Адамла гIямру дубурла варачайчил цугдурцули рирус нуни. Иларти шин нушани чинадяхI ласдирахIеллира, ила герхIедикIес чараагарси саби. Илди шин ризкьи дерхъахъес багьандан пайдаладирулира дирар, дугIли чина-сарил гердикIулира дирар. ГIе, адамлира сунела гIямру халкьлис пайдаличил дуркIулира вирар. ДугIли замана буркIули, ва чисалра пайда хIебиубли, цацабехIтала гIямру ахирличи диркулира дирар.
Лерилра гIямру багаласи баркьуди дурабуркIули ва камсилра манзиллис акьудеш агарли, бузути багьадуртира лебти саби. Илдигъунти адамти гьамадти баркьудлуми дурадуркIесра къайгъилизиб хIебирар. Дебали мягIничебси ва чебяхIси гIямрула бетуцлизи халбарес вирар лукIанна санигIят. ХIерели бузерилизир ардашулицунра ахIи, илала гIямру дугила гьанкIлизирра бузерилизи ахъили дирар. Бархьаначи буралли, сунени белкIес пикрибарибси материал авторла бекIлизиб дуги-хIерила бухIнаб жургъбикIули бирар. ИлхIелицун вирар лукIанни гьарли-марти ва гIямрулизирадли касибти баянтачилти произведениеби акIахъес. Дарганти-ургаб илдигъунти авторти лебни игъбарлизи халбаресра вирар. ЛукIанна санигIят черяхIти писательла, поэтла, журналистла, драматургла, прозаикла бетуцунани жагадарибти сари. Камли ахIи къаршибиркули бирар илди лерилра бетуцуни сабухъчерли гьаладяхI дикули, творчестволизиб гьалабяхI башути лукIантира. Илдигъунтала бегI гьалабси къяйлизивси сай Дахадаевла районна КIишала шилизивадси Ибрагьим БяхIяммадович Ибрагьимовра. Илини лерилра чедир гьандушибти лукIнила кьадричерти баркьудлумала дурабадли, нешла мезла ва литературала мугIяллимла санигIятра дахъал дусмазиб ахъси даражаличиб бузахъули сай. Иличибли багьесли саби, чеалкIуси наслура литератураличи, нешла мезличи, дигичебтили биахъес багьандан, илини сунела мурхьти багьудлумира гIямрула дусмира къуллукъличи каили диъни.
Ибрагьим БяхIяммадовичла пагьмула мурхьдешли, бамсри хIебалнили, бажардичевдешли чи-дигара тамашавирахъу. Замана-заманаличир илини «Замана» газетала редакцияла хIянчизартас савгъатдирути жузи чедиухIели, ну илала бамсриагарси бузериличи мяштIрирули рирус. Илала жузи ца ити, гIядатлис делкIунти сегъунти-биалра сяйти мягIнала ахIен. Илди гьаларла ва ишхIелла гIямрула хIякьикьат сипатбирути ва делчIес иштяхIдухъести сари. Илдигъунти произведениеби алкIахъути сари адамдешла черяхIти ва ламус-яхIла гIибратчерти къиликъуначил вегIиубсицун авторли.
Иш гьакIлисра илала «ЧIакнала пукьни лушуйхIи» ибси роман дила някълизи бикиб. Гьайгьай, ил жагаси уличилси романна бухIнабуцра мягIничебси биъниличи рирхули, ручIес рехIрихьира. Илкьяйдали ну гIяхIцад дусми гьалабси манзиллизи рухIнарерхурра. Гьарли-марли дила хIулбала гьалаб жявхIелла гIямрула бетуц ункъли балкьаахъурси кинолизибван шалгIеббулхъулри. Дубурлантала гIямру авторли илцадра устадешличил сипатдарилри, хIятта нура иларти анцIбукьунала бутIакьянчи сарливан гьанарулри. ЦацахIели гIямрулизир детурхути анцIбукьуначи ца шайчирадли хIеррикIусиван билзулри. Роман ца шайчи кабихьес хIерирули, гушдешра гьанкIра хъумкартурли, ил, бикIуливан, ца гьигьличиб «кьяраира». Ил белчIи гIергъира игитунала тамашала баркьудлумала асарлиур гIяхIцадла манзиллис калунра. ЦацахIели уркIила хIялалти хIяланачил илкьяйдали каргьурли белкIунси жузла игитуни лерилра гIямрулизиб вегIличил «барх башули» кавлули бирар. Бархьси гьунчивадли чевхIелкIахъес вегIлис кумекбикIули ва гIякьлума гIеббугьули. Илдигъунти игитуни «абилкьуси» пагьмукар сай Ибрагьим Ибрагьимов. Илди, бикIуливан, илала чебяхIси пагьмула хьулчначиб акIахъубти «дурхIни» саби.
