Милицияла хIянчизарти — дявила дусмазиб

Августла 15-личиб МяхIячкъала ша­гьарла Ленинна уличилси площадьличиб суратунала «ГIяд­лу-зегъа далтахъанти солдатуни ЧебяхIси Ва­тIа дергълизиб» бикIуси выс­тавка абхьиб. Ца мерличибад итил мер­личи ар­би­хуси ил выставка бегI гьалаб Москва­ли­зиб, гIур Ярославль шагьарлизиб дура­бер­кIибсири. Гъамси заманализиб Дагъиста цархIилти шагьуртазиб ва районтазиб дураберкIес пикрибарили саби.

Дявила дусмазиб милицияла хIянчи­зар­тани ва СССР-ла НКВД-ла духIнарти гIя­с­куртала бургъантани лебтасалра цаси душман – фашизма – дарбадягъин­барнилизи саби-бегIси халаси пай ка­бихьиб­­сири. ЧебяхIси ВатIа дергъла цаибти бурхIназибал милицияла гIяхIцад хIянчизарти ХIунтIена ГIярмияла бургъантачил барх душмайчи уркIецIиагарли бургъутири. Илдани Москва, Ленинград, Брест, Одесса, Тула, Севастополь датахъур. Немецунала бургъанти мукIурбакIни хIясибли, Молдавияла, Украинала, Ростовла областьла ва Краснодарла крайла НКВД-би, ца гIяскар акIахъубли, бегIла гIергъиси хIярхIя лебалцадхIи душмайчил бургъули кали саби.
Ленинград багьанданси дявилизиб СССР-ла НКВД-ла духIнарти гIяскуртани снай­пертала хIяракат акIахъубсири. 1942 ибил дусла августличи бикайчи илдани фашистунала 8430 бургъан ва офицер агарбарили саби. Хаслира декIарбухъи саби 1-ибил гIяскарла снайперти – старшина И.В. Вежливцев ва красноармеец П.И.Голиченков, чулира 134 ва 140 гъармука агарбарибти ва Совет хIукуматла Союзла Игитунала уми сархибти. Дявила дусмала бухIнаб СССР-ла НКВД-ла духI­нарти гIяс­куртани 28 азирцад снайпер хIядур­ба­ри­ли кали саби.
Улкала тах шагьарла милицияла хIян­чи­зар­тани улка балтахънила фондлизи саби-бегIти арцла миллионтицад кадихьили, ХIунтIена ГIярмияла бургъантас савгъатуни, ванати палтар дурхьули, илкьяйда госпитальтазибти бяхъибти бургъантас хIи лугули калунтири.
ГIядатла ахIенси выставкаличи ба­кIибти дявила дусмазиб милицияла офицертани дакIударибти игитдешлис бикьрумили детарути урхIмешуахIенти суратунани, ЧебяхIси ВатIа дявила манзиллизир кадикибти анцIбукьунала мераначир адитIунти суратунани тамашабирахъулри.
Ца мерлидичибад итил мерличи бикуси выставка Россияла ДухIнарти къуллукъунала Министерстволи, «Россияла гIямру-яшавла шайчибси Бархьдешла Союз» жа­мигIятла организацияла кумекличил хIя­дурбарибсири, ЧебяхIси Чедибдеш 75 дус бирнила анцIбукьличил бархбасахъи. Ну­шала республикализиб биалли, балбуц Дагъистан Республикала МВД-ли гIеббуциб.
«ГIядлу-зегъа далтахъанти солдатуни ЧебяхIси ВатIа дергълизиб» выставка дураберкIнила мягIничебдеш жагьилтазир ВатIайчи диги адикьнилизиб, илдас Россияла дявила тарих багьахънилизиб, вегIла ВатIан багьандан илдала уркIби пахрули дицIахънилизиб, чеалкIуси наслу ВатIайс къуллукъбарес ва ил батахъес хIядурли биънилизиб саби.