Лебтанилра балуливан, Дагъистан тIабигIятла сурсатуначил давлачебси, хIериэс манпагIятла имкантачилси урхIмешуахIенси республика саби.
Дагъистанлантира бузери дигути, гъирачебти халкь саби. Гьунчивад машиналичив чина-биалра аркьули, Дагъистайзивад дураулхъухIели, гьар-чинабалра хIянчилизи ахъибти, бузули бархибти адамти чебаэс вирули сай. Илгъуна аги саби Дагъистан Республикала дазурби ахъайчи, хаслира хIебла ва гIебшнила замана, хIянчурби демжурти манзилтазир. Ну рахъхIи пикририкIули калунра, илцад бузери дигути, мурталра хIянчилизи абархибти халкьла гIямрула даража гIяхIла шайчи сен барсхIебирусира или, сабаб селизиб сабира? Бузери дигути адамти хIербирути мер-муса, гьундури, алав-гьалавти гьар секIал низам-кьяйдаличи душили, чебяхIси даражаличир диэс гIягIнитири. Дагъистанланти халаси яхIла, сабурла, адуцалачебти халкь биубли хьалли, сен алавти аги-кьяйдали ургIебли чебиахъуси? ХIякьикьатлизир халкьла гIямру хIясибдарибхIели, гIяхIсиличи хьуликIесцун саби кавлуси. Ну ишгъуна пикриличи ракIира. Нуша сарра гIяйибла дегIти. СенахIенну нушани нушала республикала имканти пайдаладарес хIебалухIели. Нушаб кьадин чи-биалра вакIили, нушала гIямру гIяхIла шайчи дарсхIедиру. Гьар адамлис сунечивад вехIихьес чебиркур, вегIличи хъарти хIянчи чедетаахъили, сегъуналра хатIа кахIелесли дирули, бурибси гъайлис марли кавлули, низам-кьяйдаличи чекадилзули, нуша-алав: жамигIятла транспортличиб биаб (машинабала бегIтачира къячбилкуси саби), азбарлаб биаб, кьакьалаб биаб умудеш бирули ва бихIули. Илдигъунти бегIлара гьамадти секIайзиб низам кабизахъес хIебалути халкьла гIямру гIяхIла шайчи дарсдарес дебали къиянни бирар. Дубурлантала давлачебси культура ва пергерти гIядатуни гIямрулизир пайдалахIедиралли, хIедузахъалли, илди тарихлизирцун сари кавлути. Илди хIедузахъутас биалли, чула давлачебси тарихличила, пергерти гIядатуначила гъайбикIни дугIла саби. ИшбархIи хIясиббирусира ишгъуна анцIбукь саби: гьар хьулухъунси адам сунела чебяхIси миллатличила, пергер гIядатуначила, давлачебси тарихличила гапикIули сай, амма сунени бегIлара камли сай хIерирути мер-муса умули дихIес, адамтачил гIяхIти бархбасуни дузахъес, дунъяличир низам-кьяйда кадизахъес камсилра сабабли ветаэс къайгъибирули ахIен. Халаси мурул адамли гьунчиб асили къяжа букули сай, ва ил бергурси кагъар бархьли левси мерличи лайкабикIули сай, цархIилли сунела гIягIнидеш ахъили нясбиубси салфетка лайбикIули сай. Гьайгьайрагу, нуша-алав умудеш хIебирар. Къугънас ахIенгу бикIути, дунъяличир низам-кьяйда кадизахъес дигули виадли, хIела хъали, хIу-алавти мер-муса низамличи душа или. Нушала халкьли чула нясдешуни хъулирад дурадушили, дура лайдикIули сари. Кьакьурби жярга-зекъли дицIили сари, удатурти шиниша духълуми чедаэс агара. Лерти галгубира нясдешлизи гIеладикибти кьакьурбазир, хIулбала гьаларад кIундицIули сари. Се гIяламат бируси ил? Чили бурсибарес гIягIнити дагъистанланти низам-кьяйдаличи?
Нуша мурталра тухтуртачи, гIядлу-зегъа далтахъути кабизуначи, хIякимтачи гIяйибтали диркьулра, нушазибад дигуси камсилра секIал биалли барес дигули ахIенра. Гьар секIал адамлизирад дигахъути сари. Даширая гьала-гьала нушала гIямрулизир, нуша-алавси хIякьикьатлизиб низам кабизахъес къайгъибирехIену. ГIур биалли дуб-дубли, нушаб гьанагарси манзил хIякимтанира халкьла гIямру ункъдирахъути дарсдешуни акIахъес асубирар. Гьарилли сай-вегIси хъулиб, кьакьалаб, хъучиб, хIянчилаб… сай-алавти мер-мусаличиб умудеш, низам-кьяйда кадизахъалли, илхIели дунъяра, гIямрура шаладирар, гIяхIла шайчи дарсдирар. Ил азирти дусмани дунъяличиб кабизахъурси хIекьдеш саби…