Ибрагьим БяхIяммадовичла романнизир гьавала хужаимти сарти чIакнала гIямру чедетаахъили сипатдирулицунра ахIи, ванзаличир игитти баркьудлуми дурадуркIес хIядурти багьадуртала черяхIти баркьудлуми гIибрат касесли гьаладихьили сари.
Романнизир дебали тамашала анцIбукьуни зумали яргадикIули сари ва гIяхIгъубзнира усал гъубзнира гIячихъли декIарбулхъахъути баркьудлуми кадиркули сари. ГIядатли ахIенси мер баргили, романна бекI игитли халкь гIязаббуркIахъуси зулмукарлис хабарагарти бяхъяни чейгахъули сай ва гIядатла адамтас кумек гIеббиахъесра замана бургули сай. Роман бучIусила иштяхI бетихъур нуни илала мягIна бурасли. Ил багьандан гъай къантIдарес пикрибарилра. Адамдешла ва гъабзадешла къиликъуни мурталра ахъли кьиматладирути сари, ва вай гъубзни сеннира танбихIлахIебарили кавлути ахIен. Романнизиб гIядатла адамтас тIабигIят кумекличи музабулхъни авторли устадешличил сипатбарили саби. Илра тамашала далил саби, суненира хабарагарли гIядатла адамти балагь-кьадарлизибадли берцахъибси. Илдигъунти тамашала анцIбукьуни Ибрагьим Ибрагьимовли цархIилти жузазирра умутличил гьаладирхьули сари. Илала жузи цIябси дуги зубартиван имцIадикIули сари ва иличибли бучIанти разибирахъули сай.
Илкьяйдали ишхIелла манзиллизив Дубуртар Улкализивцунра ахIи, Россиялизивра гIяхIил машгьуриубси писатель умутчевли гьалавяхI вашули сай. Творчествола чебяхIси архIя мурталра гьарбилзабну сунела.
Бархьси саби, тарихла бяхIяни писательли ва поэтли лертиван чеалкIуси наслулис гьаладирхьни лебгIеб пайдаласи баркьуди саби. Тарихчибани дунъяличир кадиркути анцIбукьуначила къантIти баянти гьаладирхьухIели, творчестволизив узусини адамтала гIямру гьар шайчирадли сипатдирули, манзилла бетуц гIячихъбирули бирар. Сунела произведениела игитла уркIила хIялани дархьли гьаргдирес имканти дургули сай илини. ХIебиалли, Ибрагьим БяхIяммадович ишхIелла манзил тарихла белгиагарси цIябдешлизиб бетхIехъахъес къайгъилизивси ва бархибси заманала зайлизиб уркIиагархIебиубли гьалабяхI башути игитуни акIахъубси гьарли-марси писатель сай. Илала произведениеби дучIусини сеннира нушала бегIтала ва хала бегIтала дурхъати гIядатуни гIерхIесили хIедалта, республикала культурала бетуц даимбиру, нешла мез чедетаахъили руркъу ва даргандешла черяхIти бетуцуни даимдиру. Телефонтани, компьютертани, телевизортани ва цархIилти ишхIелла манзиллизир дакIудулхъути сагадешунани жузла мер буцес хIедирар. Я илини кьяйда адамлис мурхьти багьудлуми ва кагибси бяркъ хIелуга.
ПатIимат Кьурбанова