ТIабигIятла дигIяндешуни гьаргдируси

Нуша-ургаб чула нешла мез­ли­чи­цун­ра ахIи, цар­хIил­­ти миллатунала ме­за­начи д­и­­гичебти адам­тира къар­ши­биркули саби. Ил­ди­гъун­тазивадли ца сай кIа­рахъан МяхIяммадов Иб­ра­гьимхалил Гьитинович. Ил 35 жузла автор сай: «Эко­ло­гияла жи», «Нушала ми­цIирси юрт», «Тамашала Дагъистан», «Дагъиста гьун­ду­ри­кад» ва цархIилти. Сай кIа­­рахъан виалра, дарган мез­ли­чи диги чедиахъули «Да­гъис­та гьун­дурикад» би­кIу­си жуз дар­ган мезличи шур­ба­тур­ли сай.

Ибрагьимхалил МяхIям­ма­дов акIубси сай 1937 ибил дусла ноябрьла гехIличив Шамилла районна биштIаси Зивуриб шилизив. Шила верхIел классла школа белчIи, ил Буйнакъскла педучилищелизи керхурсири. 1960 ибил дуслизиб илабси белчIуди таманбарили, Тляратала районна Хиндахла верхIел дусла школализив гьаланачив мугIяллимли, кIинайс районна методический кабинетла заведующийли, гехIел дусла ва урга даражала школабала завучли узули калунсири. Цазаманализив ДГПИ-ла географический факультетлизи заочно учIес керхурсири. 1968 ибил дуслизиб институтлизибси белчIуди хъараахъурли, илав халал лаборантли узули калун. 1971 ибил дуслизив биалли, Азербайжанна гIилмула академияла географияла институтла аспирантурализи керхурсири.
Жагьил специалистла гIил­мула хIянчи дебали тамашала саб­ри. Иличил бархли, мер­ли­чир акIубти географияла уми рур­къес чебиркни багьан­дан, къиянра булхъулри. ГIил­мула хIян­чи кабизахъурли ва гIилмула кандидатла ули­чи лайикьикили гIергъи, И.Мя­хIяммадов 1974 ибил дус­лизив ДГПИ-ла геог­ра­фи­чес­кий факультетлизив узес ве­­хIи­хьибсири.
И.МяхIяммадовли дахъал­ жагати мер-муса чедаибти са­ри, Карпатла дубуртачирад дехIдихьили, Байкалличи бикайчи. Илини сунела ар­хIя­ба­­чила очеркуни дел­кIи сай. Илала очеркуназиб ва жузазиб тIа­­бигIятличи кьакьаикIуси, тIа­­бигIят руркъянна хIерани гьа­ладихьили сари.
Илини 40-йчирра имцIали диштIати ва халати багьудила ва гIилмула монографический хIянчурби, сборникуназир ва гIилмулашал машгьурти журналтазир 300-чирра имцIали, республикала газетабазир 700-чирра имцIали макьалаби делкIунти сари. Школабазиб ва вузаназиб дурхIни илала хIян­чурби хIясибли бучIули саби. И.МяхIяммадов нушала газета вахъхIила гIяхIси юлдаш сай.
И.МяхIяммадов «ДР-ла уриб­­си учитель»-ла, «ДР-ла тIа­бигIят мяхIкамбирнила урибси хIянчизар»-ла умачи лайикьикибси ва дахъал жу­ра-журала грамотабачилра медальтачилра шабагъатлаварибси сай.
«Дагъиста гьундурикад» бикIуси жузлизир Дубуртар Ул­каличи сунела диги чедиахъули сай авторли. Сай ваибти мер-муса, Дагъиста тIабигIят кагахъили, жагали сипатдирули сай илини. Жузлизи сегъуна-биалра тарихличил дархдасунти анцIбукьуни, насихIят бухIнабуцибти хабурти… кадерхахъурли сари. Ил дебали тамашала ва белчIес гьамадси жуз саби. БучIухIелира давлачебси тIабигIятла пергер секIултани адамла пикри битIикIули саби. Мисаллис касалли вацIурби, гIинзурби, дубурти, чяхI-чяхIиби ва дахъал цархIилти.
Ишди бурхIнала цализив И.МяхIяммадов акIубсира сай. Иличил бархбасахъи, нушани ил уркIи-уркIилавад мубаракварес дигулра. Кьаркьайзиб къаркъаван чIумаси арадешра, Кавказличи хасти гIеркъати гIямрура, уркIила паргъатдешра дулгулра. ХIела юртлизир баракат, балгундеш ва талихI каммадиаб!