Ядала галгаличир бурбуницад пикруми лер ишбархIи нешанала. Пикруми ишхIелла бархибси агиличила, дурхIнала челябкьлаличила, миллатла ва нешла мезла кьисматличила.
Иш белкIлизиб бурес дигулра дарган мезла ва литературала дурсри кадирхьули, бусягIятра рузес даимриубси мугIяллимличила.
ГIякьлу-дагьрила гIиниз
Мажидова Аминат МикагIиловна акIубси сари Лавашала районна МикIхIила шилизир мегьла устала хъалибарглизир. РиштIахIейчирад илис даргала литература дигахъи. Поэзияличи илала диги акIубти сари сунела шанти, девла машгьурти устнала произведениеби дучIухIели. Газим-Бег БяхIяндов, Умурайбат ХIясанова бегIлара дигути поэтуни саби. Поэт ва гIялим МяхIяммадшапигI ГIисаевли илизир мезлашалти багьудлуми хIисабдариб ва ДГУ-ла филологияла факультетлизи карерхахъес маслигIятбариб.
Илини бурибси литератураличи дигичерси Аминатлис гIяхIбизур, ва ил факультетлизи сегъуналра къияндеш агарли карерхур. Университетлизир ручIухIелира Аминат МяхIяммадшапигI ГIялихановичли уркIичеррирусири.
ХIулбани чебаибси някъба бируси дудеш МужагIидли мегьлизирад жагати някьишличилти печани, шиндирти ва печьлис кьяпIиби дирутири. Сунечи дугьаизурсила мурад бетерхахъес дигахъи. Илини адамтас гIяхIдеш бирнилизиб чебии гIямрула мягIнара. ДурхIни духутили, адабчебтили ва ламус-хIяяла бегIтили халабаахъес нешра къайгъилизир рири.
Илгъуна дудешла хъалибарглизир халараибси Аминат пахрубареси мугIяллим ва пергер девла уста сари.
Лавашала районна Кьакьамахьила школализиб гIяхIцад хIянчи барибси Аминат МужагIидовна гьанна 30 дусра-сера сунела шила дурхIнала, даргала литературала мезличи диги адилкьули, рузули сари. Лицейличи шурбатурси школали микIхIен гIяхIгъабза ХIямид Мустапаевич ХIямидовла у бихули саби.
Дарган мезличи, давлачебси даргала литератураличи ва бегIлара биштIатачибад бехIбихьили, чедирти классунала дурхIначи бикайчи уркIи кабихьили рузути дусмазир Аминат пачалихъла шайзирадти шабагъатуначи лайикьрикиб.
Илини бучIахъути дурхIнани гьар дус районнизир ва республикализир дурадуркIути конкурсуначир ва олимпиадабачир гьаларти мерани дурцу.
— Нешла мезла мугIяллим сунела хIянчи дигахъуси, дурхIначи дигичевси, бузериличи иштяхI лебси ва вегIли бучIахъути дурхIнала мезличи диги адикьес кьасличилси виэс гIягIниси сай.
— Дарган мез гьаладяхI ардукес багьандан жура-журала далдуцуни: классла сягIятуни, хIязла жураби, КВН-абз дурадуркIес чебиркур. Хала бегIтала гIядатунира хъумартес асухIебирар, — рикIар Аминат.
Аминат МужагIидовнала бузерила сархибдешуни: чебяхIси категорияла мугIяллим, Бузерила ветеран сари. 2008-ибил дусличирад РФ-ла цахIнабси багьудила хIурматла хIянчизар, «бегIлара гIяхIси классла руководитель»-ла уличи лайикьрикиб — 3-ибил мер буцили, 2019 ибил дуслизир нешла мезла бегIлара гIяхIси мугIяллим — 3-ибил мер, 2020-ибил дуслизир. Нешла мезла (дарган мезла) бегIлара гIяхIси кабинет 1-ибил мер, 2025 ибил дус. БусягIят рузули сари 11 ибил класслизир. 5-ибил классличибад 11 ибил классличи бикайчи 3 класс дураиб.
