Илдани заралцун биху

Гьалабван Ин­те­р­нетлизир видеоби тIинтIдиуб супI­ди­ру­ти кампетунани буб­кIахъути дурхI­начила. Илгъуна сагаси изала багьарбиубли саби ну­шала улкала шагьуртазиб. Па­ча­лихъли бахъал адамти цала­бир­куси мерличиб, гьаргалаб, хъул­разиб папрус бужниличи къаршити дал­дуцуни пикри­ди­рули лебалли, зарал­лати секIал дирантани сагати дурайу­ли сари.

Тукентазир цабагьали танбаку лерти жура-журала секIал дагьардирули сари. Папрус бужни къадагъабируси законнизибад берцес багьандан, танбаку дирантани бужхIебужуси жура пикрибарили саби. Папрус пIагьбирес асухIебиралли, ил­ди дирантала пикри хIясибли, танбаку чIям­дирес, сунтIдирес яра супI­дирес асубирули саби. Ил супIдирни ибси шведунала­ мезличибад шурбаталли «снюс» — танбакула пакетунани, кам­петунани, сарира кIентIлиу ка­дихьили супIдирути, дицIили са­ри ишбархIи тукенти.
Илдигъунти кампетунала урехи – никотинна кьадарлизиб саби. ГIядатла папрусличил цугбуцалли, ил дебали халаси саби, бегIлара цIакьси папруслизиб 1-1,5 мг бирухIели, снюслизиб 22 мг никотинна леб.
Снюс супIбарибхIели, тан­ба­ку мухIлилаб 30 минут­цад­­хIи кавлули саби, ил манзиллизиб биалли папрус би­тIа­кIиб­хIей­чиб кьаркьайзи вецIнали имцIа никотин биули саби. Ил багьандан бурсидешра жявли алкIули саби, илизива­д увухъесра гьамадли ахIен. Ил секIал биалли, илди дирантасра, дирцантасра хайричебсили уб­бул­хъули саби.
ГIулухъаби-ургаб снюс сен дебали тIинтIбиубси? Машгьурти блогертани иличила хабурти тIинтIдирули сари ил бекI­лил за­ралагарси ва папрус битIикI­ни­ла бурсидеш убайсуси секIал саб­ливан.
Гьарли-марли биалли илдани дурути къунби сари, снюсличи гIядатла папрусличиван ахIи, бусягIятал бурсидеш алкIуси саби. Илала дурабадра биштIатани пап­русван ахIи, ил дигIяй супIбаресра им­кан­бикIули саби, папрус бужули чебаал­ликIун чили-дигара вявбиру ва халатази буру. КIентI­лиуб се хебал багьес или гьарил дур­хIя­личи хIерикIес хIейрар. Ил багьанданра нушала улкала имцIати шагьуртазир снюс супI­барили агъулабиубли зя­гIип­­бикибти дурхIни бахъал саби, алхунтира биуб.
Волгоградлизив снюсли агъулавариб 13 дус виубси гIулухъа. Илала нешли бурни хIясибли, дурхIяли ил бегI гьалаб халбарили уили сай танбаку дирцуси киосклизиб асили. Ил рабчикIес вехIихьили, агарти секIал гьа­нарули, боль­ницализи арукиб. Илгъун­а секIал гIур халхIебарахъес неш­ли иличил иргъахънила хIян­чи ду­ра­­бер­кIиб. Шагьарлан­тани «Снюс-нар­ко­ти­кунас къадагъа» бикIу­си къаршидеш багьахъур.
Алтайла крайлизив илгъуна секIал халбарибхIели ца уршила гьигь тIаш­би­зур­ли, хIилхIи мицIирли калун.
Казаньна 40 ибил школала директор полициялизи дугьаризур дурхIнани лайикьагардешуни дирули хIисаббиубли. «Набчи 5-6 классла бучIантала бегIти дугьабизур дурхIни мяхI­камбарахъес тиладиличил, сенахIенну илдас киоскуназир танбакула гъудурмайти 30 къу­руш­лис цали дирцули кали сари. ДурхIнани илди исули халдирули буили саби». Илдигъунти мисалти Россияла лерилра шагьуртазир гьандушес вирар.
Роспотребнадзорли балахъуливан, никотинна ха­ласи кьадарли дурхIнала кьар­­кьайчи вайшал асарбирули саби: бекIла дагьри думкьахъу, ракла изала биркахъу, иммуни­тет хIярхIбиру. Снюс халбарибти гIу­лу­­хъаби камси заманализиб пап­рус битIикIес бехIбирхьур. Илини папрус бархьбатахъес кумек­бируси ахIен, илизирра пап­­руслизибгъуна наркотик леб­­си саби!
Россиялизиб супIбиран снюс къадагъабарибси саби 2015 ибил дуслизибал. Низам-кьяй­­да кадилзахъути органтани ба­лахъули саби танбаку, насвай, супI­бируси снюс бирц­нилис жа­вабкардеш дихес гIягIниси саби РФ-ла 14.53 КоАП-ла статьяла 2–ибил бутIа хIясибли ва гIя­датла адамличи 2-4 азирла, къуллукъла хIянчизарличи 7-12 азирла, ихтиюртала шайчивси хIянчизарличи 40-60 азирла гIякIа чебирхьуси саби.
