БерхIила нурван ухуси

Тамашала секIал саби тIабигIят. Дусла авалра манзиллизир илини гьаладирхьути дарс­дешуни гьачамалра тикрархIедикIути ва караматдешла диъни хIясибхIедарес хIей­­рар. Нуни имцIаливан пикри бяхI­чииули рирус аргъ-бархIила къугъ­начи. Гьарил мицIирси жанни балули саби савлилизиб берхIи абулхъни ва бархIехълизиб гIелабиркни. Амма ил ца­цахIели нушани абзур бархIи чехIе­биу­лира дирехIе. Дирар анцIбукьуни ил гъагултани кIапIбирули ва урга-ургади сунела нур гIяйдирути анцIбукьунира. ТIабигIятли секьяйда ил гъагултази дигIян­бирахъули яра чяхI-заблира дугIбанира ванза паргъатагарбирули биалра, заклизиб берхIи лебни чисалра дигIяндеш ахIен. Халаси ванзаличирти цацадехIти мер-мусаличи ил ванабикIули биэсра асубирар, нушачиб гъагултани зак буцили биалра.

Гьайгьай, берхIи сунела бетуцлизиб мурталра адамтачи шала-ванабикIули бурхIни ардашути сари. Илини сунела дяхI сегъунтилра аги-кьяйдализир дарсдирути ахIен. Илкьяйдали леб адамтира тяп берхIиливан чула дяхI дарсхIедирути ва мурталра халкьлис караматдешла нурличил ванабикIути. Илдигъунтазибадли вайси гъаялра аргъес хIейрар, илди чIянкIли гIяхIбаркьунас ЧевяхIсини акIахъубтигъунти саби. Илгъуна пикри бурес лайикьли саби ХIямшимала шилизивадси машгьурси юрист, пагьмучевси композитор ва поэт МяхIяммадзапир ГIябдуллаевличила.
Илдигъунти адамтани жагьилтала кьис­матличил бархбасунси санигIят ­бузахъули биалли, бахълис гIяхIдешла пай чебетиур. СенахIенну нушала ­улкала ва цархIилти халкьанала ­кьисмат жагьилтала, бикIуливан, някъбазиб саби. ­Илдала дагьрила ва гIякьлула даражализибадли дигахъуси саби чеалкIуси наслула кьисматра. МяхIяммадзапир НурмяхIяммадовли биалли, адамтала гIям­рулизиб леб­гIеб мягIничебси гIяд­лу-зегъа дал­тахъути спе­циалистуни хIядурбирнила санигIят саби чеббикIибси. ХIебиалли, илини руркъути жагьилтани бархьдешла ва хIялалдешла дякь чеб­биркIниличи умутличил вирхесра вирар.
Дусми ардашуцад адамра пасихIдешли ва гIякьлу-дагьрили гьалавяхI вашахъуси сай. М.ГIябдуллаевла санигIятлис илгъуна бетуц лебгIеб хIяжатсира саби. ГIям­рулизир гIергъити дусмазир кадиркути дарсдешунас гIевваилицунра ахIи, илгъуна гIялим гьалаухъи вашес хIяжатси саби. Гьарли-марли хIям­шиман гIяхI­гъабза ил шайчив цар­хIилтас гIиб­рат­ли ветаурли сай.
МяхIям­мад­запир акIубси сай Ахъушала районна ХIям­ши­мала шилизив 1968 ибил дуслизив. Илала дудеш ГIябдуллаев НурмяхIяммад ЧебяхIси ВатIа дергъла бутIакьянчи сайри. Ил дахъал дусмазив жавабла хIян­чурбачив, гIур мугIяллимли узули калунси сай.
Динничира чекайзурси вири ил. Мя­хIяммадзапирла хала дудеш, динна гIилму ункъли дяркъурси ГIябдуллагьла хъулиб мадраса буили саби. Илаб гIярабла грамматикаличи ва гIилмуличи дурхIни руркъутири. Профессор Расул МяхIяммадовлира бурусири: «Илаб бегI гьалаб нуни кьалам някълизи буцибсири ва гIярабла грамматикаличи бурсивиубсири». Ахъуша-Даргазив машгьурси гIярабла гIилму дяркъурси СягIид бикIуси ГIябдуллагьла узикьарра левсири. Мадрасализир имцIаливан дурсри кадирхьусира СягIид сайри.
