ХъумхIертеси гьунибаъни

МяхIячкъала­ли­зи­рад нушачи зянкъ­дяхъиб. Ил ХIу­сейнова Ба­сират Илья­совна сарри. «Ор­ле­нок» ва «Дагъиста учитель» га­зе­та­ба­ла бекI редактор, «Жа­гьил журналистунала ужагъ» би­кIу­си организацияла пред­се­да­тель.

– Нушаб хIушачи гIяхIлад дакIес дигулра. КIишала школализиб ва гимназиялизиб гIяхI­­цад пагьмучебти дурхI­ни лебни балулра. Илдала бел­кIа­ни гьачамцунра ахIи, нушани «Ор­ленок» газетализи кадерхахъуртира сари…» – аргъахъиб илини.
Гьунибаъни дурхIнасра илдачил бархли мугIяллимтасра, гьала хили буралли, хъумхIер­теси ва мягIничебси бетаур. Гьала-гьала Басират Ильясовнани саби гьарахъси архIя­ли­чи дурабухънила мурадличила аргъахъиб. Марлира, Да­гъистайзиб пагьмучебти адамти бархIиличи-бархIи кам­бикIули саби. Агара гьанна мякьлаб пергер девла устни Р.ХIямзатов, Р.Рашидов, ГI.Абу-­Бакар, Ф.ГIялиева, С.Ра­ба­данов, ХI.ГIялиев… Илдала мер мицIир-бацIли хIебиалра, чеалкIуси наслулизиб умутбихьести дебали камли саби. ВегIла культурала, гIядатунала, мезла кьадри-кьимат мискин­ди­ахъес асухIебирар. Ца­бутIаван хIердарес гIягI­нибиркур нуша-дегIти миллатла газетаби ва журналти. Ил багьанданра, Басират ри­кIу­ли­ван, нуша къайгъилизидикес гIягI­нибиркур.
КIинайс гъайбухъун «Орле­нок» газетала редактор ва кор­респондент Карина ГIя­ли­­бекова ва МяхIячкъалала 28 ибил гимназияла 10-ибил клас­сла учIан, тяп ил школала бу­чIантала саби-бегIси организацияла президент Даниял Шабанов.
Илдани художественная литературализиб ва журналистикализиб пагьмула лямцI лебти дурхIнази газетабази ва журналтази секьяйда лу­кIес гIягIнисил, селичила лу­кIу­сил, гьарил произведение ца­лабирхъухIели, селичи пикри бяхIчииусил, авторла сегъунти ихтиюрти лертил ва цархIилти пикруми аргъахъиб.
Гьунибаънила кIиибил бу­тIа­ли бетаур гIяхIлани дурхI­нас устадешла дурсри кадихьни.
Басират ХIусейновани «Газета секьяйда алкIуси?» ибси темала хIекьлизиб, газетализи кадирхъути макьалабачила, илдала чебаъличила, газета балкьарахъниличила, илаб бу­зути мухбиртани макьалаби хIя­дурдирниличила буриб. Ил­кьяйда илини дурхIнас гьа­ла­бихьиб чули чус дигуси тяхIярли газетабала макетуни хIядурдарахъес ва илдас чус гIяхIдилзути уми дедахъес.
Карина ГIялибековала «Ли­­тературала газета» би­кIу­си устадешла дарсра дурхI­нас гIяхIбизур. Илини гIя­чихъбариб художественная литературала ва публицисти­кала ургабси декIардеш, сен литературала газета или бикIусил ва сегъунти литературала жураби лертил. Цуг-цугли Каринани жура-журала газетабазирад чумал назму, рецензияби ва масхурти делчIун. Дарсла ахирличир дурхIнази художественная произведениебала ца-ца саби-бегIти белкI хIядурдарахъес хъаркабариб.
Нушала бучIанти хаслира тамашабиахъуб чула гIямрула зилан урши Даниял Шабановла устадешла дарсли, сенахIенну илала тема сабри «КIиша – дила биштIаси ВатIан».
ХIятта дурхIни шивкIивра бухъун:
– Илини нушала шиличила дарс кабирхьулив, гъари?
– КIишала ши илини сен-сен багьурси?
– Шила тарихличила нушани хIебалуси илини се бурес вируси?
Аммаки Даниялла устадешла дарсли бехIбихьудличибад ахирличи бикайчи дурхIни лехI­бизахъур. Гьар-ур хIер­гъиб­ти тарихла мисалтира ди­кули, илини лехIирхъутас гIяхI­цад дигIянти шалуби гьарг­дариб. Гъайла къантIа, анцI­хIе­бу­кьахъун.
Басират Ильясовнани ну­шала республикала тах ша­гьар­лизивадси ил пагьмучевси урши «Орленок» газетализив узуси, штатлизив ахIенси мухбир виъниличила, илала белкIани бахъли далути диъниличила ва гьалабван илини 10000 къуршула премия касниличила аргъахъиб.
Гьарил балбуц кьадричеб­си­ли бетаруси саби, эгер или­­чила лехIирхъутани чула пик­руми дуралли. ГIяхIлас бар­кал­ла багьахъурли гIергъи шко­лала директор Рабазан Мя­хIяммадовли буриб:
«ИшбархIила гьунибаъни­ли нушала школализир хъум­хIертести къел далта. Ну вирхулра, нушала пагьму­чеб­ти дурхIни, гьатIира уркIи­чеб­бир­ниличи, «Орленоклизи», «Ла­чиннизи», «Заманализи» ва «Шила гIямрулизи» чули дел­кIунти сагати хабурти ва наз­мурти гIурра гьаладирхьнили­чи…»
КIишала школализиб гIил­муласи ва методикаласи хIянчи къелгIеббикуси Бурлият Иб­рагьимовнара лехIкахъили руэс хIериуб:
– Пагьму, дурхIни, шинни балхули халабиахъуси галгаличи мешуси саби. Даниялгъунти пагьмучебти дурхIнани гIяхIси асар кавлахъули саби. Дила гьанбикли, нушала бу­чIан­тани ил гIибрат пикрибиру, чула устадеш дугадарес ва ахъдуцес кьасбиру…