Ахъси кьимат бедиб

Дубуртазир се­цад мургьи-арц­ла­ мягIдунти ле­рал ба­луси хIергар. Илди гьарг­да­рес ахърила вегIра гьан­н­а левсигъуна ахIен. Ам­ма илди гьаргдарили гIер­­гъ­и тамашахIейэс тя­хIяр­­ра хIе­­бирар. Сена­хIен­ну ван­за­­лизирти дав­лу­ми ка­дур­хути ахIен, илди гьарг­­ди­­рес ва бахълис пай­да­ла­­ти­ли детаахъес хIя­жат­си са­би. Нуни адамла пагь­мур­ти­р­а илди дурхъати мягI­дун­та­­чил цугдурцули рирус. Ам­­м­а­ илди белгидирес, гьарг­ди­рес, гIячихъдирес гьар мур­тал­­ра-декIар бетарули ахIен. Бар­­хьаначи буралли, адамли сунела пагьмурти гьарг­дирес хIяжатси саби. Ил­ди вегI­ли­зир сецад лерал хIе­ба­лу­тира бургар или гьан­бир­кур. Хас­лира твор­чест­в­ола бе­ту­цу­ни камли гьар­дикIахъули дирар дубурлантани. Биш­тIали лебай илдазир пагь­мула гье бел­гидирути ай­хъути биалри, сецад шягIирти, пи­сательти, да­лайчиби биишира Ду­буртар Ул­ка­лизиб.

ГIярбукIла шилизивадси Мажид ГIяхIмадовличила гъай­­рикIухIелира, наб хIялум­цIес далкьхIеурси пагьмуртала дубурла гьалар тIашсиван бил­зули саби. Ил гIяхIгъабза шила дурхIни мурхьти багьудлу­мачи ва гIибратчебси бяркъличи бир­кахъули, бамсриагарли узусири ва ил баркьудилис сунела лерилра багьудлумира цIакьанира харждирутири. Ванзала уркIилизибси вулкан бикьурхIели, берцIибхIели ва сагъ-саламатли бемжурхIели, азаддешличи дурахIебухъи буару? Тяп адамла уркIилизибси пагьмула урунжван? Мажидлира ил «вулкан» чархлизиб хIербарес имканхIебакIиб. Ил сеннира дурахIебухъи кахIелун, пагьмула ругерти илини назмула къяянази мерладариб ва буцIар-буцIарси поэзия учIанничи баахъиб. Илкьяйдали Дагъистанна литературала заклизив хапли абалкунси зубариван дакIуухъунси сай даргала шягIир.
ГIяхIмадов Мажид ГIяхI­ма­дович акIубси сай Дахадаевла районна Кубачила шилизив 1934 ибил дуслизив. Илини 1956 ибил дуслизиб ДГУ-ла филологияла факультет таманаибсири. Кубачила урга даражала школализив мугIяллимли, завучли, директорли узули ка­лунсири. ДурхIни мурхьти ба­гьудлумачи ва дудешунала мур­гьи-арцла устадешличи бегI­бирни багьандан, илис да­хъал ахъти шабагъатунира дедибтири.
Мажид ГIяхIмадовичла жинс, Кубачила шилизибцунра ахIи, районнизиб ва респуб­ли­­кализибра чула черяхIти бар­­кьудлумачил машгьурси са­би. Илдала кьамлис Къу­накъ­­­­­хъали бикIути саби, се­на­хIен­ну гIяхIялдешлис хъярхъти, гъабзадешлис гьалабти ва баркьудилизиб залумти сабхIели. Мажидла узи Юсуп­ра нуни гIяхIил валусири. ГIяхI­ма­довхъали дила нешла узикьар СССР-ла художникунала Союзла член Орджоникидзела узбикьурти сабхIелира ил­дачил нушала тухумти гъамли бирар. Юсупли Кубачила художественный комбинатлис бекIдешдирухIели, ну мурталра илала ва комбинатла бузерила сабухъчерти гунзрачил тянишриэс или ила рашусири ва, мурт рукьяслира, пахрули рирцIусири багьадурти гIяр­бу­кIантачи. ИтхIели лебилра дунъяличи машгьурбиубсири комбинат. Пагьмучевси, дагьричевси ва халкьличи дигили вицIибси Юсупла бекIдешлиуб гIярбукIантани мургьи-арцла, мельхиорла ва цархIилти секIайзирадли дарибти ваяхIли складуни гарчли дицIили дири. Илди СССР-ла ва дурала улкнала халати шагьуртази диахъутири. Жагати кулхми, тIулкми ва цархIилти хьунул адамтази дихахъес хасдарибти жагати ваяхI, ханжулти, шушкни ва тIалхIяна лебилра дунъяличир ахъли кьиматладирутири.
Мажид ГIяхIмадович, шила дурхIни багьудилара бяркълара ахъанайтачи гьуниббатурли ва адамтас дахъал гIяхIдешуни дирули узули кали гIергъи, наз­мурта лукIес ва далайчибас илди гьаладирхьес вехIихьиб. Жагьил далайчибани илди дигиличил кьабулдариб. Гьанна даргала машгьурти бахъал далайчибани илди дучIули сари.
Даргала литературала мез­личилцунра ахIи, Мажидли гIярбукIла лугъатличилра да­х­ъал назмурти лукIули сай. Саби-бегIти някьиш пикридирули, мургьи-арцла ваяхIлизи варакьдирес бурсибиубти гIярбукIантани цархIил балбуцибсилизирра илдигъунти устадеш дакIудирули сари. Мажидлира ил секIайчила хъумуртули ахIен ва сунела пикруми назмуртазир устадешличил сипатдирес кьасбирули сай.
Разили саби гIярбукIантира, чула дурхIнази нешла мез хъум­­хIертахъес багьандан, М.ГIяхI­­мадовли илдигъунти жузи ду­райъниличи. Даргала мил­­­латлизи кадурхути лугъату­нала вакилтанира гIярбукIла лу­гъат­личил делкIунти назмурти иш­тяхI­личил дучIес имканти ал­кIахъули сари ил машгьурси поэтли.
«Дагъистайчила далай» бикIуси назмулизиб сунела ВатIайчи кахIедурхути диги чедиахъули сай авторли:
ХIела халкь гъайбикIути
Саби хIябцIали мезли,
Къияндикалли, цаван
ГъайбикIар цадехI мезли.