МяхIячкъалализир дурадеркIибти хIябалра тотальный диктантлизир бутIакьяндеш дариб. Аминат МужагIидовнани ручIахъуси Зоя ГIябдулкеримовани тотальный диктантличиб белчIунси Рабадан Нуровла «ХIябал дус» бикIуси назму чихъси кьиматличи лайикьбикиб.
Дахъал дусмазир дурсрала планти лукIули, бучIантала тетрадуни ахтардидирули, нушала Аминатла хъутри делкун, тяп дуразли хъубзарлаван. Илини вачар-чакарла дунъялизи гьуни хIебуциб. ЧеббикIибси санигIятлис марли калун. Калун сунела далгунти адамдешличил, къугъати бухъя-зегъаличил, хала бегIтачирад даибти ламус-хатирла ва адаб-хIяяла къалиплизи картIибти къиликъуначил.
ИшбархIи улкала дазуличиб дергъ бемжурхIели, бургъантас зарал хIебиахъес хасдарибти сетани далкьарахъути МикIхIила хьунул адамтачил рарх рузесра Аминатли замана бургули сари. Нушала бучIанти тяништири Калиматличил ва Ахчакъизличил. МикIхIила культурала Юрт баягъи сетани душуси фабрикаличи шурбухъи саби.
Аминатличил барх бузути зяхIматчибас сари ишди дугьби:
Дерхъаба, дубурланти,
Адамдешли дицIибти,
РяхIму-уркIецIи лерти,
Гумайлизир разити,
Авадай хIердиарти,
Нешла хIурматбиранти,
Тухумличил далгунти,
Иман уркIилизибти.
Бузерила маргьличир нешла мезлис къуллукъличир рузес даимриубси Аминатла укIила тIамаван гьанарули сари ишди дугьби:
…Бузерила маргьличир
ХIерамсес къайгъибирис,
БиштIа уршби-рурсбачил
ГIурра рузес кьасбирис.
Ишди назмула тугъала автор сегъуна-дигара гапличи лайикьли сари. Илис бегIлара гIяхIси савгъат саби сунени бучIахъутала чихъти багьудлуми ва илдала диги.
«ИшхIелла манзил нешла мезла учительлис имцIаливан къияндешуни алкIахъули сари дурсрала сягIятуни камдарнили, бучIантала бегIтала шайзибад къайгъи хIярхIбиънили. Нешла мез жагали далути яра гъайбикIути цацабехIти илданира авараагардеш дакIудирули сари. Дебали децIигули бирар шилизиб хIербирути дурхIни кьакьализиб урус мезли гъайбикIухIели. Нушала пергер поэтунала, прозаикунала мез деткайхънила урехи чебиухIели, пачалихъли нуша гIердурцниличи рирхес дигахъира», — бурули сари Аминатли сунечилси ихтилатлизиб.
— Наб дигахъаси шилизибти адамти лебилра чула нешла мезли гъайбикIули. БиштIатира гIеббурцули, халатала хIурматра имцIабиахъубли, — рикIар ил.
Аминат МужагIидовнас бегIлара дигахъуси гIебшнила манзил саби. Ил манзил давлачебси саби. Мургьила рангли ванза варакьбарибси, хъумала хIянчи тамандиубли, янилис напакьа кабирхьуси. Дусла манзилтазибад гIебшнила манзил набра дебали дигахъис. ИлхIели сарри нуша тянишдиубтира.
Цаибси гьунибаъни
Сентябрьла ургайчиб Лавашала районна МикIхIила шилизиб дарган девла пергер уста, поэт ва баркьудила адам, сахаватси Хадижат ГIяхIмадовнас багъишлабарибси балбуц бетурхулри. Культурала Юртла директор Ахчакъизли мурталраван гIяхIси программа хIядурбарилри. Балбуцличир бутIакьяндеш дарес бакIибти «Даргала анкъи» бикIуси кьукьяла вакилтира лебри. Илаб нуни микIхIентас хасбарибси назму белчIунра.
