«Шурагье хъябла» шара, шявлигу хIела шала

ЧебяхI шантани «Кут­та лакки» (КъантI­си лаг), Вяхъназибтани «Шу­­рагье хъяб» имцIали дуза­хъу­ти дугьбала цалабикуни сари.

ГIергъиси гьигьличи бетикиб цагьатIи гIямрула дус. Январьла цаличир дила гIямрула бетуцла 81 дус журугдиуб. Юбилейтала юлдаш-декIар ахIенра. Гьачамалра дураберкIибсира ахIен. Сунки-улала «президентличил» барх чяйла стаканра кьуртIаили, биштIа-биштIаси кигьала диъла бутIара кьяртIаили, таманбирули вирус.
ДеркIибти дусмала бетуцлизиб кьадардиуб чIям­да­рес вайтира гIяхIтира: цундешра цIуръа­деш­ра, га­шира-велкънира, дардани-шишимтира, хIул­букI­риби­ра, къар­шибикиб хIули абилтIулихьар адам­деш­ хIе­дир­цути гIяхIгъубзнира, кепеклис адам­деш дирцути пада­хусуни-лявхьу­би­ра…
Шилизир 7 класс делчIи, 8-10 — ибти классуни Уркарахъир хъараахъуртири. ИлхIелира ванали, бугIярли, ургьули, дегъли хIейкIули, бархIилис ита-иша 10 км дапаркайкIули ихъули. Чуйнара школа батеси даражаличира ветикира. Журналлизир гьалар агарти кIилаби имцIадиресдииб. ИлхIели нушала классра кIиибил сменализиб сабри бучIуси. Нушачил рарх ручIули рири военкомла рурси Эмма Шульман. Дунъяличир Елена Прекрасная бикIуси рурси лерси риалри, ил сарри или гьанбирки.
Дурсри тамандиубхIели, Эм­ма гъамриуб ва рикIар: «ЦIяб­­дешлизивад урух­хIей­кIу­ли виадли, камси заманалис тIа­шизи».
— Се дигулира иш гIянтикIас зибкьнар набзибад?—каберхур пикри. — Сукъурлис шалара цIябдешра цагъунти сари, хIу рикIуси бирис.
— ГьалахIевхъадра, ургавли учIуси ученикри хIу. ГIе­­ла­начив азгъинкайублири, кIи­лаби имцIадикIули сари. Хасиятра барсбиубсиван гьа­на­рули саби. ДигIяндеш хIе­биалли, сабаб селизибал хIебуриду?
— Школа бархькабатурли ПТУ-лизи укьес кьасбарилра.
— Чихъали тебти хъулиб?
— Дудеш дявтазивад чар­хIев­хъун, хала нешра нешрацун.
— Илдани балулив?
— АхIен. Неш дояркали рузули диркьа-дубурличир рирар, хала нешличил ихтилат хIебарира. Балулра, илини суктувирнира.
— Школа таманаибхIелира укьес вирудгу. Пик­риу­хъен­. Гьамадли хIерикIус. Сабурра кьасра диалли, къияндешуни мутIигI­ди­кIути сари. Набзибад хIяжатси кумек акIал­ли, дугьаилзен. Иткъира бажардииркусири.
— ХIед баркалла, Эмма. Кьасбирис.
Эммала духути пикрумани бархьси гьун­чи ласухъахъес кумекбариб. Гъамти ши­мазибад башутас интернатлизиб мер хIе­бирки, сенахIенну абзур районна шима­зибадти дурхIни ил школализиб би­ри бучIути. Калунси камси заманалис би­алра, хъали буцира. Школалис гъамти Асли-адайхъа, КьуцIмахъа, Хадижат-адай­хъа хъулрахIиври калунси. ХIябалра юрт ша­рала мякьлар дири. Янила замана чуйна ганз­бирирал шара, чуйна иличиб, бускранти бикIуливан, тянкри-чIичIа (унцула гамушла мукукуразибад барибси «волчок) бетатуррал ца Аллагьли багьаб. Шилизибси ша­ра мургьилизи булхъуси саби: вайлисра гIяхI­лисра.
МяхIяммад ГIялиев районна бекIли вирухIели, сегъуна пикри–кьасличил барибал бурес хIейрус, шарала куц барсбиуб: лутIи мегьла гьимиртани (арматуртани), цIикурила хъали кьалтинтаниван, белшун. Иличибли шарализир дирути хIянчи тамандиуб. ВецIал дусра-сера шараличила хъумкартур. ХIеризи ишбархIи илала куцличи? Леблихьар пайдаагар, агарли гIямалагар даражаличи бетикили. Уцун саби кавлуси. Ишала куц нушани жагабирехIе дикIутиван, жярла кьадуби ахъдиуб, нушазиб декмукь дикIутиван, дацIдиубти шишнира, пакетунира, баклашкабира… дакIудиресдииб. Шарала «хъянтIанир» няскалкьла тIакьни диалра, мякьла лайкадикIути илди, дягIбухъунхIели хасли, шарализи урцахъу. Шила МО-ла хIянчизартани, администрацияла хужаимтани дигахъира ила хIули балтули. Гьалабла жураличи шурбатурли, мицIираглисра адамтасра багалабиэси даражаличи бикахъаллири, къулайли хIебиишира? Яра?.. Базли цайна кьалли Уркарахъи зугIяла атхIехъили хIебуар. Лаг-кат шарала дублавадра шулумулхъуси. Дила гьар хIеризурхIели, тIуйзи атIунси занзиван, къизбикIули бирар. Сепайда, дила имкан агара, сунела – гIямал, шантала-хIер. Нуша ишбархIи хIулби лерли-сукъурли, лихIби лерли – гIянцIли, цIуб кагъар цIударбирули, ит барира, иш барира кадикIули, хIеркадирулра. Илра хIянчи биэс. Биал­ра, умут хIевдис. Ахъесгу уркIецIила вегI – шараличи цIи­курличиван ца гIянтIикIа хIева чекагьеси. ДирхехIе. Шила шантала шул­гIиб шявли шишимбикIесли, шанчякани шурличиб шял­литI шушубарилив?!
Пайдалабарили имкан, сагал дуслизир, наб ахIерти дарганти, хIушаб дулгулра бегIлара черикI­ла­ти, уркIи-дулекI разидарести, чарх-бекI чIума­ди­ахъести, сегъунти гIурра гIяхIти ибти диалра къи­дикъал­ра мяштI­хIе­да­ри­ли гIямру.
Муртрил газетала бяхIлизир Умурайбат ХIя­са­но­ва­ла ишдигъунти тугъи дел­чIун­­тири, камси илдачи дилара им­цIа­да­ри­ли, хIушаб дурхьулра.
Ламусла умцантачир ратIалла битIакI декIти,
ХIяя умцул декIлизир чIалтIа чIимла дягIути,
ГIяхIладли вакIибсилис гIяш халаси лугьанти,
ГIяхIла хабар хибсилис арцла ирми дилгьанти
ХIушаб дурхьис саламти, гIяхIсант булгул дарганти, хIуша гьанни хъатIбикIар наб ахIерти бускранти. Дерхъаб, Дерхъаб, Дарганти!!!