Давлачебтани илдачи чула дурхIни бучIахъес бикухIели, СягIидра ГIяб­дуллагьра бикIули саби: «ХIушала ца дурхIяличил мискинтала шел дурхIяра бучIахъес багьандан хъали хIядурбарая, нушани Аллагь багьандан илгъуна кирила хIянчира бирехIену».
Итди дусмазир, гьайгьайрагу, Дубуртар Улкализир ишхIелла манзиллизирван школабира чебяхIси багьудила заведениебира дирути ахIенри. ДурхIни имцIаливан мадрасабазиб бучIахъути буили саби. Сунела хала дудешла ва дудешла хIурматла санигIят даимбирули, МяхIяммадзапирра багьудлумачи чеалкIуси наслу руркънила пергер баркьудилизи ахъили сай.
МяхIяммадзапирла неш Нуржигьан МяхIяммадова гьаркья зяхI­мат­чи рирусири. Илини даргала фольклор гIяхIил балусири. Творчестволашал пагьмучевсини бирар фольклор бяркъес кьасбирусира. Дубурлан хьунул адамли уркIиличир дахъал назмурти далутири, суненира хIябкубти цаладирхъули рири. Дагъистаннизивцунра ахIи, улкализивра ахъли кьиматлавируси, халаси хIурматличи лайикьикибси ва Дагъистанна тарихлис хьулчи кабихьибси профессор Расул МяхIяммадовла рузи цархIилгъунали риэсра хIерири.
ГIябдуллаевхъала берхъибси хъалибаргли декIар-декIарти сани­гIя­туни касили, хIурматличил бузули саби. ПатIиматли педагогла санигIят чеббикIиб. Раисат терапевт сари. МяхIяммад юрист сай, судьяли узуси сай. Шагьризатли филологла, Зул­хIижатлира ХIулайматлира экономистла санигIятуни чердикIиб, амма вачарла бетуцлизиб бузескабииб.
Узби-рузбазивадли бегIлара виштIаси МяхIяммадзапир сай. Урши ункъли учIусири, спортличира ва музыкаличира пикри бяхIчииэс заманара бургусири. ВиштIали левай илизир музыкаличи диги минадиубтири. Пагьмучевси урши музыка цаладирхъес вархли хьуликIусири. ГIямрулизиб ил хьул бетра бетерхахъур илини. Ил даргазивцунра ахIи, Дагъистаннизивра машгьурси композитор ва поэт ветаур.
Шила школализиб ункъли учIули, белчIуди хъараахъурси МяхIям­мадзапир ДГУ-ла историяла факультетлизи керхурсири. Илини илабра хIунтIена диплом касибсири. Илгъуна гIибратчевси студент ДГУ-лизивадли арукьяхъес валтив, гьатIи? Хабарла профессор Расул МяхIяммадовлира асарбарили биэс хIяжатли саби илкьяйда МяхIяммадзапир гIякьлу-дагьрилизив ахъикIниличи. Заочно илини ДГУ-ла юридический факультетра ункъли учIули таманаибсири. ГIилмула гьамадли ахIенси дякькадра ил умутличил гьалавяхI вашескайибсири.
БусягIят М.ГIябдуллаев ДГУ-ла юридический институтла директорла заместительли узули сай. Университетла тарихла ва ихтиюртала кафедрала доцент МяхIяммадзапир НурмяхIяммадовичли «Миллатла ва федеративный бархбасуни» ибси гIилмула-ахтардила лабораториялисра бекIдеш дирули сай. МяхIяммадзапир НурмяхIяммадович ДР-ла миллатла политикала шайчибси Министерствола гIилмула-насихIятуни лугуси советла членра сай. ДР-ла Халкьла Собраниела законти дузахънила, пачалихъ лушнила ва мерличиб гьуни чебиахънила шайчибси Комитетла член сай.
Машгьурси поэт-далайчи сайливанра М.ГIябдуллаевли творчестволизирра сархибдешуни дирахъули сай. Илини музыкара пикридарили, гъайра делкIи, балкьаахъурси даргантас хасбарибси «Дарга» гимн лебгIеб жагаси бетаурли саби ва лехIирхъухIели, бикIуливан, чархкад разидешла ва пахрула зим чедибурхули саби.
Ишдус МяхIяммадзапир Нурмя­хIям­мадович 55 дус виубли сай. Гьаннала гIергъира илдицад дусми арали ва талихIчерли деркIес кьадарбиаб, хIур­матла МяхIяммадзапир. ХIела кул­петлис, узи-уршилис ва хIед иш дунъяла лерилра гIяхIдешуни дулгулра.