КахIебурхар, гьеч, хабар
ХIела далайчибала,
ХIу машгьурбирахъути
Игит дубурлантала.

… ТIашли сари дубурти
Зубрази адиути,
БихIули паргъатдешра,
Къарауйчи кайзурти…
Дахъал мисалти гьандушес вирар М.ГIяхIмадовла твор­­чест­воличила ва илала адам­тачи, ВатIайчи, сунела ши­­личи кахIедурхути дигили ламдикIути назмуртира гьан­ду­шили. Иличила кIинайс гъай­ди­кIехIе, иш гьакIлис поэтлис хас­барибси балбуцличила бурес дигулра.
Мартла 30-йчиб Мажид ГIяхIмадович акIубси бархIилис ва илала творчестволис хасбарибси шадлихъла балбуц дураберкIиб ДГУ-ла филологияла факультетла заллизиб. Балбуц бузахъулри ДГУ-ла профессор Муса Расуловичли. Илаб цалабикилри поэтла гъамти-тухумти, шанти, студентуни, поэтуни, писательти, журналистуни, дарган мезла мугIяллимти. М.ГIяхIмадов мубаракварес бакIилри ДГУ-ла ректор МуртазагIяли Рабаданов, Дахадаевла районна бекI Жаруллагь ГIямаров, Кубачила шила бекI ГI.Куртаев ва бахъал цар­хIилти хIурматла гIяхIли.
Гьала-гьала Мажид ГIяхI­ма­довли сунела назмурти дел­чIун, гIур поэтла творчест­волис ахъли кьимат лугути гъай­­булхъескабииб. Мажид ГIяхI­­мадовичла назмурти дел­чIун ДГУ-ла филологияла факуль­тетла студентунанира. Бал­буцличир дахъал баянти гьаладихьиб гъайбухъунтани Мажид ГIяхIмадовичла бузерила сархибдешуначила ва поэзияличила. ЗайдикIи поэт-песенникли делкIунти наз­мур­тачил даргала машгьурти гIяр­тистунала далуйтира.
Балбуцла ахирличиб Мажид ГIяхIмадовли цалабикибтас халаси баркалла багьахъур.