Дармунти дирути ва илди дирцули аптекабазиб бузути адамтас фармацевтуни бикIути саби. Россиялизиб бегI гьалаб аптека абхьибсири 1581 ибил дусла майла 19-личиб, Иван Грозный Россияла пача вирухIели. Ил аптекализир дармунти дирутири ва дирцутири. Ил анцIбукь пикрилизи касили, 2021 ибил дусла майла 15-личибадси РФ-ла Правительствола хIукму хIясибли, майла 19 ибил бархIи нушала улкализиб фармацевтла бархIилизи халбируси саби.
Нуни валуси фармацевтра лев. Ил дила тухумра сай, чедирти классуназив учIухIели, дила учениклира вирусири.
ГIяхIцад багьадурти, хIурматла адамти бирутири нушала шила мякьлабси Бускрила шилизиб. Леб илдигъунти адамти илаб гьаннара. Гьарра шайчибад цаибтала къяяназив вирусири Дахадаевла районнизивра урибси хIурматла адам – бускран Магьдила Сулайбан. Илала хьунул Дибгаширадсири. Дила нешра илра тухумтили бирутири.
Бахъал юлдашуни бири Магьдила Сулайба, илдала ургаб — хала хIякимтира. Ил багьандан, баласра нуни, вири илини сунела дурхIни бегIлара гIяхIти школабазиб бучIахъес, дигалли шагьуртазиб, дигалли шимазиб. Биалра, илини сунела уршби чедирти классуназиб бучIахъес Дибгашила урга даражала школализи, чула нешла шилизи, башахъутири, авал уршилизибад хIябал: Хулатда, МяхIяммад, БяхIмуд.
Бускран Магьдила Сулайба кIиэсил урши Хулатдачила саби наб бурес дигусира.
Шел километрла гьуни бургар нушачибад Бускри ваэс. Гьар бархIи савли школализи вашуси Хулатда, дурсри тамандиубхIели, лаг вашули, хъули чарулхъусири: нушалаван ахIи, Бускрила ши ахъсхьурали и мерличиб саби. Ил цалра бархIи дурсрачира кьаниубси ахIенри. ХIеблизив виаб яра янилизив, декIардеш хIебири. Нуни ил гIячихъли балуси саби. ВиштIахIейчирад дебшладирути сари адамла хIял-тIабигIят. Ил дебали гIяхIти хIял-тIабигIятла адам сай.
Фармацевтла БархIиличил бархбасахъи, иличил ихтилатра дураберкIес имканбакIиб.
— Хулатда, чили маслигIятбарибсири хIед фармацевтический институтлизи учIахъес керхахъес? Яра ил хIуни, школализив учIули левалли, пикрибарибси бурги?
— 1979 ибил дуслизиб Дибгашила урга даражала школа таманаибси нуни гьаланачиб пикрибарибсири санитарно-гигиенический институтлизи учIес керхес. ИмтихIянтала баллани бара камдиубли, ну ила конкурс хIясибли кахIерхурра. Пятигорсклизибси фармацевтический институтлизи ну гIярмиялизиб къуллукъбарили гIергъи, сайри учIес керхурси. Илав учIахъес наб маслигIятбарибсири ит замана Дагъистанна культурала министрла заместительли вируси дудешла юлдаш уркухъан Ибрагьимла МяхIяммадли. 1982-1987-ибти дусмазив ну Пятигорсклизив учIули калунра. ХIера, илкьяйда, наб хабарра агарли, ну фармацевт ветаурсира.
— ХIу 35 дус фармацевтли узулри. Се бурес вируда хIуни хIела бузериличила? Разилирив фармацевтла санигIят чеббикIниличи?
— Пятигорсклизиб институт таманаибси ну, Дагъистанна Аптекабала управлениелизи узахъес вархьибсири.ИтхIели илав начальникли узули вири Сергокъалала районна Мугрила шилизивадси Зубайру Шарипович Шарипов. Ил дебали гIяхIси адам вири. Чуйнара хIянчилизиб кумекбариб илини наб. Ну узули вираси контрольно-ревизионный отделлизив, камси заманали отделла начальникла заместительла хIянчиличи шурухъунра.
Советский Союз бехъубхIели, МяхIячкъалала шагьарлизирти аптекаби муниципалитетла вегIдешлизи дедибтири. Аптекабала заведующийтала тилади хIясибли, тах шагьарла халкьла арадеш мяхIкамбирнила управлениела начальникла лерилра аптекабала бузерила шайчивси заместительла къуллукъличи катурсири. 1993 ибил дуслизиб муниципалитетла вегIдеш агарбариб.
1995-1997-ибти дусмазив гIуррара аптекабала управлениелизи чарухъунра, фармацевтикала бузериличи ва дармунтала даражаличи хIеруди бузахъуси отделла начальникли. 1997 ибил дуслизивад – ДР-ла арадеш бихIнила Министерствола медицинала ва фармацевтикала хIянчурби дузахъес ихтиярбируси отделла начальникла заместительли. 2001-2005-ибти дусмазив ил отделла начальникли вираси.
2005-ибил дуслизивад 2008-ибил дусличи бикайчи Росздравнадзорла тяп чедиб гьанбушибсигъуна къуллукъличив узаси. 2008-ибил дуслизив ДР-ла арадеш бихIнила Министерстволизи ил къуллукъличи шурватурра. 2013 ибил дусличивад 2021 ибил дусличи бикайчи ДР-ла арадеш бихIнила Министерствола аптекабала управлениела автономси учреждениела начальникла хIянчи заманалис дузахъанни калунра. БусягIят узулра ДР-ла арадеш бихIнила Министерстволизив медицинала ва фармацевтикала хIянчи дузахъес ихтиярбируси отделла начальникли.
— ХIела бузерила гьуни хIясибли аргъесли саби, ахIерси Хулатда Сулайбанович, нушала республикала аптекабала управлениелизив ва арадеш бихIнила Министерстволизив хIу дебали гIягIниси хIурматла хIянчизар виъни. ХIела бузерила 35 дусла гьунчив хIу чумра ахъти къуллукъличив кали уилри. Наб хIези хьардаэс дигулра чумал-гьатIи суал.
— Гьаннала заманала республикализирти аптекабазир къалпла дармунти леру?
— Саби бирусиличибад зягIипсиличи биуси гьарил дармайзи нугьру кабалтуси саби (маркировка). Дармунти чедетаахъили ахтардидирути сари. Ил багьандан, къалпла дармунти зягIипсиличи сеналра даэс хIедирар.
— Аргъира, баркалла хIед. БусягIятра Украинализир кадиркути анцIбукьуни пикрилизи касибхIели, бекIлизи бакIибси суал саби иш гьанна хIези хьарбиуси. Илди анцIбукьуни дехIдихьес гьаларван, гьаннара дурала улкназирад нушала улкализи дармунти дихули лералу яра илди камдиублив?
— Гьаннара гьалар кьяйдали дурала улкназирадли дармунти дихули лерал.
БелкIла ахирлизиб Хулатда Магьдиев ва лебилра иличил барх бузути фармацевтуни, лебилра Дагъистанна аптекабала хIянчизарти чула санигIятлашалси байрамличил мубаракбирулра. Нушала арадешличила пикрибикIути илдас дулгулра чIумаси арадеш ва разити, духъянти гIямру!