«Нана хIуливан наб ахIерти дарган мез»

Гьанна авъибил дус Хасавюртла район­­низиб мер­­­ла­биубси Су­левкент­л­а школализир хал­кьани-ур­­габ­­си нешла мезла Бар­хIи­­­­лис хас­дарибти дал­ду­цу­­начила лукIулра. Дус­ли­чи-дус школализир дарган мезла дурсри кадирхьес къиян­­­булхъули саби. Къиян­булхънила сабабра я дурхIнас, я илдала бегIтас илди дагьес ди­­гули ахIен, дурхI­нала иштяхI им­­цIа­биахъес багьандан, ну­шани хIяракат бирехIе. Неш­ла мез чеалкIуси наслулис мяхI­­камдарнилизиб пай ка­бир­хьули саби дила биш­тIаси шко­­­лалира.

Февральличиб нушала шко­лализиб «Дарган мез­ла жумягI сабри». Ил жу­мягI­ла духIнар гьаргти ва гIядатла ахIенти дурсри дурадеркIира.Илкьяйдали халкьани-ургабси нешла мезла Бар­хIилис хасдарибти гIяхI­цад далдуцунира диуб. ДурхIнала дарган мезличи диги имцIадиахъес багьандан, 11 ибил класслизиб «Нана хIуливан нушаб ахIерти дарган мез» бикIуси уличил классла сягIят, илдала классла руководительница МяхIяммадова Марият МуртазагIялиевначил барх дура­беркIира. Классла ся­гIятла мурад саб­ри: дарган мез руркъниличи иштяхI акIахъни ва илди мяхIкам­дар­ни­личи дурхI­­­ни жибарни.
Нуни балбуцличиб дарган мезла кьадриличила, хал­кьани-ургабси нешла мез­ла БархIила байрам акI­ни­­личила, дарган мез хIе­да­луси адам дарган виэс хIер­ни­личила гьан­бушира. Илкьяйдали Р.Бя­хIям­мадовла, ГI.Абу-Бакарла, Р.ХIям­затовла мез­личила наз­муртала бутIни зай­ду­хъун.
ДурхIнани мезличила наз­мурти делчIун, буралаби гьандикахъиб. Клас­с­ла сягIятличиб лебилра дурхI­­ни миллатла палтарли бегI­­биублири. Школа­лизиб халкьани-ургабси неш­­­ла мезла БархIилис балкьа­ахъурси стенд ва гIямзи леб. Ил балкьаахъес кумекбариб 8-11-ибти классунала бучIантани.
6-ибил «а» класслизиб классла руководительница ва урус мезла учительница ХIя­ва ХIусейновначил «Урус ва дарган мез далнилизиб абз» дураберкIира «КIелра наб дурхъати мез» ибси уличил. Дарсла мурад сабри: дурхIни гьар дус дурабуркIуси байрамличил тянишбарни, урус ва нешла мез мяхIкамдарни, вегIла мезличи ва культураличи пахрубарни, патриотизмала бяркъ бедни, пикрибикIахъес ва гъайбикIахъес бурсибарни.
Дарсла бехIбихьудлизиб нуни дурхIнази дарган мез руркъес чараагарси биъни аргъахъира.
Абз бехIбихьиб урус ва дарган мезличила баянтачил, гIур дурхIнани ГIяхIмадхан Абу-Бакарла, МяхIяммад ХIя­ми­­довла, Зугьраханумла, Аминат ГIябдулманаповала мезличила назмурти делчIун. Урус ва дарган мез далнила абзлизир жура-журала хъарбаркьуни диуб. Дарсла ахирличиб чедибикибси команда шабагъатлабарибсири.
6-ибил «б» класслизиб «БегI­ти ва дурхIни-ургабси абз» дураберкIира, «Нуни ди­ла мезличи пахрубирулра» би­кIуси, халкьла мухIлила пагь­мулис хасбарибси. Ил абз­лизиб бутIакьяндеш дариб бегIтанира дурхIнанира. Ила­ла мурад сабри: халкьла мухI­­лила пагьмуличи иш­тяхI им­­цIабарни, вегIла гIя­да­ту­начи ва культураличи пикри би­тIакIни. Фольклорличила ва даргала белкIла литература акI­ниличила ихтилат дура­бер­кIира.
БехIбихьудлизиб кIел рурсили халкьла мухIлила пагьму мурт акIубсил, ил секьяйда нушачи баибсил буриб. Абзлизир лерри жура-журала хъарбаркьуни, фольклорлизирад суалти, бегIтани эпосла далай «СултIангIяхIмад иштIаган» уркIиличиб бурни, буралаби тамандарахъни, багьирабас жавабти дурахъни, нешанази мекъла ва гардла далуйти делчIахъни, бутIа чиди хабарлизибадси сабил бурахъни, сулеркантала лугъатличил чиди командали дахъал буралаби дурчул, даргала берклуми, даргала делхъ. Чедибикибси команда шабагъатлабарибсири. БегIти дебали разили арбякьун, ва гIурра илдигъунти далдуцуназир бутIакьяндеш дирес вягIдалабиуб. Нушала школала ручIан Алина ГIумаровани Дагъистанна автортала произведениеби дучIнила республикализиб бетерхурси абзлизиб бутIакьяндеш дариб.
3-ибил «а» класслизиб «Дургьаб дила нешла мез» ибси уличил бегIтачил соб­рание бетерхур. Ил собраниеличиб ахъбуцибси масъала сабри: бегIти ва дурхIни ил байрам акIнила тарихличил тянишбарни, чеалкIуси наслулис мез мяхIкамдарни. Масъалала чебкад ихтилат бариб Рабаданова ПатIимат Юсуповнани, дурхIначил бегIти нешла мезли гъайбикIахъес жибариб. БучIантани дарган мезли наз­мурти, далуйти делчIун, делхъ дариб.
11 ибил классла дурхIначил дарган мезли назмула бутIа бучIнила флешмоб ва «Дила мез — дила давла» ибси уличилси сочинение чидилли жагали лукIал ахтардибарес багьандан, абз дурадеркIира.
Ишдигъунти далдуцуни де­терхур нушала школализир. МугIяллимтазибад ва бегIтазибад дигахъуси саби мез мицIирли калахъни.