Бархьдеш баргес…

Ну, мухбир сайливан, дахъал масъултачил дяхI-дяхIли вяхIигес чевкъули бирар. Дила санигIятлизиб бекIлибиубсигъуна саби, лерилра багьахънибазирад адамтас пайдалати декIардарес ва илдазирад дархьти белгидарес.

ИшбархIи журналистла санигIятла дазурби дебали «дя­гIу­диубли» сари. Илис сабаб Интернет дебали тIинтI­биъ­ни­лизибра саби. ДакIудиубли лер дахъал сайтани. Илдазир цацабехIтас арц даресра бархли имканбикIули саби. «Блогер» ибси мягIна дакIубиубли саби. Гьанна ил санигIятлизира халбирули саби. Ам­ма журналистла ва блогерла ургаб халаси декIардеш леб. Журналистла бекIлибиубси мурад — адамтази бархьдешличила багьахъни. Блогерла — чула пикри бурни. ХIейгеси биалра, дила санигIятла хIян­чизартала ургабра арцлис яра «хIукмуртас» чула дагьри дирцути дакIубиубли саби. ЖявхIелла замунтачибад­ бехI­би­хьили, халкьлизиб бурусири: «Баянтачил вегIиубси адам дунъяла вегI сай».
Амма се сабира бархьдеш? Пикриухъалли, ил гьарил адамли сунеласун иргъу. ХIушани чебиули дирудая жалбикIути адамти. Илдазивад гьарил чула пикри бархьли биъни кабизахъес гьуцIлизив вирар. Ишаб наб бурес дигулра – жаллизиб бархьдеш кабизахъес хIейрар. Ил кабизахъес вирар чIянкIли гIячихъти далилти гьаладихьилицун. Бусурмантала диннизибра жаликIахъес къадагъабарибси саби.
Пикриухъалли, адамтас къяна бурес гьамадли саби. ЦацабехIтас къунбазиб хIербиэсра дигули саби. Нушала лебилра дунъя халаси къяна саби викIаслира, хатIахIеркус. ХIердизая телевизорлизи. Чебиулрав илаб бархьдеш? Дила пикрили, бахъли ну вархьли виъни якьинбиру. ИшбархIи бархьдеш давлачебтас бекIлил хIяжатли ахIен. БархьдешлигIиб къяйцIбикIути мурталра мискинти саби. Амма дебали къиянни саби ил секIал барес. Гьарилли балуси саби биштIаси къянали сунес гIергъи халасира битIикIни. Амма дагьри дицибтас ил шайчиб сегъуналра авара агара.
Адамти мицIираглизибад декIарбулхъути саби дагьриличибли, рухIличибли. Нушаб мурталра рухIла давла чебирцIахъес дузес чебиркур. ИлхIели гIякьлура чеимцIабирар. Багьудила хазна лебси адам сай азадси. ЧIянкIли пикривикIес балуси ва сунела пикруми гIямрулизир детурхахъуси адам давлачевси сай. Тикрарбирулра – давла арцлизиб ва лебдешлизибцун ахIен. Давла – гIякьлулизиб саби. Бархьдеш – адам сунела бекIли пикривикIнилизиб саби.
Нушала гIямрулизир дахъал челукьути масъулти лер. ИшбархIи бекIлибиубси, хаслира — нушала улкализиб, гIядатла адамлис яшавбарести шуртIри лерни саби. Халкьлис бархьдеш дигули саби: политикализиб, жамигIятла гIямрулизиб ва цархIилти шалубазиб. Амма сеналра баргес бирули ахIен. Илизиб саби халаси зугIялара. Пикриухъалли, нушала «арилизир» (ишкьяйда викIусира, сенкIун илди лерилра сурсатуни нушала гьалар сари) сари СМИ ва Интернет. Илабад сегъуна-дигара багьахъниличила багьес дирулра. Амма багьахъни бархьсил яра къяналасил нушаб белгибарес чебиркур. Ил барес багьандан, чедибра буриливан, адам багьудичевсили виэс гIягIниси сай. ХIукуматлис биалли илдигъунти адамти бекIлил хIяжатли ахIен. Ил багьандан саби ишбархIи нушала багьуди гIяшбируси, школаби ва белчIудила заведениеби тIутIудирути. Ил багьандан саби депутатуни-ургаб бахъал спортсменти, далайчиби ва гIяртистуни. ХIебиалли, нушала чараагарси чебла саби мурхьти багьудлумачил дегIдиэс ва, илди хьулчили дуцили, бархьдеш декIарбарес балес.