамигIятла хIяракатчилизибад. Илала агри, гьайгьайрагу, нуша-лебтасалра дебали халаси бетахъри саби.
МяхIяммад Халимбековичла шаласи сипат нушала уркIбазиб даимлис кавлан, цIябси дуги абалкунси цIала ламиливан, челябкьлализибра нушаб гьуни шалабирули.
Салимат ГIялиева

