«Бахълис багалабиэси бузерилизи ахъес хьулрикIулри»

ВегIла кьисмат чи­наб баргес ви­ра­рал гьаланачибал чи­лилра ба­лули хIебургар. Гьан­на бусягIят ахъ­дешличи ара­цIиб­си гьуни, Кумсият Са­ла­мов­на Мирзаеванира гIяхI­цадхIи ум­­цIу­ли баргибси саби.

1980 ибил дуслизиб Хайдакьла районна Рукьала шилизиб школа таманба­рили, Кумсият Мирзаева Мя­хIяч­къа­ла­­лизибси вачарла ва берк-бержла (торгово-кули­нар­ное) учи­лищелизи ручIес карерхур. ГIур илини ДГПУ-ла психология­ла факультетра таманбариб. Муруй­чил рарх ГIярасайлизи аррякьун ва Курганна областьлизир халкь кьацIлабирути мераначир ху­регуни далкьарахъули (поварли) рузули калун. Хурегуни хIя­дур­дир­нила гIяхIцад устадеш касиб.
2012 ибил дуслизир Да­гъис­­таннизи чар­ру­хъун­хIе­ли, халати кьасаначил бузерилизи ахъиб. Илини «VIP-кулинария» бикIуси хурегуни хIядурдарес бучIанти бурсибируси центр абхьиб. «Къиянси бузери хIечи чейсулри, илизибад селра бетхIерар», — бикIутачи лехIхIеризур.
«Ну лябкьуси хайриличила пикрири­кIу­ли ахIенри, гьарли-марли бахълис багалабиэси, гIяхIдеш лебхуси бузерилизи ахъес хьулрикIулри. Дила кьас бетерхур. Камси заманала бухIнаб нушала центрличила халкьли багьур, бахъал жагьилти бизити хурегуни дирес бурсибиэс хьулбухъун.
Бурес чебиркур, «VIP-ку­ли­нария»-лизиб хурегуни дирес кабизахъурси хасси тяхIяр хIя­сибли бурсибирути саби, лерил дархиути секIал умцантачир умцути сари. Хурегуначи бурсибирутани чула някъбани хIядурдарили, чули дерки тIем балуси саби. Селрайчибра тамашабизеси саби, цагъунти секIал дархаили дарибти хурегунала гьарилла декIарси тIемра бизидешра бирар. ХIе­биал­ли хуреглизи гьарилли сунела пагьму кабирхьули сай», — рикIулри Кумсият Саламовна нушала ихтилатлизир.
Гьанна 10 дус «VIP-ку­линария»-ли бизидешунала искусстволичи илаб бучIути бурсибирули саби. Илдала бузери хасси лицензияличи хъарахъили тIашбатурси саби, ва ахъси даражаличил хурегуни хIя­дурдарес бурсивиэс дигуси гьарил учIан­нис, илар унза гьарг­ли сари.
Дурсри 9 сягIятличирад 18 сягIятличи би­кайчи хIябал сменализир дурадуркIути сари. Гьарил учIес дигусини сунес къулайси за­мана чеббикIес вирули сай.
«VIP-кулинария»-лизир ху­­­регуни далкьарахъусила (по­варла), мурити берк­лумала ус­тала (кон­дитер), мурити берк­­лу­ми жагали гьаладирхьанна (кондитер оформитель), са­ни­­гIятуни кайсу. БелчIуди хIя­бал баз­ли таманбируси саби, ва гьариллис хасси журала диплом бедлугуси саби.
Кумсият Мирзаева дугIли замана буркIутазирад ахIен, сунечиб бучIутачира илала ахъти тIалабуни лер. «Хурег барес бурсивиэс багьандан шел дус учIес гIягIниси ахIен. Бируси тяхIяр багьалли, устадеш узу­хIели имцIадирар», — бурули сари Кумсият Саламовнани. Ил багьандан рургар илини 3 жумягIли багьуди кайсути японияла кухня, бариста, официант хIядурбирути курсанира абхьибти. Лер абхьили бегIла гIяхIси хъа регI, жагьси берклумала уста (кулинар) бикIути бучIантас гIямрулизир багаладиэсти ца базла курсанира.
Гьарли-марли, хIябцIали дус виайчи, бегI­тала хъябличи кахIейили, сайцун кьяшма­чи кайзес дигуси жагьси адамлис «VIP- ку­линария»-ли гIяхIти имканти гьаргдирули са­ри, камси зама­нала бухI­наб гьар мер­ли­чиб хIяжатси са­ни­­гIятра касили, бузерила мер­­­ра баргес бирули саби жагьил­тани.
