Дагъиста багьа бакIахъибси

Халкьлизиб бурули бирар: «Балга чуйна тикрарбаралра, илала мягIна бетихъуси ахIен». Наб бурес дигулра, нушала маш­гьурси, сунела саркъибти, мурхьси мягIнали дицIибти произведениебачибли Рос­сия­лизибра дурала улкназибра Дагъиста багьа бакIахъибси, Дагъиста халкьла писатель ГIяхIмадхан Абу-Бакарличила.

Илала чевяхIдешличила буриб чумра мугIяллимли, литератураведунани, критикунани ва писательтани. Нушаб ва чеалкIутас произведениебала давлачебси хазна батур. Илала произведениеби хIясибли 13 кинофильмаби дарнира халаси сархибдеш саби Дагъиста культурализиб.
БучIантани ва ГIяхIмадха произведениеби руркъянтани гIяхIил бала, дарган мезличил ва урус мезличил, илкьяйда­ли дурала улкнала мезаначилра илини сецад жузи дура­каибал. Ил сай «Варъала шурми» бикIуси трилогияла, «Даргала рурсби», «ДяхIила адамти», «ЦIуба сайгак» ва цархIилти машгьурти произведениебала авторра. ГIяхI­цад очеркуни делкIун гIя­датла адамтачила, бузерила зяхI­мат­чибачила. Авторли мурталра ванза мяхIкамбарахъес инсаният жибирулири. Илала бел­кIани-ургар камли ахIен ху­дожествола-публицистикала жу­ралара. ГI.Абу-Бакарли сунела произведениебазиб им­цIа­ливан миллатуни-ургаб­си ур­жибдешла тема ахъбурцули вири.
«ГIямруличила нуни
ДелкIунти сар далуйти,
Умуси закличила
Балгунти халкьличила.
БегIлара дурхъал далай
Саб дила кьацIличила».
Илини нушаб гIелар датур хабурти, рагъамти ва гIяхIцад назмурти. Адамтас, арагIеб инсаниятлис гIяхIти гIямру дулгули, гIяхIдешуницун дирули, хIерирусири ил. Жагьил лукIанти сай-алав жибирули, гIевугьули, литературализи гьундури гьаргдирули ва бягIуси гьунчи илди гьуниббалтули, калунсири. Чумра поэтлис кумекбариб М.Горькийла уличилси литературала институтлизи каберхахъес. Илала сахаватси някъли някъ буцили, илди арбикутири ила. Лебал гьаннара илини кумек гIеббаахъибти, илдазирад сарра нура.
Сай акIусби ГIярбукIла шиличила, шантачила гIяхIти белкIани датур илини нушаб. Шилизиб леб ГIяхIмадхайс хасбарибси музейра. Илар гьаладихьили сари илала дахъал жузи, някъла белкIани, таманхIедарибти белкIани, суратуни, сай узули ва пайдаладирули калунти ваяхI ва цархIилти секIал. Баркалла биаб ГIярбукIла пергер халкьлис, чула дурхъаси писатель хъумхIертахъес дакIудирути къайгънас. ГIяхIмадхайчила делкIести дила гIяхIцад пикруми лер, амма иш гьакIлизир бегIлара дигусигъуна анцIбукь­личир тIашрилзас.
ГIярбукIантала ва Дахадаевла районна бекI Жаруллагь Рабадановла къайгъначил ГIяхIмадхан Абу-Бакарла у бедиб ГIярбукIла шила ца анхълис (сквер), къатIлис. Илаб халаси байрам дураберкIиб. Шила бекI ГIябдусамад Куртаевла ва гIялим, писатель СягIид Ниналаловла икьайчил ил шадлихъ лебгIеб разисили, хъумхIертесили бетаур.
Шила клубла гьалабси майдайчи гIяхIцад шанти бакIиб. Чуласун жагати палтарли бегI­биубти рурсби, бучIанти цала­бикиб.
ГIяхIмадхан Абу-Бакарла ва гIярбукIла культурализи ха­ласи пай кабихьибти цар­хIил­­талара хIурматла уркьли клуб­ла бяхIлизи даршилри. Илаб митингра дураберкIиб. Ил абхьиб районна бекI Ж.ГIя­ма­ровли. Илини машгьурси писательличила сунела пикруми дуриб.
Шадлихъличи бакIилри бахъал гIяхIлира: ДГУ-ла ректор МуртазагIяли Рабаданов, ДР-ла писательтала Союзла председатель МяхIяммад ГIяхIмадов (ГIяхIмадхайчил тянишси), филологияла гIилмуртала доктор Муса БяхIяммадов, машгьурси поэтесса ва журналист Аминат ГIябдурашидова, драматург Раисат Ибрагьимова ва цархIилти. Илдазивад гьарилли сай-вегIти пикруми дуриб.
Набра ил шадлихъличир жигарла бутIакьяндеш дарес имканбакIиб. Лебилра ца­­ла­­бикибтала гьалаб нуни ГIяхI­­мадхан Абу-Бакарлис хас­­ба­рибси, сагаси назму бел­чIун­ра.
Писательличила ванати дугьби дурули, ярга-яргали гъай­бухъун гIярбукIантира: С.Ни­налалов, М.ГIяхIмадов, ГI.Кур­таев. Библиотекала заведующая ва музейла директор З.Канаевани нушала машгьурси писатель ГI.Абу-Бакарла жузи, суратуни, белкIани столличи жагали тIинтI­дарилри, гьарил секIал лебтанилра чедаэсли.
Районна культурала ансамбльла бутIакьянчибани музыка дяхъиб, далуйти делчIун. Школала дурхIнанира ГIяхI­мадха ва илис делкIунти наз­мурти зайдухъахъун.
ГIярбукIла сахаватти халкьли бакIибти гIяхIлас гIяхI­ти гIяхIялдеш дариб.
Илгъуна байрам бетаахъурси нушала пагьмучевси, лебтасалра дигахъуси, нушачил варх хIейалра, ил ца минутлисалра хъумхIертуси, дунъяличив машгьурси писатель ГIяхI­мад­хан Абу-Бакар сай.
Ну поэт сарливан, бахъалгъунти набзи хьарбикIули бирар, ГIяхIмадхайс мурт памятник тIашбалтуси или. Ну рирхулра, челябкьлализиб илгъуна чевяхIси адамлис, пергер писательлис памятникра тIашбалтниличи. Лерилра цадиубли, халкьла ил мурад бетерхахъес, хIяжатси хIекьра бучес къайгъибирехIе. Дунъяличиб илцадра культурала, литературала давла гIелаб батурсилис нушани хIедирутирав илгъуна барес? Даширая дарганти, лерилра цадирехIе.
Баркалла багьахъес дигулра ил байрам дураберкIибтас ва илала у ахъбуцибтас, писательла хIурматбарили, чеалкIутази ил хъумхIертахъес къайгъибирутас.
ГIяхIмадхан Абу-Бакарлис
Дагъиста дурхъал багьа
БакIахъибси гIяхIгъабза,
ХIела чевяхIдеш бурес
Чумра далай делкIунра.

Хьуракадиуб хIези
ХIяяла умудешра,
АкIубла хIердарири
ЧеряхIти адамдешра.

ХIела пагьмуртас кьимат
Кабатур гIялимтара,
ХIела кьадри ва кьимат
Дурала улкназибра.

АхIенри хIу гIядатла,
Гъабзари гIяхI хабарла,
Духъянти замунтазиб
ХIебулъан хIела ура.

ХIела у бурибихIир
Ну пахрули рирцIулра,
Хабарлари, хабарла
ХIу лебил гIяламлара.