Россияла 3 регионнизиб — Ингушетиялизиб, Дагъистаннизиб ва Кабардино-Балкариялизиб — вабаъла изала дакIубухъес асубирар.
Ишди бурхIназиб Роспотребнадзорла бекI А.Поповани вабаъла изайзибад мяхIкамдеш бирнила шайчирти чеимцIати тяхIяр-кьяйдаличила хIукму къулбасбариб. 2022 ибил дуслизиб илгъуна багьахънили тамашаирахъули сай, амма документлизиб буруливан, изала алкIахъути тIабигIятла мер-муса жигарчердирнила ва изай вайси агиличи дикахъибти улкназибад ил лебхнила урехи алкIули саби.
Се саби вабаъ?
Ил бактерияли алкIахъуси изала саби, суненира цацадехIти мицIираг зягIипдиркахъуси ва илдачир цIикни дакIудулхъахъуси. КьурсдикIути мицIираг (грызуны) ва жибжни (насекомые) лерти мер-мусаличиб хIербирути адамтачи изала чейхънила халаси урехи леб. Хаслира дебали халаси урехи алкIахъули саби дурхIнас, пенсионертас ва иммунитет гIяштас. Поздняковли буриливан, жибжнани саби вабаъла изала тIинтIбируси: илди гьаланачи вацначи (кьургначи… ) кьацIдилкули сари, кIинайс вацни адамтачи кьацIдашули сари. Илкьяйдали зягIипикибсиличил бархбас кабизахъурхIели изала чехъесра асубирар.
Вабаъла сегъунти лишанти дирара?
Иза дигIянси манзил (инкубационный период) арбякьунхIели, адам ружерила цIакьси изайзи виркур. Вабаъла изайчи хасти лишанти сари – хапли кьаркьа температура ахъбиъни, кьаркьала руржни, бекI изахъни, лигубазиб изала бургъни, кьаркьала хIялагарбиъни, уркIи гъудурдикIни ва рабчикIни.
Хургьрази бикибси иза лишанти жявли дакIудулхъан (цацахIели бархIи-дугила духIнар). Илди сари: гьигь буцни, хIи гъудурти ахтурибачилси хъехI.
Сагъиэс вирару?
Вирар, амма изала заманаличиб кабизахъни дебали мягIничебси саби. Лечение хIебаралли, вабаъла изай адам хъярхъли убкIахъу.
Изайзивад секьяйда мяхIкамируси?
ХIушала регионнизиб вабаъла изала чехъибси анцIбукьличила бакьибхIели, хъехIикIуси адамличирад 2 метрла тяйдили дуэная. Илкьяйдали дебкIибти мицIирагличи гачмадиркудая, жибжни гьарахъдиркахъути секIулти (мазь, крем, спрей, ) пайдаладиреная.