ВатIан гьанни алхунти хIебубкIар багьадурти

Ца нешла хIябал урши
Дурабухъун дергълизи,
ВатIан ганзхIебарахъес
Душма жярга кьяшмази.

Ца алхун, танкла удир
ГIязиз жан кадихьили,
Гьарахъси Сталинградла
Дазурби далтахъули.

Цали михъир гьабуциб
Пулеметла хIяралис:
Гьуни хIиличил сархиб
Бургъантала гьужумлис.

ХIярхIубала къирили
ХIябъибилра арухиб:
ХIябдарш хяла хIярам жан
Сунечил хIябла духиб.

Гьаргалар хIерли сари
ХIябал гъабзала аба,
ХIерирхули лехIли сар,
Дила чарбулхъан или.

Чедиур къярдубачир
ГIяндила хIябал варгьи.
Илди хIяршдирул нешла
Иргъули саби агьи.

Вари, марисуд, аба,
Агара или уршби:
ВатIан гьанни алхунти
БубкIути ахIен гъубзни.

Майла 9-личиб КIишала шира, нушала улкала цар­хIилти шими-шагьуртиван, бай­­­рамласун бегIбиублири: Рос­­сияла ва ДР-ла байрахъуни лапIардикIулри, лозунгуни дар­­шилри, кьакьурби душкилри, дявила музыка дучIулри. Ил­­­ди лерилра кIайбизурси ва­на­си берхIили гьатIира че­дир­цIа­­­хъул­ри.
Шила дайлабси ЧебяхIси ВатIа дергълизиб алхунти гIяхI­­гъубзнас тIашбатурси па­мят­ник, мицIирти вавнази­бад дураберхурли, заки кIай­би­зур­сиван сабри. Цуг-цугли адамтази «ХIера, икI умуси зак мяхIкамбарая» или, жи­би­кIу­сигъунара сабри. Даимси ламила кIелра шайчиб ярагъ дукладуцибти кIел къараул постличиб лебри. Кьакьурбазиб важбиубти халкь чебиухIели, цахIнаб жамигIят дурабухъунсигъуна тяхIярри: чIянкIли ца сурат гьанна чебиули ахIен­ри — михъирти ордентачил ва ме­дальтачил жагадарибти ЧебяхIси ВатIа дергъла бутIа­кьян­­чиби нуша-ургаб аги. Илда­ла мер чеакIубси наслули бацI­ли хIебатурсигъуна тя­хIяр сабри.
КIишала шилизибад 300-цад мурул адам кахси дергълизи дурабухъунтири. Чарбухъес кьадарбиубти 50-лицун сабри. Илдира чулахъуни, кьяшми агарти, някъби агарти. Илдани кьяшмачи кадатурти сарри дявила дусмани цIуръадарибти ва язихъдарибти хъалибаргуни…
«Чедибдешла бархIи» би­кIу­си далай, ши чебиргъахъули, ахъли зайбикIули саби. ЧебяхIси Чедибдеш 74 дус биъни балахъути лозунгуни гимназияла ва школала дурхIнани ахъдуцили сари. ГьатIира дахъал чедиули сари чула хала дудешунала суратунира, сабира ишбархIи ахиратла бетаурти. Илдачил барх ганзбикIути учительтани замана-замана тIамадирули са­­би:
— Арали бираб ЧебяхIси Чедибдеш!
— Бургьаб ХIунтIена ГIяр­мия, суненира фашистуназибад ВатIан берцахъибси!
— Даим калаб мицIир­тала уркI­­базиб дявила бутIа­кьян­чи­би!
ХIера, трибуналичи КIи­шала шила администрацияла бекI Мурад Шамхалов ацIиб. Илини, шанти байрамличил мурак­барили гIергъи, буриб:
— Сецад дусми ардякьи диалра, ЧебяхIси Чедибдешла байрам буркьбируси ахIен, адамтала уркIбазир илини разидешла ва цуг-цугли пашмандешла хIялани чериргъахъули сари. АхIерти шанти, хIушала дудешуни-узбачил вархли левсири дила хала дудеш Магьдила Дабасарира. Ил наб гьанхIеркур, сенахIенну жявли гIямрулизивад арякьун, аммаки гьандиркули сари илини сархибти дявила гьунарти. Илдачила чуйна-чуйнара дила неш Загьидатли набзи аргъахъибси саби…
Илис гIергъи мубаракла ванати дугьбачил жамигIятличи дугьабизур дявила бутIакьянчи ХIасбалла урши ХIяжи Сулайбанов, КIишала гимназияла директор Рабазан Кьасумов, «ЗурхIяб» ясли-анхъла заведующая Раисат ГIялиева, шила администрацияла хIянчизар МяхIяммад Ибрагьимов.
— ХIурматла жамигIят! – викIи, шантачи дугьаилзули, ХI. Сулайбанов. – Нуни пахрубирулра шила школали дила дудеш ХIасбал Сулайбановла у бихниличи. ХIушанира балуливан, илала дявила гьуни Керчьлизибад Берлиннизи баибси сабри. ИшбархIира нуша дурхIнани мяхIкамли хIербирулра ордентани ва медлальтани вахбаршибси дудешла дявила китель. Дургъби дагьес я чедаэс хIушаб мурткIал кьадармабиаб. ХIулкIули, талихIчерли, хIушала никIабани разидирули калабая. Ну вирхулра, ишхIелла нушала жагьилтира хIядурли саби цаибси жиличил ВатIан багьандан дурабухъес. Дергъла авлахъличиб калунти нушала дудешунас ва хала дудешунас Аллагьли шаласи ахират кьадарбараб. Арали калабая!
ГIе, хIязлис ахIен ил байрамлис разидешла ва пашмандешла ирусира: дявила бутIакьянчиби ахIенну, дявила гамъабира гьанна нушала мякьлаб чебаэс агара. КIишала шилизир цайли ца сари лерси – Сулайба МяхIяммадла Мисиду. 91 дусла унабурхI ахъибси Мисиду дай шилизи шадлихъличи ишдус раэс хIериуб: пулукIбиубси арадешли ухьаличи чекаруцили сари. ЧевяхIси Аллагьли мяхIкамрараб ил дявила гамъа! Мисидус севан далдикилил ишди дугьбира:
Чумра ахIмакь гъабзали
Ганз кацIиб душмайчибяхI,
Чумлара гIязизти жан
Ахъдуциб зубрачидяхI.

Чумра пякьир абнани
Бисаличил ясбариб,
Чумра гIязиз рузбани
Дардличил децI чIямбариб.

МабакIаб цалра бархIи,
Дергъ ибси дев аргъибси,
Мабиаб цалра сягIят,
ЦIуръаби цIумбухъунси.

Ухаб чедиб берхIира,
ХьанцIли аязси закра,
Мисидула янашаб
ХIебилшуси талихIра!

ГIярмицунала палтарли бегIбиубти бегIла биштIати, ясли-анхъла никIаби, авидлизи дурабухъун. Илдани чедаахъибти ихтилатуни, делчIунти назмурти ва далуйти, делхъани халатани дигиличил кьабулдариб.
ЧебяхIси Чедибдешла байрам дявила назмурти-сцен­ка­­бачил ва спортла шайчирти жу­ра-журала абзаначил че­би­цIа­хъиб.
Ил бархIила шадлихъ кIи­шан­тас тарихлизи белкIеси ва хъумхIертеси бетаур.