«VIP- ку­ли­на­рия»-лизиб багьуди касибти Эмиратуназиб, Турциялизиб, Москвализиб, нушачиб ресторантазиб бузули чула яшавбирули саби.
Жагьилтас илдигъунти имканти акIа­хъуб­си Кумсият Саламовнала сархибдешуни дахъал сари. Илини сунела бузери ле­бил дунъяличибти берклумала устнала (кулинарное искусство) бегIлара чебяхIси даражализир хурегуни далкьарахъули, илди дарахъес бучIанти бурсибирули сари.
Сунела бузери бехIбихьибси 2012 ибил дуслизиб Швейцариялизибси Давос шагьарлизиб бетерхурси экономикала мажлисличир «VIP- кулинария»-ли ила цалабикибти бахъал улкнала бегIлара халати хIякимтас чули хIядурбарибси хIерила беркала гьалабихьиб. Хурегуни илар ахъли кьиматладарибтири ва хасси дипломличи лайикьдикибтири.
2013 ибил дуслизиб Кисловодсклизиб бетерхурси халкьани-ургабси хурегуни дирнила устадешла фестивальличиб «Халкьла гIядатуни мяхIкамдирни багьандан» бикIуси диплом касиб.
2014 ибил дуслизиб Москвализиб бетерхурси хурегуни далкьарахъутала (по­вартала) чемпионатлизир «VIP-ку­ли­на­рия»-ла специалистунани бутIа­кьяндеш дариб. Ил чемпионат гьар дуслизиб дура­бур­кIуси саби, ва илаб мурталра «VIP- ку­ли­нария»-ли бутIакьяндеш дирули, гьаларти мерани сархули сари.
2016 ибил дуслизиб Испанияла тах шагьар Мадридлизиб бетерхурси лебил Россияла гастрономияла жумягIлизир «VIP- кулинарияли» бутIакьяндеш дариб, ва нушала республикала хурегуни лебилра дунъяла адамтас гьаладихьиб. Нушала курегала каш, хивала нергъ, лерилра журала чудни Испанияла адамтас гIяхIдизур.
2019 ибил дуслизиб нушала республикализиб «ВИЗИТ ДАГЕСТАН» бикIуси халкьани-ургабси гастрономияла фестиваль бетерхур. Илизир «VIP-кулинария»-ли бекIлидиубтигъунти ва дахъалгъунти фестивальла къайгъни сунечи чесиб. Дурабад лябкьути гIяхIли хьурабарили мерлабариб. ИтхIели нушачи гIяхIладли бакIибтири Италияла, Францияла, Германияла, Польшала, Испанияла, Грецияла, Турцияла, Иранна, Индияла ва дахъал пашбехъубси СССР-ла республикализибадти гIяхIли. Ил фестивальла сиптакар Кумсият Мирзаева сарри. Бахъал дурала улкнала хурегуни далкьарахъутачил (повартачил) Кумсият Саламовна тянишсири, ва илди Дагъистаннизи илини жибарибтири. Хурегунала ва гIяхIялдешла дурабад, нушала республикала тIабигIятла жагадешунани гIяхIлачи халаси асар барибсири.
Хайдакьла районнизиб бетерхурси Дагъистан 100 дус биънилис хасбарибси «Бизиси Хайдакь» бикIуси фестивальлизирра «VIP- кулинария»-ли бутIакьяндеш дарибтири. Иларра дахъал журала бизити хурегуни бакIибти гIяхIлас гьаладихьибтири.
Декабрьла 7-личиб Москвализиб бетерхурси жагьилти берклумала устанала ургабси кулинартала искусствола чемпионатлизирра «VIP М.Ю.»-лизиб бучIутани бутIакьяндеш дариб, ва ахъти устадешличил бучIанти хIядурбарнилис, ва хурегунас дархьти кьиматуни кадатнилис хасдарибти дипломтачил Кумсият Мирзаева шабагъатларариб.
Кумсият Саламовна Мирзаева «VIP М.Ю.» ООО-ла генеральный директор, Да­гъис­танна берклумала устнала ассоциацияла президент, халкьани-ургарси хурегуни кьиматладируси судья, дахъал дурадуркIути далдуцунала бутIакьянчи сари.
Цазаманализир сунечил вегIла хъалибарглизир ва гIямрулизир челукьутачила уркIи гьаргли ихтилатикIес вируси ва гIякьлу гIеббурес балуси, дарган рурси ва хьунул адам сари. Илис сагаси дуслизир дахъал гьарбизуни дулгулра. Лерилра илала пикрумира кьасанира детерхурли дигулра.