Байрам ахирличи бикибхIели, наб баркалла балахъули, разиси хьунул адам гъамриуб. «Наб Аминат бикIар. Дарган мезла ва литературала учительница сарра. Лерли диалли, дарган мезли дурадухъунти жузи дигахъира», — иб илини. «ШигIрула дунъя» жузличи разириуб. Нуни илизир итмадан поэзияличи диги хIясибдарира. Илала ванаси хIер, шаласи пишбяхъ ва малхIямдеш уркIилизи атIун. ИтхIейчирад нуша цалис ца гъамтили детаурра. Ца факультетлизир цабехI преподавательтани дучIахъули калунти нушала ихтилатуни имцIаливан рухIла культураличила дирар.
Аминатлис дебали дигахъути поэтуни саби Газим-Бег БяхIяндов, Амир Гъази, Дагъиста халкьла поэтуни Сулайбан Рабаданов, МяхIяммад ХIямидов, Рашид Рашидов. Илдала поэзия ва Дагъиста халкьла цаибси писатель ГIяхIмадхан Абу-Бакарла, Ильяс ХIясановла, ХIябиб ГIялиевла проза сунени бучIахъутас маслигIятдиру. Сагали дурадухъунти жузи тIалабдарес къайгъибиру. Дарган мезли дурадулхъути газетаби, журналти къулбасдиру.
— Дахъал дусмазиб къулбасбирули, бучIуси журналла редактор ПатIимат ВяхIидовачил къарширикес рахъхIи хьулрикIусири. Дила хьул-кьас детерхни игъбарлизи халбирулра, ихтилат даимбирули, — буриб Аминатли.
— Дигахъис духути, адамдешли бицIибти, гьар шайчибад ишхIелла жагьилтас гIибратли биэсти хьунул адамтачил ихтилатрикIес. Нуни пахрубирулра нушала шилизибадти девла устначи, гIялимтачи. Умурайбат ХIясанова, Аминат ГIялиханова гьанна нуша-ургаб агара, амма илдани чула уми МикIхIила тарихлизир датур.
Тилбайла дубура, Забгури чедаэс, БирхIела къадакад Аминатличил, гIяхIгъабза ургъан Жамалла неш Калиматличил къунзрухъес, МикIхIила тарихла бяхIяни гьандушес биркниличи нура рирхулра.
Аминат МужагIидовна ишбархIи дарган яхIла айгъирли гьаларяхI рикули сари. Илис чебуркъуб кьисматла кьяркьти имтихIян дуцес. Ил 2 узизирад ва бегIлара жагьти гIямрулизивси уршилизирад мяхIрумриуб. Сунела уркIиличибси хIебицIуси децIли илизи кьалам касахъиб. ЧебяхIси ВатIа дергъла дусмала ва гьаннала анцIбукьуначила сари илала назмуртира. Аминат Мужаидовнала шигIрула хазнала ца бутIа газета бучIантас гьалабирхьулра.
АхIерси Аминат МужагIидовна! УркIила дигиличил хIед иш назму багъишлабирулра:
Дарган мезла къуллукъчи,
МугIяллимтас байрахъчи,
Ишди дугьбала белкIчи
Пахрули риркьус хIечи.
МягIна мурхьти назмурти
АлкIули уркIилизир,
Гьайбатли зайдикIути
Калахъес назмуртазир.
Калаби гъирачерли,
Багьадурти шантачил,
Риаби талихIчерли,
УркIилис дигутачил.
БехI кьалам бугабикIаб,
Пагьмула гъарш мурхьбикIаб,
Арадеш имцIабикIаб,
Гьалмагъдеш чIумадикIаб.
Хадижат ГIямарова