Ил бархӀи сеналра байрамлизи хал­ба­рес хIейрар. Адам­лис секьяйда акӀубсил хӀе­ба­лу­си байрам саби или гьан­би­кес асубирар, амма илала ур­кӀилизир мурхьти ва паш­манти къел кавлахъуси, де­цӀи­га­хъуси тарих саби.

2004-ибил дусла сентябрьла 1-3-ибти бурхӀни. Беслан.
Ишди кахти бурхӀназиб къачагъунани Бесланна 1-ибил школала бучӀанти, мугIяллимти ва бучӀантала бегӀти ясирбуциб. Разиси бархӀи сабри — лебилра биштӀати школализи бакӀибси. Алавчарли илдала дукелцӀи ва тӀама-гьама чедихулри. БегӀти учительтачил ихтилатбикӀулри ва биштӀатачи урга-ургади, ра­зили хӀербикIулри. Хапли, баз гъагултани буцибсиван, къу­къу-лямцӀла гьалакдешличил вайнукьаби багьарбиуб, ав­­томатуни гьаладуцили, вяв-чӀяр­­ла тIама-гьама адердахъиб. КъяйкбикIули, лебилра биш­тӀати ва халати школала бухӀ­на геч­би­ахъуб. Ца-чумал адам ди­гӀя­нали гьаббухъес бажардибикиб. ГӀурилти, 1000-личибра им­цӀа­ли адам, шко­лала спортзаллизиб, цаличи ца цӀапаки, урехили бицӀи­ли, кабиилри.
Къачагъунани алавчарли ле­­билра авлахъ минабани би­цӀа­­­хъиб, рахли солдатуни чебу­хъал­ли, лебилра кабур­ше­хӀе или.
Мурул адамтази, автомат че­буцили, адам ухӀнаухъес вирути, де­кӀар-декӀарти мерани ваяхӀ­ли­чил гьакадарахъиб. 3 бархӀи ясирбуцибти беркеси я бержеси селра агарли калун. Шин дигусилис, чӀябар ицуси бадирализир нясти шин кадухахъили, сегъуна-биалра чIянкIи шинкIабарахъили, илизибад милиги ихъахъулри.
КӀиэсил бархӀи халаси къияйчил 24 адам вайнукьабала ясирлизибад батбухъахъес биуб. Улкала политикала ва жа­­мигIятла машгьурси хIя­ра­кат­­чи Руслан Аушевли, дахъал гъай дарили, нешани ва дебали биштӀати дурхӀни бат­­каахъиб.
ГӀур сегъуналра кӀан­тӀи­деш чехӀе­ба­ахъиб къачагъу­нани. Гьа­тӀира чӀумали ва ур­­кӀе­цӀи­агар­ли вяшби­кӀес­ка­бииб.
ХӀябэсил бархӀи хасси отрядла (спецназла) ва вайнукьабала дергъ бетаур. Бахъал адамти кабушиб. Халаси къияй­чил къачагъуни къирбариб ва ясирбуцибти берцахъиб.
3 бархӀила бухӀнаб Беслан­на школализиб 333 адам алхун. Илдазибад — 186 биш­тӀа­ти.
Сецад халаси сабил ил лугIи аргъес багьандан, Че­бяхӀ­­си ВатӀа дергъла замана алхунти Бесланна мурул адам­тачил цугбуцая. 4 дус бу­хъян­битIунси дергъла замана ил шагьарлизибадти 357 мурул адам бебкӀиб.
Бурес хӀейрар, сецад халаси децӀ бихулил ил анцӀбукьли, сецад адамтала гӀямру къябаибал илди кахти, халкьла душмантани.
Бесланнизиб кабикибси гьанагарси анцӀбукь арагIебли Россияла децӀ саби. Лебилра халкьла пашмандешли акӀа­хъуб­си саби терроризмалис къаршидеш дирнилизиб цабирнила БархIира.