Амма чIямбиран журала снюс къадагъала дураб кали са­би. Регионтала депутатунас ил суайчи чарбухъес ва Госдумаличи дугьабиз хIядурбарес дигули саби.
Снюс нушачи Швецияли­зи­бад бакIибси саби, илаб иличи къадагъа агара. Нушала дурхI­нира гIулухъабира иличи бурсибирули бубкIахъули саби. ЕС-ла цархIилти улкназибра иличи къадагъа леб, амма Россиялизиб ил дурайахъес ва бирцахъес гьачамлис къадагъабарили ахIен. Тяп илгъуна «снюс» ибси уличил абхьибти тукентира чедаэс вирар нушала тах шагьар Мя­хIяч­къа­лализирра.
МяхIячкъалала мэр С.Да­даевли марбариб ил бирцантани закон биргIябиргес тяхIурти дургули биъни. Илини хъарбариб шагьарла лерил вачарла мерани ахтардидарахъес.
Кировский районна бекI С.Саги­дов­­ли биалли ДР-ла Халкьла Собрание­личи закон хIя­­сибли снюс дирцни къадагъабирнила чебкадси пик­ри хIер­барахъес гьалабихьиб. «Да­гъис­тан» РИА-ли бурни хIясибли, Мя­хIяч­къа­ла­лизир ахтарди ду­ра­бер­кIиб­хIели снюсла 14 азир тIакьа даргили, керасили сари.
Мар саби, чIянкIли гIядлу-зегъа далтахъу­ти органтани ва хIяким­таницун снюсла иза­ла тIашаэс хIебирар. Илди исанти лебалли, илди дирантира кавлан. Илди танбакула пакетуниванцун ахIи, кампетуниван ва цулби умудиран журала секIалван, чIямикIултиван дирули сари. БегIтас халаси пикри бяхIчиаэс чебиркур дурхIначи, илди агъула секIал диъни аргъахъесра. ЦархIилван, ил масъала арзес къиянни бирар. Рахли хIушала дурхIя гIясиикIули, гьаман гьав барсбирули биалли, мухIлилабад вайси тIем башули, кIенчIуби заядиубли, цулби духъутIдиубли, рабчикIули виалли – асубирар ил танбакула кампетунани агъулаварили виэсра, школализиб яра кьакьалаб юлдашунани дедили. Ил масъалаличил сайцун малтадая, гьарил кампет илис гIергъисили биэс асубирарну!
Ил масъалала чебкад нуни имам Давуд ХIясановлизи сунела пикри бурахъесра тиладибарира.
«Дурхъаси хIядислизив Идбаг (с.гI.в.) викIар: «Зарал мабирид я хIед, я цархIил адамлис». ЧевяхIсини нушази къадагъабариб дагьрилис, арадешлис, адамлис ва жамигIятлис заралбируси, кепвируси ва аргъайзивад улхъахъуси секIал». Адамлис бедибси арадеш ил аманат саби Аллагьла (а.т.), нушаб нушала кьаркьа ва арадешла нуша хужаимти сарра или гьанбиркули хьалли, ил халаси хатIа саби. БебкIаличи хIуша гIяхIъулали гъаммадирудая. Аргъала думкьахъути секIал илди дужути диаб, дукути диаб лерил динаназирра къадагъадарибти сари, сенкIун илди адамла кьаркьайзирти хIиличил дархдикили лерил биркIантачи диухIели. Кьуръайзиб Аллагьла (а.т.) аят леб сунезибра буруси, мягIна: «Ва бусурманти, марлира хамр (кепвирути секIал), арцлис диркьути хIязани, къанчани, палкабуршни – илди шайтIа авара сари, илди гьарахъли датирая». Иш аятлизив ЧевяхIси Аллагь викIули сай къадагъалати секIал мадиридаяцун ахIенну, нушани иргъулра, илдачи гъамдиэсра асухIебирули биъни.
Дагьри думкьахъути се­кIал къадагъадарибти сари, се­нахIенну илдани арадеш усал­биркахъухIели, ха­тIаиркахъухIели, хъа­либарг­ли­зивад ва гъамтазивад мяхI­рум­вирахъухIели, Че­вяхI­си­ли­чивад гьа­рахъ­ви­рухIели. Ва­­ри, мяхIкамдеш биреная, хIу­­­шачи ва хIушала дурхIначи ур­­кIецIибарая».
Статистикали балахъуливан, ВОЗ-ла баянти хIясибли дунъяличиб 1, 2 миллиард адам папрусли бужули саби. Илдазибад 200 миллион – хьунул адамти. Гьар дусла духIнар дунъяличибти адамтани триллион папрус дужули сари. Ванзалантани дусли танбакула секIал исули 100 миллиард доллар харждирули сари. Гьар дус танбакули 3,5 миллион бебкIала кьялшубази биркахъули саби, гьар бархIи 10 азир адамла жан ардихули. Пикридухъеная иличила!